Czy mam prawo do zasiłku rodzinnego tylko w przypadku moich biologicznych dzieci?
Nie. Prawo do zasiłku rodzinnego przysługuje na biologiczne dzieci wnioskodawcy oraz jego adoptowane dzieci. Na dzieci w pieczy zastępczej można ubiegać się o zasiłek rodzinny, jeśli mieszkają w Państwa rodzinie i istnieje stały nadzór, opieka i wychowanie. Ponadto stosunek opieki i pieczy nad dzieckiem z biologicznymi rodzicami nie może już istnieć. Okazjonalne wizyty biologicznych rodziców są nieszkodliwe. Jeśli przyjęli Państwo rodzeństwo do swojego gospodarstwa domowego, przysługuje zasiłek rodzinny, jeśli mogą być zrównane z dziećmi w pieczy zastępczej.
Zasiłek rodzinny jest również wypłacany, jeśli w Państwa gospodarstwie domowym mieszka pasierb lub wnuk. W tych przypadkach nie istnieje jednak stosunek pokrewieństwa w rozumieniu prawa podatkowego. Dlatego pasierbowie lub dziadkowie nie mają automatycznie prawa do kwoty wolnej na dziecko, chyba że biologiczni rodzice przeniosą kwoty wolne na dzieci w załączniku K na nowe osoby. Jeśli dla sierot lub dzieci, które nie wiedzą, gdzie znajdują się ich rodzice, żadna inna osoba nie jest uprawniona do świadczeń, dzieci mogą same otrzymać zasiłek rodzinny. Otrzymują wtedy kwotę, która przysługiwałaby im samym na własne pierwsze dziecko.
Jeśli jako rodzice oddali Państwo dziecko do adopcji, stosunek pokrewieństwa między Państwem a dzieckiem kończy się w tym momencie. Jednocześnie kończy się również Państwa prawo do zasiłku rodzinnego i ulg podatkowych.
Tipp
Na dziecko, które przyjęli Państwo do swojego gospodarstwa domowego z zamiarem adopcji, mogą Państwo otrzymać zasiłek rodzinny już przed adopcją, ponieważ zazwyczaj istnieje stosunek opieki.
Czy mam prawo do zasiłku rodzinnego tylko w przypadku moich biologicznych dzieci?
Jaki stosunek podatkowy musi istnieć z dzieckiem, aby zostało uwzględnione?
Aby uwzględnić to w zeznaniu podatkowym, musi istnieć tak zwany związek pokrewieństwa. Dotyczy to dzieci, z którymi są Państwo spokrewnieni w pierwszym stopniu, lub Państwa dzieci przybranych.
Pokrewieństwo pierwszego stopnia dotyczy dzieci małżeńskich i pozamałżeńskich oraz dzieci adoptowanych. W przypadku adopcji małoletniego dziecka traci ono związek pokrewieństwa z biologicznymi rodzicami.
Dzieci przybrane są uwzględniane, jeśli mieszkają w Państwa gospodarstwie domowym i zostały przyjęte do rodziny. Ponadto nie może istnieć związek opieki i pieczy między dzieckiem przybranym a jego biologicznymi rodzicami.
Nie są uwzględniane w przypadku kwoty wolnej na dziecko, kwoty wolnej na kształcenie oraz kwoty wolnej na opiekę, wychowanie lub kształcenie (kwota BEA) wnuki i pasierbowie. Można to jednak obejść poprzez przeniesienie kwoty wolnej. W tym celu biologiczni rodzice muszą wyrazić zgodę.
Jaki stosunek podatkowy musi istnieć z dzieckiem, aby zostało uwzględnione?
Sind Adoptionskosten steuerlich absetzbar?
Nein. Adoptionskosten gelten nicht als außergewöhnliche Belastungen im Sinne des § 33 EStG und sind daher steuerlich nicht absetzbar. Dies bestätigt die ständige Rechtsprechung des Bundesfinanzhofs (BFH).
Rechtsprechung im Überblick
- Grundsatzurteil (1987): Der BFH entschied, dass Adoptionskosten auf einer freiwilligen Entscheidung beruhen und somit nicht zwangsläufig entstehen (BFH, Urteil vom 13.03.1987, III R 301/84).
- Erneuter Vorstoß (2012–2013): Ein Vorstoß zur Änderung dieser Sichtweise scheiterte am Widerstand innerhalb des BFH. Eine Entscheidung des Großen Senats blieb aus.
- Bestätigung durch den BFH (2015): Auch bei organisch bedingter Sterilität bleiben Adoptionskosten nicht abziehbar (BFH, Urteil vom 10.03.2015, VI R 60/11).
- Verfassungsbeschwerde (2016): Eine Beschwerde beim Bundesverfassungsgericht wurde nicht zur Entscheidung angenommen (BVerfG, Beschluss vom 13.06.2016, 2 BvR 1208/15).
Aktuelles Urteil
Das Finanzgericht Münster wies eine Klage ab, bei der Adoptiveltern nach einer erfolglosen Kinderwunschbehandlung die Adoptionskosten als außergewöhnliche Belastung geltend machen wollten (FG Münster, Urteil vom 25.06.2024, 14 K 1085/23 E).
Begründung: Die Entscheidung zur Adoption sei auch in diesem Fall freiwillig und nicht medizinisch notwendig.
Begründung der Ablehnung
- Keine medizinische Maßnahme: Eine Adoption ersetzt keine Heilbehandlung und ist nicht Teil einer medizinischen Therapie.
- Freiwilligkeit: Auch nach einer ungewollten Kinderlosigkeit bleibt die Entscheidung zur Adoption eine freiwillige und damit steuerlich nicht abzugsfähige Handlung.
Fazit: Adoptionskosten sind nach aktueller Rechtslage und gefestigter Rechtsprechung nicht steuerlich absetzbar – auch nicht bei medizinisch bedingter Unfruchtbarkeit.
Sind Adoptionskosten steuerlich absetzbar?
