Wann sind Ausbildungskosten Sonderausgaben und wann Werbungskosten?
Grundsätzlich wird zwischen Ausbildungskosten und Fortbildungskosten unterschieden. Diese Unterscheidung ist entscheidend dafür, ob die Kosten nur begrenzt als Sonderausgaben oder vollständig als Werbungskosten abgesetzt werden können.
1. Ausbildungskosten – Sonderausgaben
Kosten für eine erste Berufsausbildung oder ein Erststudium gelten steuerlich als Ausbildungskosten. Diese können nur als Sonderausgaben abgesetzt werden – allerdings maximal bis zu 6.000 Euro im Jahr.
Wichtig: Sonderausgaben können nur im Jahr der Zahlung berücksichtigt werden. Wenn in diesem Jahr kein zu versteuerndes Einkommen vorhanden ist, bringt der Sonderausgabenabzug keinen steuerlichen Vorteil.
2. Fortbildungskosten – Werbungskosten
Alle Kosten, die im Zusammenhang mit einer beruflichen Fortbildung nach Abschluss der ersten Ausbildung oder des Erststudiums entstehen, gelten als Fortbildungskosten. Diese sind uneingeschränkt als Werbungskosten absetzbar, wenn sie in einem beruflichen Zusammenhang stehen und zur Erzielung von Einkünften dienen.
Dazu zählen zum Beispiel:
- Umschulungen in einen anderen Beruf,
- Weiterbildungen im aktuell ausgeübten Beruf,
- Fortbildungen in einem früher ausgeübten Beruf,
- ein Zweitstudium.
3. Erst- oder Zweitstudium?
Die steuerliche Behandlung hängt davon ab, ob es sich um ein Erst- oder Zweitstudium handelt:
- Ein Erststudium nach dem Schulabschluss wird als Erstausbildung eingestuft. Die Kosten hierfür können nur als Sonderausgaben bis 6.000 Euro pro Jahr geltend gemacht werden – ohne Verlustvortrag.
- Ein Zweitstudium (z. B. ein Masterstudium nach einem Bachelorabschluss oder ein berufsbegleitendes Studium nach einer Ausbildung) gilt als Fortbildung. Die Kosten hierfür können voll als Werbungskosten abgesetzt werden. Ein steuerlicher Verlust kann sogar in spätere Jahre als Verlustvortrag übernommen werden.
4. Verlustvortrag bei Werbungskosten
Wer noch kein Einkommen hat, aber Ausbildungskosten als Werbungskosten geltend machen kann (z. B. im Zweitstudium), kann diese Kosten als vorweggenommene Werbungskosten ansetzen. Dadurch entsteht ein Verlust, der ins erste Jahr mit Einkommen vorgetragen und dort steuerlich verrechnet werden kann.
5. Beispiel zur Verdeutlichung
Herr A und Frau B sind beide Studenten ohne Einkommen.
- Frau B studiert im Erststudium. Sie hat 4.500 € an Ausbildungskosten. Diese kann sie nur als Sonderausgaben im laufenden Jahr absetzen. Da sie aber keine Einkünfte hat, bringt ihr das steuerlich keinen Vorteil.
- Herr A macht ein Zweitstudium. Er kann die 4.500 € als Werbungskosten angeben und damit einen steuerlichen Verlust erzeugen. Im Folgejahr, wenn er Einkommen hat, wird dieser Verlust mit seinem Einkommen verrechnet.
Ergebnis: Herr A zahlt im ersten Berufsjahr weniger Steuern als Frau B, obwohl beide gleich viel verdienen.
Wann sind Ausbildungskosten Sonderausgaben und wann Werbungskosten?
Koszty studiów: kiedy można je odliczyć od podatku?
Wydatki na pierwsze studia po maturze lub pierwsze szkolenie zawodowe poza stosunkiem szkoleniowym można odliczyć jako koszty szczególne tylko do wysokości 6.000 Euro (§ 10 ust. 1 nr 7 i § 9 ust. 6 EStG). To ograniczenie jest zgodne z konstytucją. W innych przypadkach koszty studiów mogą być odliczane bez ograniczeń jako koszty uzyskania przychodu lub, w przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą, jako koszty operacyjne, na przykład w przypadku drugich studiów lub szkoleń zawodowych po pierwszym szkoleniu.
W następujących przypadkach koszty studiów można odliczyć jako koszty uzyskania przychodu bez ograniczeń:
- Pierwsze studia po ukończeniu szkolenia zawodowego: Na przykład studia po ukończeniu nauki zawodu (wyrok BFH z 18.6.2009, BStBl. 2010 II s. 816).
- Pierwsze studia w ramach stosunku szkoleniowego: Na przykład w przypadku oficerów, żołnierzy zawodowych lub w ramach studiów dualnych.
- Drugie studia: Po ukończeniu pierwszych studiów, jeśli studia mają związek zawodowy.
- Studia magisterskie: Ponieważ wymagają ukończenia studiów licencjackich lub innych, są uznawane za drugie studia.
- Doktorat: Koszty doktoratu można odliczyć jako koszty uzyskania przychodu, o ile mają związek zawodowy.
- Studia MBA: MBA to również drugie studia i koszty są w pełni odliczalne.
- Studia równoległe: Jeśli drugi kierunek studiów jest kontynuowany po ukończeniu pierwszego, koszty drugich studiów są uznawane za koszty uzyskania przychodu.
- Referendariat: W przypadku prawników i aplikantów nauczycielskich wydatki po pierwszym egzaminie państwowym są w pełni odliczalne.
SteuerGo
Szczególny przypadek: zmiana kierunku studiów bez ukończenia: Jeśli student zmienia kierunek studiów bez ukończenia pierwszych studiów, na przykład z prawa na medycynę, nowy kierunek studiów nie jest drugimi studiami. W takim przypadku wydatki można odliczyć tylko do 6.000 Euro jako koszty szczególne.
Koszty studiów: kiedy można je odliczyć od podatku?
Wykształcenie podstawowe: Jakie są szanse na pełne odliczenie kosztów uzyskania przychodu?
Wydatki na pierwsze wykształcenie zawodowe i pierwsze studia jako pierwsze wykształcenie, które nie odbywają się w ramach umowy o pracę w celu nauki zawodu (np. praktyka), mogą być zgodnie z obowiązującym prawem odliczone tylko w ograniczonym zakresie do 6.000 Euro jako koszty szczególne, podczas gdy koszty wszelkich działań edukacyjnych po ukończeniu wykształcenia zawodowego, w tym pierwszych studiów po praktyce, mogą być w pełni uwzględnione jako koszty uzyskania przychodu (§ 4 ust. 9, § 9 ust. 6, § 10 ust. 1 nr 7 i § 12 nr 5 EStG).
Obecnie Federalny Trybunał Konstytucyjny orzekł: Obecne przepisy ustawowe są zgodne z konstytucją. Fakt, że wydatki na pierwsze wykształcenie zawodowe lub pierwsze studia jako pierwsze wykształcenie nie mogą być odliczane jako koszty uzyskania przychodu, nie narusza konstytucji (decyzja BVerfG z dnia 19.11.2019, 2 BvL 22/14, 2 BvL 23/14, 2 BvL 24/14, 2 BvL 25/14, 2 BvL 26/14, 2 BvL 27/14, opublikowana 10.1.2020).
Wykształcenie podstawowe: Jakie są szanse na pełne odliczenie kosztów uzyskania przychodu?
Koszty edukacji jednak jako koszty uzyskania przychodu?
Zdaniem Federalnego Trybunału Finansowego koszty kształcenia powinny być odliczane jako koszty uzyskania przychodu w nieograniczonej wysokości. Koszty kształcenia są zawodowo uzasadnione jako niezbędny warunek podjęcia późniejszej pracy i tym samym stanowią koszty uzyskania przychodu, ponieważ służą uzyskaniu dochodów podlegających opodatkowaniu dochodowym.
Dlatego sędziowie BFH zwrócili się do Federalnego Trybunału Konstytucyjnego o wyjaśnienie, czy zgodne z konstytucją jest, że zgodnie z § 9 ust. 6 EStG wydatki na pierwsze szkolenie zawodowe lub pierwsze studia nie są uznawane za koszty uzyskania przychodu (postanowienie BFH z 17.7.2014, VI R 8/12 i VI R 2/12).
Obecnie Federalny Trybunał Konstytucyjny - po ponad 5 latach(!) - w końcu rozstrzygnął gorąco dyskutowaną kwestię - niestety ku wielkiemu rozczarowaniu wszystkich zainteresowanych i ku radości fiskusa:
Obecne przepisy ustawowe są zgodne z konstytucją. Fakt, że wydatki na pierwsze szkolenie zawodowe lub pierwsze studia nie mogą być odliczane jako koszty uzyskania przychodu, nie narusza konstytucji. Strażnicy konstytucji nie zgadzają się z najwyższymi sędziami finansowymi! (postanowienie BVerfG z 19.11.2019, 2 BvL 22/14, 2 BvL 23/14, 2 BvL 24/14, 2 BvL 25/14, 2 BvL 26/14, 2 BvL 27/14, opublikowane 10.1.2020).
Koszty edukacji jednak jako koszty uzyskania przychodu?
Pobyt jako au pair: nauka języka jest uznawana za szkolenie zawodowe
Wiele maturzystek wyjeżdża po maturze na pewien czas za granicę. Jako au pair i z nauką języka chcą poprawić swoje umiejętności językowe oraz poznać kraj i ludzi. W zamian za darmowe wyżywienie i zakwaterowanie rodzina goszcząca oczekuje pomocy przy opiece nad dziećmi i w gospodarstwie domowym. Podczas pobytu za granicą rodzice mają prawo do zasiłku na dziecko lub ulg podatkowych tylko wtedy, gdy pobyt au pair jest uznawany za kształcenie zawodowe.
Jak uzyskać uznanie pobytu au pair za kształcenie zawodowe? Wymagane jest, aby dziecko uczestniczyło w teoretyczno-systematycznej nauce języka, która obejmuje co najmniej 10 godzin tygodniowo.
Czy musi to być dokładnie 10 godzin tygodniowo, czy wystarczy może 8,6 godziny tygodniowo?
Oprócz samej nauki języka au pair musi poświęcić czas na przygotowanie i utrwalenie materiału.
Obecnie Federalny Trybunał Finansowy orzekł, że nauka języka trwająca jedynie 8,6 godziny tygodniowo nie wystarcza. Pobyt au pair za granicą nie może być zatem uznany za kształcenie zawodowe. W tym przypadku nie przyznano ani zasiłku na dziecko, ani ulg podatkowych na dziecko. "W przypadku mniej niż średnio 10 godzin tygodniowo wyjątkowo poszczególne miesiące mogą być mimo to uznane za kształcenie zawodowe, jeśli są one, np. z powodu zajęć blokowych lub kursów, charakteryzowane intensywną nauką trwającą znacznie ponad 10 godzin" (decyzja BFH z 14.6.2016, III B 132/15).
Wyjątkowo nauka języka trwająca mniej niż 10 godzin tygodniowo może wystarczyć do uznania za kształcenie zawodowe. Ma to miejsce, gdy nauka języka obcego jest wymagana przez regulamin szkoleniowy lub egzaminacyjny lub gdy nauka języka przygotowuje do uznanego testu językowego. Dwa najważniejsze testy z języka angielskiego to TOEFL (Test of English as a Foreign Language) lub IELTS (International English Language Testing System). (wyrok BFH z 15.3.2012, III R 58/08; wyrok BFH z 26.10.2012, VI R 102/10).
Testy językowe TOEFL są uznawane za kształcenie zawodowe
Obecnie Sąd Finansowy w Saarland potwierdził, że pobyt au pair po zdaniu testu językowego TOEFL może być uznany za kształcenie zawodowe. Jednak szczególnie podkreślono jeden warunek: nawet jeśli zdobycie umiejętności językowych jest potwierdzone testem językowym - takim jak TOEFL lub IELTS - musi istnieć konkretny związek z kształceniem zawodowym. Ważne jest zatem, aby niezwłocznie rozpocząć lub kontynuować studia lub inne szkolenie (FG Saarland z 2.2.2014, 2 K 1308/13, rkr.).
Pobyt jako au pair: nauka języka jest uznawana za szkolenie zawodowe
Jak domowe biuro wpływa na podatki podczas szkolenia?
Jeśli jesteś w trakcie szkolenia lub studiów i korzystasz z domowego biura, powinieneś zwrócić uwagę na następujące aspekty podatkowe:
1. Odliczenie kosztów
W wyjątkowych przypadkach możesz odliczyć koszty domowego biura. Obejmuje to czynsz, koszty dodatkowe i koszty sprzątania. Alternatywnie przysługuje Ci roczna ryczałtowa kwota 1.260 Euro. Zwróć uwagę na obowiązujące warunki.
2. Centrum działalności
Odliczenie kosztów jest możliwe tylko wtedy, gdy biuro jest głównym miejscem Twojej pracy zawodowej lub szkolnej. Musi to być oddzielne pomieszczenie, miejsce pracy w rogu nie wystarcza.
3. Dzienna stawka ryczałtowa
Jeśli biuro nie jest centrum Twojej działalności, możesz zamiast tego zastosować dzienną stawkę ryczałtową w wysokości 6 Euro za dzień przez maksymalnie 210 dni w roku. Nie ma znaczenia, czy pracujesz przy biurku, czy np. przy stole kuchennym.
4. Środki pracy
Koszty środków pracy, takich jak komputer czy biurko, nie są uwzględnione w kosztach biura i mogą być dodatkowo zgłoszone jako koszty uzyskania przychodu. Dotyczy to również kosztów kształcenia, kosztów związanych z umową szkoleniową lub pierwszymi studiami.
5. Wykorzystanie do uzyskiwania dochodów
Jeśli korzystasz z biura również do uzyskiwania dochodów i jest ono głównym miejscem pracy, musisz podzielić koszty proporcjonalnie do użytkowania. Istnieje jednak również możliwość przypisania wszystkich kosztów do jednej działalności.
To są podstawowe zasady podatkowe, które jako osoba odbywająca szkolenie lub student powinieneś wziąć pod uwagę przy odliczaniu domowego biura.
Jak domowe biuro wpływa na podatki podczas szkolenia?
Kiedy koszty szkolenia pilotów są odliczane?
Koszty szkolenia pilota można w pełni odliczyć jako koszty uzyskania przychodu z wyprzedzeniem tylko wtedy, gdy wcześniej ukończono „właściwe” pierwsze szkolenie. Zgodnie z przepisami obowiązującymi od 2015 r. pierwsze szkolenie uznaje się za „właściwe” tylko wtedy, gdy trwa co najmniej dwanaście miesięcy w pełnym wymiarze godzin i kończy się egzaminem. Dopiero po takim pierwszym szkoleniu koszty drugiego szkolenia można w pełni odliczyć jako koszty uzyskania przychodu (§ 9 ust. 6 EStG 2015).
Krótsze szkolenia są uznawane za „środki przygotowujące do zawodu” lub „fazy szkoleniowe” i nie są traktowane jako pierwsze szkolenie. Koszty takich faz szkoleniowych można jednak odliczyć do 6.000 Euro jako wydatki specjalne (§ 10 ust. 1 nr 7 EStG).
Federalny Trybunał Finansowy niedawno orzekł, że koszty szkolenia pilota bez wcześniejszego pierwszego szkolenia nie mogą być odliczone jako koszty uzyskania przychodu, nawet jeśli podatnik wcześniej przez wiele lat pracował w innym zawodzie. Wieloletnia praca nie zastępuje „właściwego” pierwszego szkolenia, a koszty szkolenia pilota mogą być odliczone tylko w ograniczonym zakresie jako wydatki specjalne (wyrok BFH z 15.2.2023, VI R 22/21).
Przykład: Pilot uzyskał w 2016 r. uprawnienia do lotów według wskazań przyrządów dla samolotów, a w 2017 r. uprawnienia do obsługi Airbusa A 320, ale wcześniej nie ukończył żadnego właściwego pierwszego szkolenia. Urząd skarbowy uznał koszty szkolenia pilota jedynie jako wydatki specjalne.
Zdaniem sędziów 20-miesięczny staż nie spełniał wymogów pierwszego szkolenia, ponieważ nie odbyło się zorganizowane szkolenie ani egzamin końcowy. Również wieloletnia działalność gospodarcza przed szkoleniem pilota nie została uznana za pierwsze szkolenie.
Również klasyfikacja kosztów szkolenia zawodowego pilota jako kosztów przekwalifikowania, które można by odliczyć zgodnie z § 9 ust. 1 zdanie 1 EStG, została odrzucona. Byłoby to sprzeczne z celem ograniczenia odliczenia kosztów uzyskania przychodu.
Nie ma merytorycznego uzasadnienia, dlaczego dłuższa praca jako taksówkarz lub instruktor narciarski miałaby wykluczać odliczenie kosztów uzyskania przychodu, podczas gdy wieloletnia praca jako DJ/muzyk nie powinna tego uniemożliwiać (por. BT-Drucksache 18/3017, s. 43).
Kiedy koszty szkolenia pilotów są odliczane?
Jak mogę odliczyć koszty kształcenia jako wydatki specjalne?
Wydatki na pierwsze wykształcenie zawodowe można odliczyć jako koszty szczególne do maksymalnej kwoty 6.000 Euro. Oznacza to, że koszty te obniżają dochód podlegający opodatkowaniu, a tym samym również obciążenie podatkowe. W ten sposób możesz otrzymać zwrot z podatku zapłaconego w ciągu roku. Lub ewentualna dopłata zostanie zmniejszona.
Jeśli jednak Twoje wykształcenie odbywa się w ramach stosunku szkoleniowego, np. praktyki lub stażu, obowiązuje inna zasada: w takim przypadku możesz odliczyć koszty w pełnej wysokości jako koszty uzyskania przychodu, ponieważ dochody ze stosunku szkoleniowego są opodatkowane. Koszty można również odliczyć jako koszty uzyskania przychodu, jeśli jest to Twoje drugie wykształcenie zawodowe, tzn. ukończyłeś już pierwsze wykształcenie zawodowe.
To, czy dana forma kształcenia jest szkoleniem czy wykształceniem, ma duże znaczenie podatkowe. W przypadku szkolenia wydatki można odliczyć jako koszty uzyskania przychodu w nieograniczonej wysokości. W przypadku wykształcenia koszty można odliczyć tylko w ograniczonym zakresie jako koszty szczególne. Jeśli w przypadku wykształcenia lub studiów chodzi jedynie o edukację ogólną lub hobby, koszty nie są odliczane.
W przypadku wspólnie rozliczających się małżonków nie ma znaczenia, który z nich poniósł koszty wykształcenia jednego z małżonków. Jeśli oboje małżonkowie są w trakcie wykształcenia, każdy z nich może zadeklarować swoje wydatki do maksymalnej kwoty 6.000 Euro. W tym celu każdy z małżonków musi osobno wymienić swoje koszty. Małżeństwo może więc odliczyć maksymalnie 12.000 Euro kosztów wykształcenia jako koszty szczególne. Jednak jeden z małżonków nie może przenieść części swojego limitu na drugiego, jeśli nie wykorzysta go w pełni.
Jak mogę odliczyć koszty kształcenia jako wydatki specjalne?
Co zalicza się do wykształcenia zawodowego?
Za zawodowe wykształcenie, którego koszty można odliczyć jako wydatki specjalne, uważa się przede wszystkim pierwsze wykształcenie zawodowe (z wyjątkiem w ramach stosunku szkoleniowego, jak klasyczna nauka zawodu) lub pierwsze studia jako pierwsze wykształcenie. Do kosztów kształcenia należą również wydatki na uczęszczanie do szkół ogólnokształcących w celu uzyskania matury lub świadectwa ukończenia szkoły średniej. Każde kolejne szkolenie po pierwszym ukończeniu szkoły zawodowej jest dokształcaniem, które można bez ograniczeń odliczyć jako koszty uzyskania przychodu.
"Po raz pierwszy" oznacza, że przed szkoleniem nie ukończono innego wykształcenia zawodowego ani studiów wyższych. Jeśli pracujesz już bez ukończonego wykształcenia i nadrabiasz takie kwalifikacje, jest to również pierwsze wykształcenie zawodowe, które należy wpisać pod wydatki specjalne. Od 2015 roku pojęcie "pierwszego wykształcenia" jest uregulowane prawnie: prawdziwe pierwsze wykształcenie ma miejsce tylko wtedy, gdy szkolenie trwa co najmniej 12 miesięcy w pełnym wymiarze godzin i kończy się egzaminem. Dopiero po takim pierwszym wykształceniu koszty drugiego wykształcenia można odliczyć jako koszty uzyskania przychodu (§ 9 ust. 6 EStG).
Nie jest akceptowane jako wykształcenie zawodowe, jeśli uczestniczysz w szkoleniu tylko z zainteresowania edukacją ogólną lub jako hobby. Na przykład, jeśli szkolisz się na instruktora, aby uczyć w klubie sportowym za pieniądze, lub jeśli jako technik dentystyczny bierzesz udział w kursie fotograficznym, nie jest to szkolenie zawodowe.
Co zalicza się do wykształcenia zawodowego?
Welche Ausgaben für eine Berufsausbildung kann ich absetzen?
Wer eine Berufsausbildung macht, kann folgende Ausgaben als Sonderausgaben in seiner Steuererklärung angeben:
- Kosten für Lern- und Arbeitsmittel, wie Fachbücher, Schreibmaterial, Bürobedarf, Kopien, Taschenrechner, Schreibtisch, Bücherregal usw.
- Teilnahmegebühren, wie beispielsweise Kurs-, Lehrgangs-, Studien-, Schul-, Zulassungs- und Prüfungsgebühren
- Kosten für Studienreisen, Exkursionen oder Klassenfahrten
- Fahrtkosten zur Ausbildungsstätte mit der Entfernungspauschale von 30 Cent je Entfernungskilometer bzw. 38 Cent ab dem 21. Entfernungskilometer
- Fahrten zu privaten Lerngemeinschaften mit der Dienstreisepauschale von 30 Cent je Fahrtkilometer
- Kosten für eine auswärtige Unterbringung und Verpflegung, wenn Sie eine eigene Wohnung am Ausbildungsort haben.
- Zinsen zur Tilgung eines Ausbildungsdarlehens, jeweils im Jahr der Zahlung
- Homeoffice-Pauschale (in wenigen Ausnahmefällen ggf. die Kosten für ein häusliches Arbeitszimmer)
- Kosten für Telefon und Internet, wenn es für die Berufsausbildung genutzt wird.
Hinweis zum Computer
(1) Wenn Sie einen Computer für die Ausbildung nutzen, können Sie die anteilige Jahresabschreibung absetzen. Diese beträgt pro Monat 1/36 der Anschaffungskosten. Anschaffungskosten bis 800 Euro netto können sofort abgezogen werden.
(2) Aber: Laut Bundesfinanzministerium beträgt die betriebsgewöhnliche Nutzungsdauer für Hardware und Software generell ein Jahr (BMF-Schreiben vom 26.2.2021). Das bedeutet, dass die Anschaffungskosten in voller Höhe im Jahr der Anschaffung als Werbungskosten oder Betriebsausgaben absetzbar sind. Dies sollte auch im Bereich der Sonderausgaben gelten.
Berücksichtigung steuerfreier Bezüge: Erhalten Sie steuerfreie Bezüge zur Förderung der Berufsausbildung (z.B. BAföG), werden Ihre abzugsfähigen Aufwendungen um diese Zahlungen gekürzt. Das gilt allerdings nur für Zuschüsse, die nicht zurückgezahlt werden müssen. Zuschüsse zum Lebensunterhalt sind davon ausgenommen. Rückzahlbare Darlehen müssen nicht von den Ausbildungskosten abgezogen werden.
Besonderheit für Studierende im Zweitstudium: Studierende im Zweitstudium können Unterkunftskosten und Verpflegungsmehraufwendungen für ein Auslandssemester, Praxissemester oder Praktikum als vorab entstandene Werbungskosten absetzen, wenn diese in der Studienordnung verpflichtend vorgeschrieben sind. Nach einem Urteil des Bundesfinanzhofs (BFH, Urteil v. 14.5.2020, VI R 3/18) begründen die Studierenden an der anderen Hochschule keine neue erste Tätigkeitsstätte.
Tipp: Lassen Sie Ausbildungskosten möglichst immer von Ihnen selbst zahlen, nicht von Ihren Eltern.
Welche Ausgaben für eine Berufsausbildung kann ich absetzen?
Czy mogę odliczyć mój gabinet domowy?
Od 1 stycznia 2023 obowiązują nowe przepisy dotyczące odliczania wydatków na domowe biuro i pracę z domu (tzw. „Homeoffice”). Rozróżnia się dwa przypadki:
1. Biuro jako centrum działalności
Jeśli centrum działalności zawodowej lub gospodarczej znajduje się w biurze domowym, można odliczyć rzeczywiste koszty lub ryczałt w wysokości 1 260 euro rocznie. Wymagany jest oddzielny pokój, niemal wyłącznie wykorzystywany do celów zawodowych. Przepis ten dotyczy np. pisarzy, tłumaczy czy specjalistów IT, którzy pracują głównie z domu.
2. Brak centrum, ale praca z domu
Jeśli praca zawodowa jest częściowo wykonywana z domu, ale biuro domowe nie jest centrum działalności, można odliczyć dzienny ryczałt w wysokości 6 euro za maksymalnie 210 dni (maks. 1 260 euro rocznie). Praca może odbywać się w dowolnym miejscu w mieszkaniu; nie ma szczególnych wymagań dotyczących miejsca pracy.
Szczegóły dotyczące biura jako centrum:
- Ryczałt: Ryczałt roczny w wysokości 1 260 euro obowiązuje przez cały rok i nie musi być udokumentowany.
- Proporcjonalny czas: W przypadku niepełnorocznego użytkowania biura ryczałt jest proporcjonalnie obniżany miesięcznie.
- Osobisty: Ryczałt dotyczy każdej osoby, ale nie można go wykorzystać wielokrotnie dla różnych działań.
- Brak kombinacji: Nie można łączyć ryczałtu rocznego i dziennego za ten sam okres.
Przykłady:
- Przykład 1: A i B wspólnie korzystają z biura. Tylko dla A jest to centrum działalności. A może odliczyć koszty proporcjonalne, B tylko dzienny ryczałt.
- Przykład 2: Oboje korzystają z biura jako centrum. Oboje mogą odliczyć ryczałt w wysokości 1 260 euro.
Homeoffice bez biura
Nawet bez biura podatnicy mogą od 2023 roku odliczyć ryczałt za pracę w domu:
- Ryczałt za homeoffice: 6 euro dziennie, maksymalnie 1 260 euro rocznie.
- Warunki: Nie jest wymagany oddzielny pokój. Ryczałt dotyczy pracy w mieszkaniu, niezależnie od miejsca pracy (np. stół kuchenny).
- Koszty dojazdu: Koszty dojazdu do pierwszego miejsca pracy i ryczałt nie mogą być łączone. W przypadku pracy w terenie dozwolone są koszty podróży i ryczałt, o ile praca odbywa się głównie w domu.
Specjalne przepisy: Brak innego miejsca pracy
Jeśli na stałe nie ma innego miejsca pracy (np. w przypadku nauczycieli), można równolegle odliczyć dzienny ryczałt i koszty dojazdu do pierwszego miejsca pracy.
Przykłady:
- Przykład 1: Inżynier budowlany może odliczyć koszty podróży i dzienny ryczałt, jeśli praca odbywa się głównie w domu.
- Przykład 2: Agent ubezpieczeniowy nie może odliczyć ryczałtu, jeśli większość pracy odbywa się poza domem.
Czy mogę odliczyć mój gabinet domowy?
Sytuacja prawna dotycząca pierwszych studiów i odliczenia podatkowego wydatków
Pierwsze studia to studia podjęte jako pierwsze wykształcenie zawodowe bezpośrednio po ukończeniu szkoły (np. matury). W takim przypadku koszty studiów można odliczyć jako wydatki specjalne do 6.000 Euro rocznie.
Jeśli jednak pierwsze studia są podjęte po ukończeniu szkolenia zawodowego, koszty można odliczyć w nieograniczonej wysokości jako koszty uzyskania przychodu. Ta zasada dotyczy również studiów, które są traktowane jako koszty uzyskania przychodu poniesione z wyprzedzeniem (wyrok BFH z 18.6.2009, BStBl. 2010 II S. 816).
Jeśli odbywasz pierwsze studia w ramach umowy szkoleniowej (np. akademia zawodowa, studia dualne), koszty studiów również można odliczyć w nieograniczonej wysokości jako koszty uzyskania przychodu, ponieważ wynagrodzenie szkoleniowe jest opodatkowane.
Nieograniczone odliczenie kosztów uzyskania przychodu na pierwszych studiach
W niektórych przypadkach koszty studiów na pierwszych studiach można również odliczyć w nieograniczonej wysokości jako koszty uzyskania przychodu (pismo BMF z 22.9.2010, BStBl. 2010 I S. 721):
- Jeśli rozpoczęto dwa lub więcej kierunków studiów równolegle i ukończono je w różny sposób, po ukończeniu pierwszego kierunku drugi jest traktowany jako drugie studia, a od tego momentu wydatki są traktowane jako koszty uzyskania przychodu.
- W przypadku prawników i aplikantów nauczycielskich pierwsze egzaminy państwowe są uznawane za kwalifikacje zawodowe. Koszty aplikacji można następnie odliczyć w nieograniczonej wysokości jako koszty uzyskania przychodu.
- Dyplom licencjata również jest uznawany za kwalifikację zawodową. Kolejne studia magisterskie są traktowane jako drugie studia, a koszty można odliczyć w nieograniczonej wysokości jako koszty uzyskania przychodu.
Po latach niepewności Federalny Trybunał Konstytucyjny potwierdził, że przepis, zgodnie z którym wydatki na pierwsze studia nie mogą być odliczane jako koszty uzyskania przychodu, jest zgodny z konstytucją (decyzja BVerfG z 19.11.2019, opublikowana 10.1.2020).
Sytuacja prawna dotycząca pierwszych studiów i odliczenia podatkowego wydatków
Czy mogę odliczyć koszty dojazdu w ramach szkolenia zawodowego?
W ramach szkolenia zawodowego przejazdy były dotychczas odliczane - jak w przypadku pracy w delegacji - według rzeczywistych kosztów lub ryczałtu za podróż służbową w wysokości 30 centów za przejechany kilometr. Zazwyczaj nie miała zastosowania dieta za dojazdy, ponieważ dotyczy ona tylko przejazdów między domem a "stałym miejscem pracy" (do 2013 r.). Jednak od 2014 r. w przypadku pełnoetatowego szkolenia poza stosunkiem pracy miejsce szkolenia jest uznawane za "pierwsze miejsce pracy". Dotyczy to również szkolenia zawodowego.
Oznacza to: Przejazdy do miejsca szkolenia można teraz odliczyć tylko według diety za dojazdy w wysokości 30 centów za kilometr (38 centów od 21. kilometra).
Ponieważ nie można już przyjąć pracy w delegacji, ryczałty na wyżywienie i koszty zakwaterowania nie są już uznawane. Dotyczy to zarówno szkolenia w przypadku odliczenia kosztów uzyskania przychodu, jak i szkolenia w przypadku odliczenia specjalnych wydatków.
Można nadal ubiegać się o zwrot kosztów podróży do miejsca szkolenia poza "pierwszym miejscem pracy" według ryczałtu za podróż służbową w wysokości 30 centów za przejechany kilometr oraz odliczyć ryczałty na wyżywienie, np. w przypadku wizyty w szkole zawodowej.
Kiedy mamy do czynienia z pełnoetatowym szkoleniem lub studiami?
Ma to miejsce, gdy jest to szkolenie zawodowe i nie wykonujesz żadnej pracy zarobkowej. Dopuszczalna jest jednak praca zarobkowa do 20 godzin tygodniowo, praca dorywcza lub praca krótkoterminowa.
Die neue Homeoffice-Pauschale
Ryczałt za pracę zdalną w wysokości 6 Euro dziennie (maks. 1.260 Euro) przysługuje również osobom studiującym, odbywającym szkolenie lub dokształcającym się, które więcej uczą się przy domowym komputerze niż uczestniczą w wykładach lub zajęciach stacjonarnych. Warunkiem odliczenia jest, aby danego dnia nie odwiedzać uniwersytetu lub placówki szkoleniowej.
Czy mogę odliczyć koszty dojazdu w ramach szkolenia zawodowego?
Was kann ich bei einer Aus- oder Fortbildung in Vollzeit absetzen?
Aufwendungen für eine Ausbildung oder Fortbildung können steuerlich als Sonderausgaben, Werbungskosten oder Betriebsausgaben geltend gemacht werden. Entscheidend sind Art und Ziel der Bildungsmaßnahme sowie die persönliche Lebenssituation.
1. Sonderausgaben bei Erstausbildung oder Erststudium
- Erstausbildung ohne Dienstverhältnis oder Erststudium: max. 6.000 € jährlich als Sonderausgaben (§ 10 Abs. 1 Nr. 7 EStG)
- Kein Verlustvortrag möglich
2. Werbungskosten bei weiterer Ausbildung oder Ausbildung im Dienstverhältnis
- Unbegrenzter Abzug als Werbungskosten möglich
- Gilt bei:
- zweiter Berufsausbildung
- Ausbildung im Ausbildungsdienstverhältnis (z. B. Referendariat)
- beruflicher Fortbildung
- Verlustvortrag möglich
Typische Aufwendungen:
- Fahrtkosten
- Verpflegungsmehraufwand
- Übernachtungskosten
- Reisenebenkosten
- Lehrmaterial, Studiengebühren
3. Reisekosten oder Entfernungspauschale – was gilt wann?
3.1 Auswärtstätigkeit: Reisekosten voll absetzbar
Bei berufsbegleitender Fortbildung außerhalb des Arbeitsplatzes liegt eine Auswärtstätigkeit vor. Absetzbar sind:
- Fahrtkosten (30 Cent/km oder tatsächliche Kosten)
- Verpflegungspauschalen
- Übernachtungskosten
- Reisenebenkosten
3.2 Vollzeit-Ausbildung: nur Entfernungspauschale
Seit 2014 gilt: Bei vollzeitiger Bildung ohne Arbeitsverhältnis ist die Bildungseinrichtung die erste Tätigkeitsstätte (§ 9 Abs. 4 EStG).
- Nur Entfernungspauschale (30 Cent je Entfernungskilometer)
- Keine Verpflegungspauschalen
- Gilt bei Fort- und Ausbildung gleichermaßen
3.3 Was ist eine vollzeitige Bildungsmaßnahme?
Vollzeit liegt vor, wenn keine Erwerbstätigkeit ausgeübt wird. Unschädlich sind:
- bis zu 20 Wochenstunden Tätigkeit
- Minijob
- kurzfristige Aushilfe
4. Aktuelles BFH-Urteil: Teilzeitstudium ist keine Vollzeitausbildung
Der Bundesfinanzhof hat entschieden: Ein Teilzeitstudium ist keine vollzeitige Bildungsmaßnahme, da es auf die Vereinbarkeit mit einer Berufstätigkeit ausgelegt ist.
Folge: Fahrtkosten können nach Reisekostengrundsätzen abgesetzt werden, nicht nur mit der Entfernungspauschale. (BFH-Urteil vom 24.10.2024, VI R 7/22)
Was kann ich bei einer Aus- oder Fortbildung in Vollzeit absetzen?
Kiedy można odliczyć pokój do pracy w ramach szkolenia?
Zgodnie z obowiązującym prawem wydatki na pierwsze wykształcenie zawodowe i studia jako pierwsze wykształcenie, które odbywają się poza stosunkiem pracy (np. nauka zawodu), można odliczyć jako koszty szczególne do 6.000 Euro. Koszty studiów po nauce zawodu lub drugiego wykształcenia można w pełni uwzględnić jako koszty uzyskania przychodu.
Mogą do nich należeć również koszty domowego biura, ale tylko wtedy, gdy stanowi ono centrum całej działalności zawodowej. W takim przypadku można odliczyć rzeczywiste koszty biura lub roczną ryczałtową kwotę 1.260 Euro.
Wskazówka: Jeśli domowe biuro jest wykorzystywane zarówno do uzyskiwania dochodów, jak i stanowi centrum całej działalności zawodowej, wydatki lub roczną ryczałtową kwotę należy przyporządkować do odpowiedniego zakresu użytkowania i wykonywanych w nim czynności. Można jednak również przyporządkować wydatki lub roczną ryczałtową kwotę do jednej czynności, bez ich podziału.
Jeśli centrum całej działalności nie znajduje się w domowym biurze, można odliczyć tylko dzienną stawkę ryczałtową w wysokości 6 Euro za dzień, maksymalnie 1.260 Euro. Dzienna stawka ryczałtowa obowiązuje na dzień kalendarzowy i nie zwiększa się, nawet jeśli w danym dniu wykonywane są różne czynności zawodowe, dla których spełnione są warunki odliczenia. Warunkiem odliczenia jest, aby w tym dniu nie odwiedzono uniwersytetu lub placówki edukacyjnej.
Jeśli odliczasz dzienną stawkę ryczałtową jako koszty operacyjne lub koszty uzyskania przychodu za pracę zawodową w swoim mieszkaniu, dodatkowe odliczenie jako koszty szczególne nie jest możliwe.
Kiedy można odliczyć pokój do pracy w ramach szkolenia?
