Jak kryptowaluty są traktowane podatkowo?

Kryptowaluty takie jak Bitcoin, Ethereum czy Litecoin zyskują na popularności i coraz częściej stają się środkiem płatniczym, choć wielu obywateli postrzega je raczej jako obiekt spekulacji. Do postrzegania ich jako inwestycji spekulacyjnej z pewnością przyczyniają się doniesienia prasowe o ekstremalnych wzrostach i spadkach wartości.

Tak czy inaczej: jeśli fiskus dostrzega źródło dochodów, w tym przypadku w formie opodatkowania zysków kapitałowych przy wymianie wirtualnych walut, chce je wykorzystać. Oczywiście posiadacze Bitcoinów i innych kryptowalut mają inne zdanie i chcieliby uzyskać zyski bez podatku.

Obecnie Ministerstwo Finansów opublikowało pismo, które kompleksowo reguluje podatkowe traktowanie wirtualnych walut i innych tokenów – lub przynajmniej ma to na celu, ponieważ sytuacja prawna nie jest jeszcze w pełni ustalona (Pismo BMF z 10.5.2022).

Pismo BMF omawia różne kwestie związane z kryptowalutami, które są wyjaśniane technicznie i klasyfikowane pod względem podatku dochodowego. Oprócz kupna i sprzedaży, na przykład Bitcoinów czy Ethereum, dotyczy to w szczególności tworzenia bloków (w przypadku Bitcoin nazywane miningiem). Ponadto pismo BMF zajmuje się stakingiem, lendingiem, hard forkami, airdropami, szczególnymi cechami podatkowymi tokenów użytkowych i tokenów zabezpieczających oraz tokenami jako dochodami pracowniczymi. Omówienie wszystkich szczegółów aktualnego pisma BMF wykraczałoby poza zakres tego dokumentu. Dlatego zostaną omówione tylko niektóre punkty:

1. Kryptowaluty mogą być przedmiotem prywatnej transakcji sprzedaży zgodnie z § 23 ust. 1 nr 2 EStG. Oznacza to, że w przypadku transakcji w ramach majątku prywatnego: zyski kapitałowe powstałe przy wymianie lub ponownej wymianie Bitcoinów itp. na euro lub inną kryptowalutę są uznawane za podlegające opodatkowaniu transakcje spekulacyjne, jeśli zakup i wymiana nastąpiły w ciągu jednego roku. Zysk pozostaje (tylko) wolny od podatku, jeśli jest poniżej kwoty wolnej od podatku wynoszącej 600 EUR.
2. W przypadku osób prywatnych sprzedaż nabytych Bitcoinów itp. po roku jest wolna od podatku. Okres ten nie wydłuża się do dziesięciu lat, nawet jeśli na przykład Bitcoiny były wcześniej wykorzystywane do lendingu lub podatnicy udostępnili na przykład Ether innym osobom do tworzenia bloków jako stake.
3. Transakcje związane z wirtualnymi walutami mogą być również przypisane do majątku firmowego. Zależy to między innymi od tego, czy działalność jest prowadzona w sposób zrównoważony, czyli z pewną intensywnością. Tworzenie bloków jest zrównoważone, jeśli jest zaplanowane na powtarzanie.
4. Jeśli jednostki wirtualnej waluty lub inne tokeny są wielokrotnie kupowane i sprzedawane (w tym wymiana na jednostki innych wirtualnych walut lub inne tokeny), taka działalność handlowa może stanowić działalność gospodarczą.
5. Tworzenie bloków nie jest prywatnym zarządzaniem majątkiem. Zarówno w przypadku miningu, jak i forkingu, twórcy bloków otrzymują nagrodę blokową i opłaty transakcyjne w zamian za tworzenie nowych bloków. Działalność ta odpowiada obrazowi usługodawcy i jest działalnością gospodarczą.
6. Jeśli jednostki wirtualnej waluty lub inne tokeny są majątkiem firmowym, przychody ze sprzedaży są przychodami operacyjnymi, niezależnie od rocznego okresu, który obowiązywałby w przypadku sprzedaży z majątku prywatnego. Przy obliczaniu zysku ze sprzedaży należy odjąć indywidualne – ewentualnie kontynuowane – koszty nabycia sprzedanych jednostek wirtualnej waluty i innych tokenów.
7. Dochody z tworzenia bloków, które nie mogą być przypisane do innego rodzaju dochodów, mogą być opodatkowane jako usługi zgodnie z § 22 nr 3 EStG. Może to mieć miejsce na przykład, gdy z powodu braku zrównoważonego rozwoju nie ma działalności gospodarczej. Nie podlegają one opodatkowaniu dochodowemu, jeśli wraz z innymi dochodami z usług wyniosły mniej niż 256 EUR w roku kalendarzowym.

Ostatnio zarówno Sąd Finansowy Badenia-Wirtembergia (wyrok z 11.6.2021, 5 K 1996/19), jak i Sąd Finansowy Kolonia (wyrok z 25.11.2021, 14 K 1178/20) poparły stanowisko administracji finansowej w sprawie prywatnej sprzedaży Bitcoinów itp. Jednak przeciwko wyrokowi Sądu Finansowego Kolonia złożono odwołanie do Federalnego Trybunału Finansowego pod sygn. IX R 3/22.

W związku z tym pismo BMF nie jest jeszcze końcowym punktem w tej sprawie. Ponadto trwają prace nad uzupełniającym pismem dotyczącym obowiązków współpracy i rejestracji podatników. Tutaj można znaleźć aktualne pismo BMF: Pytania szczegółowe dotyczące podatkowego traktowania wirtualnych walut i innych tokenów.

(2023): Jak kryptowaluty są traktowane podatkowo?