Wann sind Ausbildungskosten Sonderausgaben und wann Werbungskosten?
Grundsätzlich wird zwischen Ausbildungskosten und Fortbildungskosten unterschieden. Diese Unterscheidung ist entscheidend dafür, ob die Kosten nur begrenzt als Sonderausgaben oder vollständig als Werbungskosten abgesetzt werden können.
1. Ausbildungskosten – Sonderausgaben
Kosten für eine erste Berufsausbildung oder ein Erststudium gelten steuerlich als Ausbildungskosten. Diese können nur als Sonderausgaben abgesetzt werden – allerdings maximal bis zu 6.000 Euro im Jahr.
Wichtig: Sonderausgaben können nur im Jahr der Zahlung berücksichtigt werden. Wenn in diesem Jahr kein zu versteuerndes Einkommen vorhanden ist, bringt der Sonderausgabenabzug keinen steuerlichen Vorteil.
2. Fortbildungskosten – Werbungskosten
Alle Kosten, die im Zusammenhang mit einer beruflichen Fortbildung nach Abschluss der ersten Ausbildung oder des Erststudiums entstehen, gelten als Fortbildungskosten. Diese sind uneingeschränkt als Werbungskosten absetzbar, wenn sie in einem beruflichen Zusammenhang stehen und zur Erzielung von Einkünften dienen.
Dazu zählen zum Beispiel:
- Umschulungen in einen anderen Beruf,
- Weiterbildungen im aktuell ausgeübten Beruf,
- Fortbildungen in einem früher ausgeübten Beruf,
- ein Zweitstudium.
3. Erst- oder Zweitstudium?
Die steuerliche Behandlung hängt davon ab, ob es sich um ein Erst- oder Zweitstudium handelt:
- Ein Erststudium nach dem Schulabschluss wird als Erstausbildung eingestuft. Die Kosten hierfür können nur als Sonderausgaben bis 6.000 Euro pro Jahr geltend gemacht werden – ohne Verlustvortrag.
- Ein Zweitstudium (z. B. ein Masterstudium nach einem Bachelorabschluss oder ein berufsbegleitendes Studium nach einer Ausbildung) gilt als Fortbildung. Die Kosten hierfür können voll als Werbungskosten abgesetzt werden. Ein steuerlicher Verlust kann sogar in spätere Jahre als Verlustvortrag übernommen werden.
4. Verlustvortrag bei Werbungskosten
Wer noch kein Einkommen hat, aber Ausbildungskosten als Werbungskosten geltend machen kann (z. B. im Zweitstudium), kann diese Kosten als vorweggenommene Werbungskosten ansetzen. Dadurch entsteht ein Verlust, der ins erste Jahr mit Einkommen vorgetragen und dort steuerlich verrechnet werden kann.
5. Beispiel zur Verdeutlichung
Herr A und Frau B sind beide Studenten ohne Einkommen.
- Frau B studiert im Erststudium. Sie hat 4.500 € an Ausbildungskosten. Diese kann sie nur als Sonderausgaben im laufenden Jahr absetzen. Da sie aber keine Einkünfte hat, bringt ihr das steuerlich keinen Vorteil.
- Herr A macht ein Zweitstudium. Er kann die 4.500 € als Werbungskosten angeben und damit einen steuerlichen Verlust erzeugen. Im Folgejahr, wenn er Einkommen hat, wird dieser Verlust mit seinem Einkommen verrechnet.
Ergebnis: Herr A zahlt im ersten Berufsjahr weniger Steuern als Frau B, obwohl beide gleich viel verdienen.
Wann sind Ausbildungskosten Sonderausgaben und wann Werbungskosten?
Co mogę uwzględnić jako wydatki specjalne w moim zeznaniu podatkowym?
Wydatki specjalne to koszty związane z prowadzeniem życia, które są wyjątkowo objęte ulgą podatkową. Wydatki specjalne, które można wykazać w zeznaniu podatkowym, dzielą się na dwie grupy: wydatki na zabezpieczenie emerytalne oraz inne wydatki specjalne.
Inne wydatki specjalne, do których odnosi się ta strona wprowadzania danych, są automatycznie uwzględniane przez urząd skarbowy z ryczałtem na wydatki specjalne. Ryczałt na wydatki specjalne jest ustalony na bardzo niskim poziomie 36 Euro dla osób samotnych i 72 Euro dla małżonków. Przekroczenie tej kwoty jest więc stosunkowo łatwe. Należą do nich w szczególności zapłacony podatek kościelny, darowizny, koszty opieki nad dziećmi, alimenty na rzecz byłego małżonka.
Do wydatków na zabezpieczenie emerytalne zalicza się składki na podstawowe ubezpieczenie zdrowotne i pielęgnacyjne, prywatne zabezpieczenie emerytalne oraz składki na niektóre prywatne ubezpieczenia, takie jak prywatne ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej, wypadkowe i na wypadek niezdolności do pracy.
Wichtig
Ryczałt na wydatki specjalne nie dotyczy wydatków na zabezpieczenie emerytalne. Nie należą one do nieograniczenie odliczanych wydatków specjalnych, lecz można je odliczyć tylko do określonej kwoty maksymalnej.
Druga część wydatków specjalnych, wydatki na zabezpieczenie emerytalne, dzieli się na wydatki na zabezpieczenie emerytalne, składki na podstawowe ubezpieczenie zdrowotne i pielęgnacyjne oraz inne ubezpieczenia. Do wydatków na zabezpieczenie emerytalne należą przede wszystkim składki na ustawowe ubezpieczenie emerytalne lub prywatną rentę Rürup (kapitałowe zabezpieczenie emerytalne).
Do innych ubezpieczeń należą składki na ubezpieczenia zdrowotne i pielęgnacyjne (wykraczające poza podstawowe zabezpieczenie), ubezpieczenie na wypadek bezrobocia, ubezpieczenia wypadkowe i od odpowiedzialności cywilnej, ubezpieczenia na życie na ryzyko, ubezpieczenia na wypadek niezdolności do pracy, a także ubezpieczenia na życie i renty kapitałowe zawarte przed 2005 rokiem.
Proszę podać wydatki na zabezpieczenie emerytalne w sekcji „Wydatki na zabezpieczenie emerytalne” naszego zeznania podatkowego.
Co mogę uwzględnić jako wydatki specjalne w moim zeznaniu podatkowym?
Co mogę odliczyć jako darowizny i składki członkowskie?
Możesz odliczyć darowizny i składki członkowskie na cele objęte ulgami podatkowymi. Należą do nich:
- Cele charytatywne
- Cele dobroczynne (np. warsztaty dla osób niepełnosprawnych, usługi cateringowe lub poradnie dla osób uzależnionych)
- Cele kościelne
- Partie polityczne
- Niezależne stowarzyszenia wyborców
- Stowarzyszenia i organizacje charytatywne
- krajowe instytucje publiczne: np. uniwersytety, szkoły wyższe, instytuty badawcze, urzędy, szkoły, muzea państwowe, szpitale państwowe
- krajowe osoby prawne prawa publicznego: np. administracje miast i gmin, administracje związków gmin, kraje związkowe i rząd federalny oraz kościoły
Natomiast darowizny na rzecz działalności gospodarczej stowarzyszenia nie podlegają odliczeniu. Jeśli na przykład przekażesz napoje na festyn stowarzyszenia, nie możesz ich uwzględnić w zeznaniu podatkowym.
Aby móc odliczyć darowizny od podatku, muszą one być przekazane bez świadczenia wzajemnego. Możesz odliczyć nie tylko darowizny pieniężne. Za istotne podatkowo uznaje się również darowizny rzeczowe, darowizny z tytułu kosztów i darowizny z tytułu wynagrodzenia.
Co mogę odliczyć jako darowizny i składki członkowskie?
Kiedy mogę odliczyć podatek kościelny jako wydatki specjalne?
Jeśli jesteś członkiem kościoła, możesz odliczyć zapłacony podatek kościelny jako wydatki specjalne. Można również odliczyć z góry zapłacony lub dopłacony podatek kościelny.
Jeśli jesteś członkiem wspólnoty religijnej, która nie pobiera podatku kościelnego, możesz odliczyć płatności na jej rzecz „jak podatek kościelny“ – czyli w zależności od landu 8 lub 9 procent podatku dochodowego. W tym celu kościół musi być uznany za korporację prawa publicznego w co najmniej jednym landzie. Wymagane jest potwierdzenie odbioru. Przykłady takich wspólnot religijnych to Kościół Nowoapostolski, Ewangelickie Zbory Wolnokościelne, Grecko-Prawosławna Metropolia, Samodzielny Kościół Ewangelicko-Luterański, Biskupi Kościół Metodystyczny, Armia Zbawienia i Świadkowie Jehowy.
Płatności wyższe niż odpowiedni podatek kościelny można zgłosić jako darowizny na cele kościelne.
Zgodnie z nowymi przepisami płatności podatku kościelnego na rzecz wspólnot religijnych w państwie UE/EOG są również uznawane za wydatki specjalne.
Jeśli wspólnota religijna nie jest uznana za korporację prawa publicznego, możesz odliczyć swoje składki do wysokości 20 procent łącznej kwoty dochodów jako darowizny na „promocję celów religijnych“. Te informacje musisz podać w sekcji „Darowizny“. Dotyczy to na przykład Starej Wspólnoty Buddyjskiej.
Kościół Scjentologiczny nie jest wspólnotą religijną.
Kiedy mogę odliczyć podatek kościelny jako wydatki specjalne?
Co to są obciążenia o charakterze ciągłym?
Trwałe obciążenia to świadczenia emerytalne, które podatnik wypłaca innej osobie na stałe i na podstawie zobowiązania prawnego. Są to regularnie powtarzające się płatności, których okres obowiązywania w przypadku świadczenia emerytalnego jest związany z długością życia jednej lub kilku osób. Trwałe obciążenia muszą być wypłacane przez co najmniej dziesięć lat.
W przeciwieństwie do zobowiązań emerytalnych trwałe obciążenia mogą być w każdej chwili dostosowywane. Ich wysokość może się zmieniać i zależy od możliwości finansowych płatnika i odbiorcy. Może to mieć miejsce np. w przypadku zmiany sytuacji finansowej stron umowy.
Trwałe obciążenia mogą być ponoszone w formie pieniężnej lub rzeczowej. Przykładem wartości rzeczowych są tzw. „urodzone” trwałe obciążenia. Obejmuje to na przykład zobowiązanie do wyżywienia osoby.
Skrócone trwałe obciążenia mogą być również uzgodnione, jeśli kończą się one wraz ze śmiercią osoby lub najpóźniej po upływie określonego czasu.
Vorsicht!
Od 2008 roku nie ma już rozróżnienia podatkowego między trwałymi obciążeniami a rentami. Świadczenia emerytalne są teraz zawsze traktowane jako "trwałe obciążenia". Dzięki temu można zrezygnować z dotychczasowego obliczania udziału w zyskach w przypadku rent dożywotnich.
Co to są obciążenia o charakterze ciągłym?
