Czy mam prawo do zasiłku rodzinnego tylko w przypadku moich biologicznych dzieci?

Nie. Prawo do zasiłku rodzinnego przysługuje na biologiczne dzieci wnioskodawcy oraz jego adoptowane dzieci. Na dzieci w pieczy zastępczej można ubiegać się o zasiłek rodzinny, jeśli mieszkają w Państwa rodzinie i istnieje stały nadzór, opieka i wychowanie. Ponadto stosunek opieki i pieczy nad dzieckiem z biologicznymi rodzicami nie może już istnieć. Okazjonalne wizyty biologicznych rodziców są nieszkodliwe. Jeśli przyjęli Państwo rodzeństwo do swojego gospodarstwa domowego, przysługuje zasiłek rodzinny, jeśli mogą być zrównane z dziećmi w pieczy zastępczej.

Zasiłek rodzinny jest również wypłacany, jeśli w Państwa gospodarstwie domowym mieszka pasierb lub wnuk. W tych przypadkach nie istnieje jednak stosunek pokrewieństwa w rozumieniu prawa podatkowego. Dlatego pasierbowie lub dziadkowie nie mają automatycznie prawa do kwoty wolnej na dziecko, chyba że biologiczni rodzice przeniosą kwoty wolne na dzieci w załączniku K na nowe osoby. Jeśli dla sierot lub dzieci, które nie wiedzą, gdzie znajdują się ich rodzice, żadna inna osoba nie jest uprawniona do świadczeń, dzieci mogą same otrzymać zasiłek rodzinny. Otrzymują wtedy kwotę, która przysługiwałaby im samym na własne pierwsze dziecko.

Jeśli jako rodzice oddali Państwo dziecko do adopcji, stosunek pokrewieństwa między Państwem a dzieckiem kończy się w tym momencie. Jednocześnie kończy się również Państwa prawo do zasiłku rodzinnego i ulg podatkowych.

Czy mam prawo do zasiłku rodzinnego tylko w przypadku moich biologicznych dzieci?

Welche steuerlichen Freibeträge oder Berücksichtigungen gelten für behinderte Kinder?

Kindergeld, Kinderfreibetrag und BEA-Freibetrag

Sie können für Ihr behindertes Kind auch über das 18. bzw. 25. Lebensjahr hinaus unbefristet Kindergeld beziehen bzw. den Kinderfreibetrag und den Freibetrag für den Betreuungs-, Erziehungs- oder Ausbildungsbedarf (BEA-Freibetrag) nutzen, wenn die Behinderung Ihres Kindes vor Vollendung des 25. Lebensjahres eingetreten ist. Gleichzeitig haben Sie damit auch bei behinderten Kindern Anspruch auf weitere Steuervergünstigungen, die an das Kindergeld gekoppelt sind, z.B. Kinderzulage zur Altersvorsorgezulage.

Behindertenpauschbetrag

Je nach Grad der Behinderung steht jedem Behinderten ein Behindertenpauschbetrag zu, mit dem alle laufenden, typischen und mit der Behinderung unmittelbar zusammenhängenden Mehraufwendungen abgegolten werden. Dieser Betrag beträgt zwischen 384 und 7.400 Euro.

Tipp: Eltern können sich den Pauschbetrag des Kindes übertragen lassen, wenn ihr Kind kein zu versteuerndes Einkommen hat.

Pflegepauschbetrag

Zusätzlich zum Behindertenpauschbetrag können Sie den Pflegepauschbetrag in Anspruch nehmen. Der Pauschbetrag steht den pflegenden Eltern direkt zu. Der Pauschbetrag beträgt

• bei Pflegegrad 2: 600 Euro
• bei Pflegegrad 3: 1.100 Euro
• bei Pflegegrad 4 oder 5 oder Hilflosigkeit: 1.800 Euro

Tipp: Der Pflegepauschbetrag ist ein jährlicher Pauschbetrag. Sie erhalten ihn auch in ungekürzter Höhe, wenn Sie Ihr behindertes Kind nicht das komplette Jahr über gepflegt haben. Dies kann beispielsweise der Fall sein, wenn Ihr Kind unter der Woche in einem Heim untergebracht ist.

Außergewöhnliche Belastungen

Kosten, die sich aus der Behinderung Ihres Kindes ergeben, z.B. die Unterbringung in einem Heim oder die Kosten für einen ambulanten Pflegedienst können Sie als außergewöhnliche Belastungen in der Steuererklärung absetzen.

Tipp: Dies lohnt sich, wenn die Kosten weit höher sind als der Behinderten - und Pflegepauschbetrag, denn bei der Absetzung der Kosten als außergewöhnliche Belastung müssen Sie auf den Pauschbetrag verzichten.

Kinderbetreuungskosten

Eltern können bis zu 80 Prozent Ihrer Kinderbetreuungskosten, höchstens 4.800 Euro je Kind, als Sonderausgaben absetzen. Dies gilt auch für nicht-behinderte Kinder bis zum 14. Lebensjahr. Für behinderte Kindern können Sie auch darüber hinaus Betreuungskosten geltend machen. Als Nachweis gilt in der Regel der Behindertenausweis, der Bescheid des Versorgungsamtes, der Rentenbescheid oder ein ärztliches Gutachten. Die Behinderung muss vor Vollendung des 25. Lebensjahres eingetreten sein.

Welche steuerlichen Freibeträge oder Berücksichtigungen gelten für behinderte Kinder?

Czy otrzymam taką samą kwotę zasiłku na dzieci dla wszystkich dzieci?

Osoby z kilkorgiem dzieci wcześniej nie otrzymywały takiej samej kwoty zasiłku rodzinnego na każde dziecko. Jednak od 2023 roku stawka została ujednolicona. Prawo do zasiłku rodzinnego wynosi:

Na dzieci do ukończenia 18. roku życia zasiłek rodzinny jest wypłacany w każdym przypadku. Nie ma znaczenia, jak wysokie są dochody dziecka.

Dla pełnoletnich dzieci prawo do zasiłku przysługuje dalej do 25. urodzin, o ile się uczą lub odbywają służbę ochotniczą. Zasiłek rodzinny jest wypłacany przez kasy rodzinne Federalnej Agencji Pracy. Pracownicy służby publicznej lub odbiorcy świadczeń emerytalnych otrzymują pieniądze od swoich pracodawców.

Czy otrzymam taką samą kwotę zasiłku na dzieci dla wszystkich dzieci?

Wie hängen Kindergeld und Kinderfreibetrag zusammen?

Für die Freibeträge gelten die gleichen Voraussetzungen wie für den Anspruch auf Kindergeld: Es muss ein Kindschaftsverhältnis vorliegen, das Kind muss zu Ihrem Haushalt gehören und unter 18 sein bzw. die Bedingungen für den verlängerten Anspruch auf Kindergeld erfüllen.

Der jährliche Kinderfreibetrag liegt im Jahre 2025 für Eltern, die steuerlich zusammen veranlagt werden, bei 6.024 Euro, der  BEA-Freibetrag (für Betreuung, Erziehung und Ausbildung) bei 2.928 Euro. So steht Eltern für das Steuerjahr 2025 ein Freibetrag von insgesamt 8.952 Euro je Kind zu. Für getrennt Veranlagte bzw. Alleinstehende gilt, dass jeder Elternteil jeweils Anspruch auf den halben Freibetrag hat.

Im Rahmen der Einkommensteuerveranlagung prüft das Finanzamt dann automatisch, ob die steuerliche Entlastung durch Kinderfreibeträge günstiger ist als das Kindergeld. Maßgeblich ist dabei der Anspruch auf Kindergeld, nicht die tatsächlich erhaltenen Zahlungen. Dieser Vergleich wird Günstigerprüfung genannt (§ 31 EStG). Sie müssen dazu nichts selbst berechnen.

Problem: Kindergeld zu spät beantragt

In vielen Fällen gehen Eltern leer aus, wenn sie das Kindergeld nicht rechtzeitig beantragt haben. Denn:

• Auch nicht ausgezahltes Kindergeld wird bei der Günstigerprüfung als Anspruch angerechnet.
• Eine nachträgliche Auszahlung ist gesetzlich auf sechs Monate begrenzt (§ 66 Abs. 3 EStG).
• Damit entfallen sowohl das Kindergeld als auch die steuerlichen Freibeträge – obwohl ein Anspruch bestanden hätte.

Gesetzesänderung bringt Verbesserung

Durch eine Änderung des § 31 EStG im Rahmen des Gesetzes gegen illegale Beschäftigung und Sozialleistungsmissbrauch wird nun berücksichtigt, ob das Kindergeld tatsächlich ausgezahlt wurde. Wurde es zu spät beantragt und nicht ausgezahlt, zählt der bloße Anspruch nicht mehr – dadurch können Eltern trotz verspäteter Antragstellung von den Kinderfreibeträgen profitieren.

Wie hängen Kindergeld und Kinderfreibetrag zusammen?

Których kosztów nie można odliczyć jako czesne szkolne?

Nie wszystkie koszty można odliczyć od podatku. Jeśli Państwa dziecko uczęszcza do internatu, należy wyłączyć koszty zakwaterowania, opieki i wyżywienia dziecka. Również odzież szkolna i dojazdy do szkoły nie mogą być odliczone jako czesne.

To samo dotyczy materiałów dydaktycznych, a także podręczników szkolnych lub komputerów, które Państwo kupują. Koszty dodatkowych kursów lub wycieczek klasowych również nie mogą być uwzględnione w zeznaniu podatkowym.

Wreszcie, koszty indywidualnych lekcji prywatnych, szkół muzycznych, klubów sportowych, kursów wakacyjnych i korepetycji nie podlegają odliczeniu.

Których kosztów nie można odliczyć jako czesne szkolne?

Was ist der Kinderfreibetrag?

Kindergeld und Kinderfreibetrag dienen als steuerliche Entlastung für Eltern, um die finanziellen Belastungen durch ein Kind abzufedern. Der Anspruch auf Kindergeld besteht ab Geburt automatisch, muss aber schriftlich beantragt werden – in der Regel bei der Familienkasse.

Wichtig: Der Anspruch auf Kindergeld oder den Kinderfreibetrag steht nicht dem Kind, sondern den Eltern bzw. Erziehungsberechtigten zu.

Kindergeld

Das Kindergeld wird monatlich ausgezahlt und ist steuerfrei. Die Höhe richtet sich nach der Anzahl der Kinder. Es wird in der Regel von der Familienkasse auf das Konto der Eltern überwiesen.

Kinderfreibetrag

Der Kinderfreibetrag wird nicht ausgezahlt, sondern bei der Einkommensteuerveranlagung vom zu versteuernden Einkommen abgezogen. Er reduziert somit die Steuerlast.

Das Kindergeld gilt als Vorauszahlung auf den Kinderfreibetrag. Das Finanzamt prüft im Rahmen der Steuerveranlagung automatisch, was für die Eltern günstiger ist – Kindergeld oder Freibetrag (→ Günstigerprüfung).

Kinderfreibeträge im Jahr 2025:

• 6.672 Euro für zusammen veranlagte Eltern
• 3.336 Euro je Elternteil bei Einzelveranlagung
• 2.928 Euro BEA-Freibetrag (für Betreuung, Erziehung und Ausbildung)

Anspruchsdauer

Ein Anspruch auf Kindergeld oder Kinderfreibetrag besteht:

• bis zum 18. Lebensjahr des Kindes
• bis zum 25. Lebensjahr, wenn das Kind sich in einer Ausbildung, einem Studium oder einem Freiwilligendienst befindet
• Unbegrenzt, wenn das Kind behindert ist und sich nicht selbst unterhalten kann

Was ist der Kinderfreibetrag?

Welche Auswirkungen hat ein Auslandsaufenthalt meines Kindes auf den Kinderfreibetrag?

Kinderfreibetrag bei Auslandsaufenthalt

Der Kinderfreibetrag sowie der BEA-Freibetrag (für Betreuung, Erziehung und Ausbildung) stehen Eltern auch dann zu, wenn ihr Kind im Ausland lebt – vorausgesetzt, die Eltern sind in Deutschland unbeschränkt einkommensteuerpflichtig.

Kürzung der Freibeträge bei dauerhaftem Auslandsaufenthalt

Der Wohnsitz des Kindes beeinflusst die Höhe der Freibeträge. Je nach Aufenthaltsland können sie um ein Viertel, die Hälfte oder drei Viertel gekürzt werden. Grundlage ist die Ländergruppeneinteilung des Bundesfinanzministeriums, die sich an den Lebenshaltungskosten orientiert. Sie wirkt sich aus auf:

• Kinderfreibetrag
• BEA-Freibetrag
• Ausbildungsfreibetrag
• Kinderbetreuungskosten

Keine Kürzung

Kindergeld bei Auslandsaufenthalt

Für Kinder mit Wohnsitz in einem EU- oder EWR-Staat besteht der Anspruch auf Kindergeld fort, sofern keine vergleichbaren Familienleistungen im Ausland bezogen werden.

Außerhalb von EU und EWR ist Kindergeld nur möglich, wenn das Kind weiterhin einen inländischen Wohnsitz oder den gewöhnlichen Aufenthalt in Deutschland hat.

Voraussetzungen für einen fortbestehenden Wohnsitz in Deutschland

Ein Kind, das länger als ein Jahr außerhalb von EU oder EWR lebt, gilt laut BFH nur dann als im Inland wohnhaft, wenn:

• geeignete Wohnräume dauerhaft bei den Eltern zur Verfügung stehen,
• es diese jederzeit nutzen kann,
• und es die Wohnung regelmäßig während der ausbildungsfreien Zeiten (Ferien) nutzt.

(BFH-Urteil vom 28.4.2022, III R 12/20)

Praktische Hinweise für längere Auslandsaufenthalte

• Kurzbesuche reichen nicht aus, um den Wohnsitz aufrechtzuerhalten.
• Finanzielle Gründe entschuldigen fehlende Heimreisen nicht.
• Eltern sollten Reisebelege und Studienunterlagen aufbewahren.

Besonderheiten bei Auslandsstudium

• Bei einem auf ein Jahr befristeten Auslandsstudium bleibt der Kindergeldanspruch bestehen – auch ohne Heimreise.
• Wird der Aufenthalt verlängert, gelten ab diesem Zeitpunkt strengere Anforderungen (mehrheitlicher Aufenthalt in Deutschland während der Ferien).
• Prüfungsvorbereitungen im Ausland zählen nicht als Ferienzeit.

BFH-Urteile vom 21.6.2023 (III R 11/21) und 20.2.2025 (III R 32/23)

Sonderregelungen bei Sozialversicherungsabkommen

Bei Ländern mit einem Sozialversicherungsabkommen (z. B. Türkei) gelten besondere Kindergeldregelungen. Bitte lassen Sie sich individuell beraten.

Welche Auswirkungen hat ein Auslandsaufenthalt meines Kindes auf den Kinderfreibetrag?

Kiedy otrzymam zasiłek na dziecko i ulgi podatkowe na dziecko?

Aby otrzymać zasiłek na dziecko, kwotę wolną na dziecko lub kwotę wolną na potrzeby opieki, wychowania lub kształcenia (BEA), muszą być spełnione te same warunki co w przypadku zasiłku na dziecko. Istnieją dwie różne podstawy prawne do ubiegania się o zasiłek na dziecko:

• Osoby podlegające opodatkowaniu mają prawo do zasiłku na dziecko zgodnie z ustawą o podatku dochodowym (§ 31 f. i § 62 ff. EStG).
• Osoby niepodlegające opodatkowaniu lub podlegające ograniczonemu opodatkowaniu mają prawo do zasiłku na dziecko zgodnie z federalną ustawą o zasiłku na dziecko.

Osoby niemieckie, które mają miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu w Niemczech, mogą złożyć wniosek o zasiłek na dziecko. To samo dotyczy Niemców mieszkających za granicą, ale podlegających w Niemczech nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu lub traktowanych w ten sposób. Cudzoziemcy mieszkający w Niemczech mogą ubiegać się o zasiłek na dziecko, jeśli mają zezwolenie na pobyt na czas nieokreślony.

Ważne: Wypłata przyznanego zasiłku na dziecko następuje z mocą wsteczną tylko za ostatnie sześć miesięcy przed początkiem miesiąca, w którym wpłynął wniosek o zasiłek na dziecko. Oznacza to, że zasiłek na dziecko, nawet jeśli zostanie przyznany z mocą wsteczną na cały rok, jest faktycznie wypłacany tylko za ostatnie sześć miesięcy.

Kiedy otrzymam zasiłek na dziecko i ulgi podatkowe na dziecko?

Kto ma prawo do zasiłku na dziecko i ulg podatkowych?

Zasiłek na dziecko jest niezależny od dochodów i jest wypłacany, jeśli istnieje prawo do jego otrzymania. Jednym z warunków jest wiek dziecka, drugim tzw. stosunek pokrewieństwa.

Stosunek pokrewieństwa istnieje zasadniczo w przypadku dzieci, które są z Tobą spokrewnione w pierwszym stopniu. Są to przede wszystkim Twoje biologiczne dzieci, niezależnie od tego, czy są ślubne, czy nieślubne. Adoptowane dzieci są również spokrewnione z Tobą w pierwszym stopniu. W przypadku dziecka przybranego stosunek pokrewieństwa istnieje, jeśli mieszka ono w Twoim gospodarstwie domowym i masz z nim trwały stosunek nadzoru, opieki i wychowania. Stosunek opieki i nadzoru z biologicznymi rodzicami nie może już istnieć. Okazjonalne wizyty biologicznych rodziców są nieszkodliwe.

Zasiłek na dziecko jest również wypłacany, jeśli przyjąłeś do swojego gospodarstwa domowego pasierba lub wnuka. W tych przypadkach nie istnieje jednak stosunek pokrewieństwa w rozumieniu prawa podatkowego. Dlatego pasierbowie lub dziadkowie nie mają automatycznie prawa do kwoty wolnej na dziecko, lecz tylko wtedy, gdy biologiczni rodzice przeniosą kwoty wolne na nowe osoby.

Nowe osoby mogą wtedy również skorzystać z innych ulg podatkowych, takich jak ulga na kształcenie. Może to być korzystne, jeśli biologiczni rodzice sami płacą niewiele podatków, np. dlatego, że jeszcze studiują.

Do 18. urodzin dziecka jedynym warunkiem otrzymania zasiłku na dziecko i kwot wolnych jest istniejący stosunek pokrewieństwa. Po 18. urodzinach zasiłek na dziecko przysługuje tylko dla dzieci, które się uczą lub odbywają służbę ochotniczą. Ewentualnie zasiłek na dziecko może być również przyznany dla bezrobotnych dzieci.

Kto ma prawo do zasiłku na dziecko i ulg podatkowych?