Wann müssen Rentner eine Steuererklärung abgeben?
Rentner sind zur Abgabe einer Steuererklärung verpflichtet, wenn ihr Gesamtbetrag der Einkünfte den jährlichen Grundfreibetrag überschreitet. Im Jahr 2024 liegt der Grundfreibetrag bei:
- 12.096 Euro für Ledige
- 24.192 Euro für Verheiratete
Steuerpflichtige Einkünfte:
- Gesetzliche Rente (Anlage R)
- Private Renten
- Mieteinnahmen (Anlage V)
- Kapitaleinkünfte (Anlage KAP)
- Weitere Einkünfte
Besteuerungsanteil der Rente:
Nicht die gesamte Rente ist steuerpflichtig. Der Besteuerungsanteil richtet sich nach dem Jahr des Rentenbeginns:
- Für Neurentner im Jahr 2025: 83,5 % der Rente sind steuerpflichtig.
- Für Rentner, die vor 2005 in Rente gingen: 50 % der Rente sind steuerpflichtig.
Ein persönlicher Rentenfreibetrag wird im zweiten Rentenjahr festgelegt und bleibt lebenslang unverändert. Rentenerhöhungen ab dem dritten Rentenjahr sind vollständig steuerpflichtig.
Beispiel:
Herr Mustermann, der 2005 in Rente ging, hat eine jährliche Rente von 30.000 Euro. Sein steuerfreier Freibetrag liegt bei 15.000 Euro. Solange seine Gesamteinkünfte den Grundfreibetrag nicht überschreiten, muss er keine Steuererklärung abgeben. Bei einem Jahresnettoeinkommen von 15.000 Euro würde ein alleinstehender Rentner jedoch den Grundfreibetrag überschreiten und wäre zur Abgabe der Steuererklärung verpflichtet.
Tipp: Rentner sollten mögliche Werbungskosten geltend machen, um ihre Steuerlast zu senken. Hierzu gehört beispielsweise der Werbungskosten-Pauschbetrag von 102 Euro.
Wann müssen Rentner eine Steuererklärung abgeben?
Welche Einnahmen zählen zu den Kapitaleinkünften?
Durch die Einführung der Abgeltungsteuer ist eine Abgabe der Anlage KAP grundsätzlich nicht mehr erforderlich. In einigen Fällen müssen Sie die Anlage KAP aber dennoch ausfüllen:
- die Kapitalerträge unterliegen nicht dem Steuerabzug (z.B. bei Veräußerung von GmbH-Anteilen von weniger als 1 Prozent)
- Erträge aus ausländischen thesaurierenden Investmentfonds
- Erträge (Zinsen, Dividenden etc.) aus ausländischen Konten oder Depots
- Zinsen aus Darlehensverträgen zwischen Privatpersonen
- Zinsen auf Steuererstattungen
- Veräußerung von Kapital-Lebensversicherungen (bei Vertragsabschluss ab 2005)
Hinweis: Bei bestimmten Erträgen sind zusätzlich die Anlage KAP-INV (betrifft Einkünfte aus Investmenterträgen, die nicht dem inländischen Steuerabzug unterlegen haben) bzw. KAP-BET (betrifft Einkünfte aus Kapitalvermögen bei Beteiligungen, wenn die Einkünfte und die anzurechnende Steuer einheitlich und gesondert festgestellt worden sind) auszufüllen.
Weiterhin muss die Anlage KAP im Falle einer Wahlveranlagung ausgefüllt werden, wenn:
- ein Verlustvortrag aus Vorjahren berücksichtigt oder eine Verlustverrechnung der Einkünfte aus Kapitalvermögen erfolgen soll, oder
- der Sparerpauschbetrag nicht voll ausgeschöpft wurde, oder
- die Kirchensteuer trotz Kirchensteuerpflicht nicht einbehalten wurde, oder
- ausländische Steuern noch zu berücksichtigen sind oder
- zur Überprüfung der Höhe des Kapitalertragsteuerabzugs.
Auch wenn Sie einen Antrag auf eine sogenannte Günstigerprüfung stellen wollen, ist die Anlage KAP auszufüllen. Dadurch können Sie unter Umständen eine niedrigere Besteuerung mit dem individuellen Steuersatz erreichen, wenn dieser niedriger ist als der Abgeltungssteuersatz in Höhe von 25 Prozent.
Hinweis
Für Verluste aus wertlosen Aktien bei der reinen Depotausbuchung gibt es Sonderregelungen.
Welche Einnahmen zählen zu den Kapitaleinkünften?
Jakie informacje muszą podać pracownicy?
Dochody: Tutaj wprowadza się dane, które pracownicy muszą podać w załączniku N. Dotyczy to pracowników umysłowych, fizycznych, urzędników i emerytów zakładowych. Proszę tutaj wpisać dane z Państwa karty podatkowej.
Wydatki: W sekcji Wydatki można ubiegać się o zwrot kosztów uzyskania przychodu. Należą do nich np. wydatki na biuro domowe, koszty dojazdu i koszty szkolenia.
Dla małżonków automatycznie tworzone są dwie oddzielne sekcje dotyczące dochodów i wydatków.
Jakie informacje muszą podać pracownicy?
Czy jako pracownik muszę złożyć zeznanie podatkowe?
Jeśli jako pracownik najemny uzyskujesz dochody z pracy najemnej (formularz N), Twój pracodawca co miesiąc potrąca z Twojego wynagrodzenia brutto podatek dochodowy od osób fizycznych, podatek solidarnościowy i ewentualnie podatek kościelny. Podatki są bezpośrednio odprowadzane do urzędu skarbowego. Właściwie (!) z punktu widzenia podatkowego wszystko byłoby załatwione i nie musisz składać zeznania podatkowego. Dotyczy to również pracowników stanu wolnego (klasa podatkowa I), którzy nie zmienili miejsca pracy przez cały rok.
Obowiązkowe rozliczenie: musisz złożyć zeznanie podatkowe
Jednak w wielu przypadkach administracja podatkowa podejrzewa, że miesięczne potrącenia podatkowe od dochodów z pracy były zbyt niskie. Dlatego wielu pracowników ma ustawowy obowiązek złożenia zeznania podatkowego, tzw. obowiązek rozliczenia lub obowiązkowe rozliczenie.
Obowiązek składania zeznań uregulowany prawnie
Z tego powodu § 46 EStG reguluje liczne przypadki, w których również pracownicy są zobowiązani do złożenia zeznania podatkowego:
-
W ciągu roku uzyskałeś dodatkowe dochody powyżej 410 Euro, które nie podlegały potrąceniu podatku od wynagrodzenia. Należą do nich np. honoraria, renty lub czynsze.
-
W ciągu roku otrzymywałeś wynagrodzenie od wielu pracodawców jednocześnie.
-
Na swojej karcie podatkowej wpisałeś kwotę wolną (np. na koszty uzyskania przychodu, wydatki specjalne, nadzwyczajne obciążenia). Kwoty wolne mają być ponownie sprawdzone w ramach zeznania podatkowego. Wyjątek: Jeśli jest to ryczałt dla osób niepełnosprawnych, ryczałt dla osób pozostałych przy życiu lub tylko liczba kwot na dzieci, nie jesteś zobowiązany do złożenia zeznania podatkowego.
-
Ty i Twój małżonek otrzymujecie oboje wynagrodzenie, a jeden z Was był opodatkowany według klasy podatkowej V lub VI lub oboje wybraliście kombinację klas podatkowych IV/IV z procedurą współczynnika.
- W ciągu roku otrzymałeś świadczenia zastępujące wynagrodzenie (np. zasiłek rodzicielski, zasiłek postojowy lub zasiłek dla bezrobotnych). Świadczenia zastępujące dochód podlegają klauzuli progresji i mogą zwiększyć osobistą stawkę podatkową na pozostałe dochody.
-
Otrzymałeś od byłego pracodawcy odprawę lub wynagrodzenie za pracę wieloletnią, do którego zastosowano korzystną zasadę jednej piątej.
- Jako rozwiedzeni lub żyjący w separacji rodzice wybraliście inny podział ulgi szkoleniowej lub ryczałtu dla osób niepełnosprawnych na dziecko.
-
Otrzymałeś płatności specjalne i w tym samym roku zmieniłeś pracodawcę, a Twój nowy pracodawca nie uwzględnił wartości od poprzedniego pracodawcy przy obliczaniu podatku dochodowego od wynagrodzenia.
-
Twoje małżeństwo zostało rozwiedzione w ciągu roku lub Twój partner zmarł, a jeden z małżonków ponownie zawarł związek małżeński w tym samym roku.
-
Na swojej karcie podatkowej wpisałeś małżonka podlegającego ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, który mieszka w kraju UE/EOG.
-
Masz miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu za granicą i złożyłeś wniosek o nieograniczony obowiązek podatkowy w Niemczech.
Uwaga: Od 1.1.2020 r. liczne przesłanki obowiązkowego rozliczenia dotyczą również pracowników podlegających ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu (§ 50 ust. 2 zdanie 2 nr 4c EStG, zmienione przez "Ustawę o dalszym wsparciu podatkowym elektromobilności i zmianie innych przepisów podatkowych" z dnia 12.12.2019 r.).
Czy jako pracownik muszę złożyć zeznanie podatkowe?
Czy wszyscy niepracownicy są zobowiązani do złożenia zeznania podatkowego?
Nie uzyskujesz dochodów z pracy najemnej? W pewnych okolicznościach musisz mimo to złożyć zeznanie podatkowe.
Osoby prowadzące działalność na własny rachunek, przedsiębiorcy, wynajmujący i emeryci muszą złożyć zeznanie podatkowe, jeśli ich dochód przekracza kwotę wolną od podatku. Zeznanie podatkowe jest zatem obowiązkowe dla wszystkich, jeśli łączna kwota dochodów (przychody minus koszty uzyskania przychodu i/lub koszty operacyjne) przekracza następujące wartości:
W innych przypadkach również może być korzystne złożenie zeznania podatkowego jako osoba prowadząca działalność na własny rachunek, przedsiębiorca, wynajmujący lub emeryt. Jeśli chcesz na przykład ubiegać się o przeniesienie straty, musisz złożyć zeznanie podatkowe za dany rok podatkowy.
SteuerGo
Od reformy emerytalnej w 2005 roku coraz więcej emerytów musi płacić podatki i w razie potrzeby składać zeznanie podatkowe.
Czy wszyscy niepracownicy są zobowiązani do złożenia zeznania podatkowego?
Kto musi wypełnić załącznik S dla osób pracujących na własny rachunek?
Samozatrudnienie wykonują w szczególności osoby wykonujące wolne zawody. Osoba wykonująca wolny zawód to taka, która pracuje samodzielnie i na własną odpowiedzialność oraz wykonuje określony zawód katalogowy lub działalność wymienioną w § 18 ust. 1 EStG. Wolne zawody wymagają działalności, której niekoniecznie musi poprzedzać studia wyższe. Wystarczy, że jest to wykształcenie o charakterze naukowym. Obejmuje to również samokształcenie lub wiedzę zdobytą w wyniku pracy zawodowej. Wiedza musi odpowiadać poziomowi studiów wyższych.
(1) Osoby wykonujące wolny zawód to z jednej strony osoby wykonujące określoną działalność (§ 18 ust. 1 nr 1 EStG), mianowicie działalność:
- naukową, artystyczną, pisarską, dydaktyczną lub wychowawczą.
(2) Osoby wykonujące wolny zawód to z drugiej strony osoby wykonujące określony zawód katalogowy, który jest wyraźnie wymieniony w ustawie o podatku dochodowym (§ 18 ust. 1 nr 1 EStG):
- Zawody medyczne: lekarze, dentyści, naturopaci, dentyści, fizjoterapeuci.
- Zawody prawnicze i doradcze: adwokaci, notariusze, rzecznicy patentowi, biegli rewidenci, doradcy podatkowi, doradcy ds. ekonomii i biznesu, biegli księgowi, pełnomocnicy podatkowi.
- Zawody techniczno-naukowe: inżynierowie geodezyjni, inżynierowie, architekci, chemicy handlowi, piloci.
- Zawody medialne: dziennikarze, fotoreporterzy, tłumacze ustni, tłumacze pisemni.
(3) Osoby wykonujące wolny zawód mogą być również osobami wykonującymi podobny zawód, który jest porównywalny z wymienionymi zawodami katalogowymi pod względem działalności i wykształcenia. Wykaz wolnych zawodów w § 18 ust. 1 nr 1 EStG nie jest bowiem wyczerpujący. Ważne jest, aby działalność była wykonywana w sposób kierowniczy i na własną odpowiedzialność na podstawie własnej wiedzy fachowej. Dotyczy to na przykład następujących zawodów:
- Opiekunowie osób starszych, dietetycy, ergoterapeuci, podolodzy, logopedzi, ortoptyści, medyczni pedicurzyści, dyplomowani masażyści i masażyści leczniczy, medyczni kąpielarze, ratownicy medyczni, dentyści, położne, psycholodzy terapeuci, psychoterapeuci dzieci i młodzieży, doradcy IT, doradcy biznesowi.
- Inżynieria oprogramowania, praca jako administrator i opiekun sieci lub oprogramowania (orzeczenia BFH z 22.9.2009, VIII R 31/07, VIII R 63/06, VIII R 79/06).
(4) Działalności, które nie są uznawane za działalność w ramach wolnego zawodu i nie stanowią działalności gospodarczej, należą do innej działalności na własny rachunek. Cechą charakterystyczną jest również osobista praca. Jednak inna działalność na własny rachunek jest wykonywana raczej okazjonalnie i tylko wyjątkowo w sposób trwały (§ 18 ust. 1 nr 3 EStG):
- Wykonawcy testamentów, zarządcy majątku, członkowie rad nadzorczych, zarządcy nieruchomości, syndycy, powiernicy, opiekunowie, zarządcy spadku, mediatorzy, ankieterzy dla urzędów statystycznych, opiekunki dzienne, prawni opiekunowie i kuratorzy itp.
Rozróżnienie między działalnością gospodarczą a działalnością na własny rachunek jest często trudne, ponieważ na przykład w przypadku działalności w ramach wolnego zawodu zazwyczaj nie brakuje zamiaru zarobkowego. Wiele działalności spełnia zatem zarówno cechy działalności w ramach wolnego zawodu, jak i działalności gospodarczej. W takich przypadkach decydującym kryterium jest praca umysłowa, twórcza, która jest na pierwszym planie w przypadku działalności w ramach wolnego zawodu.
Kto musi wypełnić załącznik S dla osób pracujących na własny rachunek?
