Welche Beiträge zur Kranken- und Pflegeversicherung sind absetzbar?
Beiträge zur Kranken- und Pflegeversicherung sind in der Steuererklärung als Sonderausgaben abziehbar – aber nur für die sogenannte Basisabsicherung.
Bei gesetzlich Versicherten kürzt das Finanzamt den Beitrag um 4 % pauschal, da dieser Anteil das Krankengeld abdeckt. Die Kürzung erfolgt nur, wenn ein Anspruch auf Krankengeld besteht.
Privatversicherte können ebenfalls nur den Basisbeitrag absetzen. Wahlleistungen (z. B. Chefarztbehandlung, Zwei-Bett-Zimmer) zählen nicht dazu. Sie sind nur als sonstige Vorsorgeaufwendungen abziehbar, sofern der Höchstbetrag nicht ausgeschöpft ist.
Höchstbeträge für sonstige Vorsorgeaufwendungen:
- 1.900 Euro jährlich für Arbeitnehmer und Rentner
- 2.800 Euro jährlich für Selbstständige
Solange diese Beträge nicht überschritten sind, können auch andere Versicherungen geltend gemacht werden – z. B. Arbeitslosen-, Haftpflicht-, Unfall- oder Berufsunfähigkeitsversicherung.
Beispiel: Ein Ehepaar zahlt insgesamt 4.600 Euro an Beiträgen zur Kranken- und Pflegeversicherung. Da es sich um Basisabsicherung handelt, sind die vollen Beiträge abziehbar – auch wenn sie den gemeinsamen Höchstbetrag von 3.800 Euro (2 × 1.900 Euro) übersteigen. Weitere Versicherungen können dann nicht mehr berücksichtigt werden.
Welche Beiträge zur Kranken- und Pflegeversicherung sind absetzbar?
Jakie jest znaczenie podatkowe udziału własnego w ubezpieczeniu zdrowotnym?
Osoby z prywatnym ubezpieczeniem zdrowotnym często płacą rachunki za leczenie do określonej kwoty z własnej kieszeni, aby zachować zwrot składek, który często może wynosić do sześciu miesięcznych składek. Zwrot składek zmniejsza wprawdzie odliczane składki ubezpieczeniowe przy odliczeniu jako wydatki specjalne, co skutkuje mniejszą oszczędnością podatkową.
Jednak tę wadę można - zdaniem wielu - zrekompensować, zgłaszając samodzielnie poniesione koszty leczenia jako obciążenia nadzwyczajne zgodnie z § 33 EStG i uzyskując w ten sposób odpowiednią oszczędność podatkową.
Koszty leczenia poniesione samodzielnie z powodu udziału własnego w taryfie lub wyboru zwrotu składek nie są "składkami" na ubezpieczenie zdrowotne i dlatego nie można ich odliczyć jako wydatki specjalne (pismo BMF z 19.8.2013, BStBl. 2013 I s. 1087, pkt 69). Również BFH potwierdził, że samodzielnie poniesione koszty w przypadku choroby nie stanowią składek ubezpieczeniowych i nie można ich odliczyć jako wydatki specjalne.
Nie są to "składki" na ubezpieczenie zdrowotne. Stanowią one raczej koszty leczenia i mogą być zgłaszane tylko jako obciążenia nadzwyczajne zgodnie z § 33 EStG (wyrok BFH z 1.6.2016, X R 43/14).
Tipp
Samodzielnie poniesione wydatki w przypadku choroby to koszty leczenia i można je odliczyć tylko w ramach obciążeń nadzwyczajnych zgodnie z § 33 EStG. Istnieje jednak ograniczenie: w wysokości dopuszczalnego obciążenia nie mają one wpływu na obniżenie podatku.
To dopuszczalne obciążenie zależy od wysokości dochodów, liczby dzieci, stanu cywilnego i wynosi od 1 do 7 % całkowitej kwoty dochodów. Jest więc zazwyczaj wyższe niż przewidywany zwrot składek z ubezpieczenia zdrowotnego i odpowiadające mu samodzielnie poniesione koszty leczenia.
Oznacza to: koszty leczenia w wysokości udziału własnego nie mogą być odliczone ani jako wydatki specjalne, ani jako obciążenia nadzwyczajne.
Jakie jest znaczenie podatkowe udziału własnego w ubezpieczeniu zdrowotnym?
Czy dopłaty pracodawcy mogą być w pełni zaliczone na poczet składek podstawowych?
Składki na podstawowe ubezpieczenie zdrowotne oraz obowiązkowe ubezpieczenie pielęgnacyjne są od 2010 roku w pełni i bez ograniczeń odliczane jako wydatki specjalne. Jednak osoby prywatnie ubezpieczone, które otrzymują nieopodatkowane dopłaty od pracodawcy, muszą je uwzględnić.
Zgodnie z opinią administracji finansowej dopłaty są zawsze w pełni przypisywane do podstawowego ubezpieczenia zdrowotnego i pomniejszają tylko te składki. Dotyczy to również sytuacji, gdy objęte są świadczenia dodatkowe (§ 10 ust. 2 nr 1 EStG).
Ponieważ dopłata pracodawcy obejmuje również składki na świadczenia dodatkowe i komfortowe, byłoby logiczne podzielić ją zgodnie z strukturą składek na ubezpieczenie podstawowe i komfortowe. Spowodowałoby to, że samodzielnie opłacana część składki na ubezpieczenie podstawowe byłaby wyższa, a tym samym oszczędność podatkowa większa. Pytanie zatem brzmi, czy nieopodatkowane dopłaty pracodawcy do prywatnego ubezpieczenia zdrowotnego należy w pełni czy tylko częściowo uwzględnić w podstawowym ubezpieczeniu.
Federalny Trybunał Finansowy potwierdził praktykę urzędów skarbowych: Urząd skarbowy może w pełni uwzględnić nieopodatkowaną dopłatę pracodawcy do składek na ubezpieczenie podstawowe, nawet jeśli umowa ubezpieczeniowa obejmuje świadczenia dodatkowe i komfortowe. Dopłata nie musi być procentowo podzielona na świadczenia podstawowe i dodatkowe (wyrok BFH z 2.9.2014, IX R 43/13).
Czy dopłaty pracodawcy mogą być w pełni zaliczone na poczet składek podstawowych?
