W jakiej wysokości mogę ubiegać się o ulgi podatkowe z tytułu wyjątkowych obciążeń?
W tym miejscu można wpisać rzeczywiste wydatki. Nie zostaną one jednak uznane w pełnej wysokości, ponieważ odliczona zostanie dopuszczalna kwota własna. Zależy ona od dochodów, stanu cywilnego i liczby dzieci i jest obliczana przez urząd skarbowy. Dopuszczalna kwota własna wynosi od jednego do siedmiu procent całkowitych dochodów. W każdym przypadku należy być w stanie udowodnić odpowiednie wydatki.
Jeśli Twoje wydatki są niższe niż dopuszczalna kwota własna, nie opłaca się podawać kosztów w zeznaniu podatkowym.
Ryczałt pielęgnacyjny:
Jeśli wydatki związane z opieką są po odliczeniu kwoty własnej nadal wyższe niż ryczałt pielęgnacyjny, podaj swoje wydatki na opiekę w rzeczywistej wysokości. W takim przypadku musisz jednak również indywidualnie udowodnić, na co wydałeś pieniądze. W ten sposób możesz jednak ubiegać się o więcej niż ryczałt pielęgnacyjny.
Tipp
Dla urzędu skarbowego nie liczy się, kiedy koszty zostały poniesione, ale kiedy zostały zapłacone. Dlatego powinieneś spróbować przenieść kilka pozycji wydatków na jeden rok, aby zwiększyć sumę wydatków i przekroczyć limit dopuszczalnej kwoty własnej.
Czy czeka Cię wysoki rachunek od dentysty, który będzie jednak płatny dopiero w przyszłym roku? Jeśli jednak w bieżącym roku mogłeś zaksięgować inne wydatki jako nadzwyczajne obciążenia, poproś swojego dentystę o wcześniejszy rachunek lub fakturę częściową. W ten sposób możesz uwzględnić wszystkie wydatki przekraczające dopuszczalną kwotę w zeznaniu podatkowym za bieżący rok.
Wichtig
Dopuszczalna kwota jest odejmowana tylko od ogólnych nadzwyczajnych obciążeń. Wydatki uwzględnione w szczególnych nadzwyczajnych obciążeniach pozostają niezmienione.
Na podstawie tej tabeli możesz w przybliżeniu obliczyć swoją dopuszczalną kwotę własną:
W jakiej wysokości mogę ubiegać się o ulgi podatkowe z tytułu wyjątkowych obciążeń?
Kto może odliczyć koszty nadzwyczajne?
Zasadniczo każdy! Osoby mające obciążenia nadzwyczajne mogą je uwzględnić w zeznaniu podatkowym. Obciążenia nadzwyczajne obniżają podatek dochodowy. Ma to na celu uniknięcie nadmiernych trudności.
Jeśli podatnik ma nieuniknione większe obciążenia niż inni podatnicy o porównywalnych dochodach, majątku lub sytuacji rodzinnej, może na wniosek obniżyć podatek dochodowy. W tym celu należy wpisać obciążenia nadzwyczajne w zeznaniu podatkowym.
Uwzględniane są jednak tylko wydatki przekraczające dopuszczalne obciążenie i rzeczywiście konieczne. Dopuszczalne obciążenie zależy od dochodów, stanu cywilnego i liczby dzieci podatnika.
Procent wynosi od jednego do siedmiu procent rocznego dochodu podlegającego opodatkowaniu. Jeśli przekroczysz ten procent swoimi obciążeniami nadzwyczajnymi, możesz ubiegać się o zwrot kosztów w nieograniczonej wysokości.
Obciążenia nadzwyczajne mogą obejmować:
- koszty pogrzebu,
- koszty opieki lub
- koszty leczenia.
Koszty rozwodu nie są jednak od 2013 roku odliczane z powodu zmiany ustawy!
W szczególnych przypadkach wydatki na utrzymanie mogą być uznane za obciążenia nadzwyczajne. W tym przypadku nie uwzględnia się dopuszczalnego obciążenia.
Ryczałt pielęgnacyjny może być wykorzystany przez wszystkich, którzy opiekują się bliskim krewnym. Jest to kwota roczna, która nie zależy od dopuszczalnego obciążenia. Na poszczególnych stronach naszego zeznania podatkowego znajdziesz dokładniejsze informacje na temat poszczególnych obciążeń nadzwyczajnych, które możesz zgłosić.
Tipp
Rozróżnia się ogólne i szczególne obciążenia nadzwyczajne. Ogólne obciążenia nadzwyczajne, do których należą na przykład koszty leczenia i koszty pogrzebu, obniżają podatek dopiero po przekroczeniu dopuszczalnego obciążenia własnego.
Szczególne obciążenia nadzwyczajne są uznawane w pełnej wysokości, ale zazwyczaj do określonych maksymalnych kwot. Należy do nich na przykład utrzymanie osoby potrzebującej lub zakwaterowanie poza domem pełnoletniego dziecka w celu kształcenia.
Kto może odliczyć koszty nadzwyczajne?
Kann ich Unterhaltsleistungen für volljährige Kinder geltend machen?
Ja, Sie können Unterhaltsleistungen für volljährige Kinder geltend machen, wenn Sie keinen Anspruch auf Kindergeld oder die entsprechenden Freibeträge haben. Voraussetzung ist, dass das Kind bedürftig ist, also nur geringes oder kein eigenes Einkommen hat. Ab einem eigenen Einkommen von mehr als 624 Euro im Jahr wird der abzugsfähige Betrag gekürzt.
Kein Anspruch auf Kindergeld
Unterhaltsleistungen können nur für Monate geltend gemacht werden, in denen kein Anspruch auf Kindergeld oder Kinderfreibeträge besteht. Dies gilt auch, wenn sich das Kind in einer Erstausbildung befindet, sofern die Bedürftigkeit nachgewiesen wird.
Höchstbetrag der Unterhaltsleistungen 2025
Der abzugsfähige Höchstbetrag für Unterhaltsleistungen im Jahr 2025 beträgt 12.096 Euro. Einkünfte und Bezüge des Kindes, die diesen Betrag übersteigen, mindern die abziehbaren Unterhaltsleistungen.
Kann ich Unterhaltsleistungen für volljährige Kinder geltend machen?
Wann sind Prozesskosten absetzbar?
Prozesskosten sind grundsätzlich nur in Ausnahmefällen steuerlich als außergewöhnliche Belastungen nach § 33 EStG absetzbar. Das Finanzamt akzeptiert Prozesskosten in der Regel nur, wenn der Rechtsstreit einen existenziell wichtigen Bereich oder den Kernbereich menschlichen Lebens betrifft.
Frühere Rechtsprechung
- BFH-Urteil von 2011: Im Mai 2011 hatte der Bundesfinanzhof (BFH) entschieden, dass Zivilprozesskosten unabhängig vom Gegenstand des Prozesses als zwangsläufig gelten, wenn die Rechtsverfolgung oder Rechtsverteidigung eine hinreichende Aussicht auf Erfolg bietet und nicht mutwillig erscheint. Es genügte, dass der Erfolg mindestens ebenso wahrscheinlich wie ein Misserfolg war (BFH-Urteil vom 12.5.2011, BStBl. 2011 II S. 1015).
- Änderung ab 2015: Im Juni 2015 kehrte der BFH zu einer restriktiveren Auslegung zurück. Danach sind Prozesskosten nur dann zwangsläufig, wenn auch das dem Prozess zugrunde liegende Ereignis zwangsläufig ist. Zivilprozesskosten sind daher in der Regel nicht als außergewöhnliche Belastungen absetzbar (BFH-Urteil vom 18.6.2015, VI R 17/14).
Gesetzliche Regelung seit 2013
Seit 2013 sind Zivilprozesskosten nur absetzbar, wenn der Steuerpflichtige Gefahr läuft, seine Existenzgrundlage zu verlieren und seine lebensnotwendigen Bedürfnisse nicht mehr befriedigen zu können (§ 33 Abs. 2 Satz 4 EStG). Hierbei handelt es sich um sehr strenge Voraussetzungen. Es reicht nicht, dass der Rechtsstreit einen wichtigen Lebensbereich betrifft; der Verlust der materiellen Existenzgrundlage muss konkret drohen.
Abgrenzung: Materielle vs. immaterielle Existenzgrundlage
Der Bundesfinanzhof hat entschieden, dass unter Existenzgrundlage nur die materielle Lebensgrundlage zu verstehen ist. Immaterielle Werte wie seelische oder soziale Bedürfnisse fallen nicht darunter (BFH-Urteil vom 18.5.2017, VI R 9/16). Daher sind Prozesskosten, die den Kernbereich des menschlichen Lebens betreffen, wie beispielsweise Streitigkeiten um das Umgangsrecht mit einem Kind, nicht mehr absetzbar (BFH-Urteile vom 13.8.2020, VI R 15/18 und VI R 27/18).
Beispiele für nicht absetzbare Prozesskosten:
- Umgangsrecht des Vaters: Prozesskosten zur Regelung des Umgangsrechts eines im Ausland lebenden Kindes sind nicht absetzbar, da sie keine materielle Existenzgefährdung darstellen (BFH-Urteil vom 13.8.2020, VI R 15/18).
- Unterhaltsstreitigkeiten: Prozesskosten zur Erlangung eines höheren Kindesunterhalts sind nicht abziehbar, wenn keine existenzielle Bedrohung besteht (BFH-Urteil vom 13.8.2020, VI R 27/18).
- Arzthaftungsprozesse: Auch Aufwendungen für Schadensersatzprozesse wegen Behandlungsfehlern sind nicht als außergewöhnliche Belastungen absetzbar, wenn sie nicht die materielle Existenz sichern sollen (BFH-Urteil vom 13.8.2020, VI R 27/18).
- Strafverteidigung des Kindes: Prozesskosten für die Strafverteidigung eines heranwachsenden Kindes sind ebenfalls nicht abzugsfähig (BFH-Beschluss vom 11.8.2022, VI R 29/20).
Ausnahmefälle
Einige Gerichte haben jedoch in Ausnahmefällen Prozesskosten als außergewöhnliche Belastungen anerkannt:
- Rückabwicklung eines Forstbetriebes: Das Niedersächsische Finanzgericht entschied, dass Prozesskosten in Höhe von 17.740 Euro als außergewöhnliche Belastungen absetzbar sind, wenn eine Rückabwicklung einer unentgeltlichen Übertragung eines Forstbetriebes droht, die zur Existenzgefährdung führen würde (FG Niedersachsen vom 15.5.2024, 9 K 28/23; Revision VI R 22/24).
Praxistipp
- Materielle Existenzbedrohung: Prozesskosten sind nur dann absetzbar, wenn der Steuerpflichtige nachweisen kann, dass seine materielle Existenz gefährdet ist. Immaterielle Werte wie das Kindeswohl oder seelische Belastungen werden steuerlich nicht berücksichtigt.
- Vorabprüfung: In Streitfällen sollten Betroffene stets prüfen, ob der Rechtsstreit existenzielle materielle Auswirkungen hat, bevor sie die Prozesskosten als außergewöhnliche Belastungen geltend machen.
Aktuelle Entscheidungen
Das Niedersächsische Finanzgericht hat entschieden, dass Prozesskosten nicht als außergewöhnliche Belastungen abziehbar sind, wenn ein Steuerpflichtiger Verluste bei Online-Wettanbietern erlitten hat und diese gerichtlich zurückfordert – es sei denn, es liegt eine existenzielle Notlage vor (Urteil vom 10.06.2025, Az. 13 K 157/24).
Die Revision wurde zugelassen und ist bereits beim Bundesfinanzhof unter dem Aktenzeichen VI R 10/25 anhängig.
Wann sind Prozesskosten absetzbar?
