Dyskryminacja: odszkodowanie od pracodawcy całkowicie wolne od podatku

Według ustawy o ogólnym równym traktowaniu (AGG) dyskryminacja ze względu na rasę lub pochodzenie etniczne, płeć, religię lub światopogląd, niepełnosprawność, wiek lub tożsamość seksualną jest zabroniona (§ 1 AGG). W przypadku naruszenia zakazu dyskryminacji pracodawca jest zobowiązany do naprawienia powstałej szkody. Osoba poszkodowana może żądać odpowiedniego odszkodowania pieniężnego (§ 15 ust. 2 AGG). Pytanie dotyczy tego, jak takie odszkodowanie powinno być traktowane podatkowo. Obecnie Sąd Finansowy w Nadrenii-Palatynacie orzekł, że odszkodowanie, które pracodawca musi wypłacić pracownikowi z powodu dyskryminacji, mobbingu lub molestowania seksualnego, jest wolne od podatku i nie stanowi opodatkowanego wynagrodzenia. Dotyczy to również sytuacji, gdy pracodawca zaprzeczył zarzutom dyskryminacji i zgodził się na wypłatę jedynie w ramach ugody sądowej. Zwolnienie z podatku oznacza, że płatność nie podlega obowiązkowi ubezpieczenia społecznego (FG Rheinland-Pfalz z 21.3.2017, 5 K 1594/14).

Przypadek: Pracownica wniosła pozew o ochronę przed wypowiedzeniem przeciwko zwykłemu wypowiedzeniu umowy o pracę "z powodów osobistych", w którym domagała się również odszkodowania z powodu dyskryminacji ze względu na niepełnosprawność. Kilka tygodni przed wypowiedzeniem Urząd ds. Społecznych stwierdził niepełnosprawność w wysokości 30%.

Przed Sądem Pracy w Kaiserslautern pracownica i jej pracodawca zawarli ugodę, w której uzgodniono "odszkodowanie zgodnie z § 15 AGG" w wysokości 10.000 Euro i polubownie zakończono stosunek pracy. Urząd skarbowy chciał traktować odszkodowanie jako opodatkowane wynagrodzenie.

Zdaniem sędziów finansowych z ugody zawartej przed sądem pracy wynika, że płatność nie stanowiła rekompensaty za poniesione szkody materialne w rozumieniu § 15 ust. 1 AGG (np. utracone wynagrodzenie), lecz za szkody niematerialne w rozumieniu § 15 ust. 2 AGG z powodu dyskryminacji powódki jako osoby niepełnosprawnej. Takie odszkodowanie jest wolne od podatku i nie jest kwalifikowane jako wynagrodzenie. Pracodawca powódki zaprzeczył dyskryminacji.

W ramach ugody był jednak gotów wypłacić odszkodowanie z powodu (jedynie) domniemanej dyskryminacji. Takie dochody nie mają charakteru wynagrodzenia i są zatem wolne od podatku.

(2023): Dyskryminacja: odszkodowanie od pracodawcy całkowicie wolne od podatku

Oszczędzaj z kwotą wolną w ELStAM!

Osoby, które mają wysokie koszty uzyskania przychodu, wydatki specjalne lub straty z innego rodzaju dochodów (np. wynajem, działalność gospodarcza, kapitał itp.), co miesiąc płacą zbyt wysoką podatek dochodowy od wynagrodzenia.

Dopiero po złożeniu zeznania podatkowego można odzyskać z urzędu skarbowego nadpłacony podatek dochodowy od wynagrodzenia.

Dzięki wnioskowi o obniżenie podatku od wynagrodzenia można uzyskać od urzędu skarbowego wpisanie kwoty wolnej od podatku w elektronicznych cechach odliczenia podatku od wynagrodzenia (ELStAM) na różne ulgi podatkowe i przewidywane wydatki. Przy rozliczaniu płac pracodawca obniża wtedy wynagrodzenie brutto o miesięczną kwotę wolną. Podatek dochodowy od wynagrodzenia jest zatem obliczany tylko od obniżonego wynagrodzenia brutto. Dzięki kwocie wolnej płacisz mniej podatku już w trakcie roku, a także mniej dodatku solidarnościowego i podatku kościelnego.

(2023): Oszczędzaj z kwotą wolną w ELStAM!

Jak mogę wprowadzić kwotę wolną na dziecko w ELStAM?

Ulga podatkowa na dziecko jest przyznawana z mocą wsteczną, ale można ją wpisać do elektronicznych danych o potrąceniu podatku od wynagrodzenia (ELStAM). Chociaż nie zapłacisz wtedy mniej zaliczki na podatek dochodowy, obciążenie w ciągu roku może się zmniejszyć. Ulga na dziecko jest uwzględniana przy obliczaniu podatku kościelnego i dodatku solidarnościowego, które są dzięki temu niższe. Musisz wpisać ulgę w swoim urzędzie skarbowym. Należy zabrać ze sobą następujące dokumenty:

• Dowód osobisty lub paszport
• Zaświadczenie o podatku od wynagrodzenia
• Akt urodzenia
• ewentualnie dokument uznania ojcostwa, jeśli nie jesteś w związku małżeńskim
• ewentualnie zaświadczenie o zameldowaniu dla dzieci zameldowanych w innym miejscu

Zaświadczenie o zameldowaniu nie może być starsze niż trzy lata. Osoby, które nie mogą przedstawić zaświadczenia o zameldowaniu, np. z powodu pobytu dziecka za granicą, muszą skontaktować się ze swoim urzędem skarbowym. Tam urzędnik skarbowy wpisze ulgę na dziecko.

Również rodzice pełnoletnich dzieci muszą skontaktować się z urzędem skarbowym w celu wpisania ulg.

(2023): Jak mogę wprowadzić kwotę wolną na dziecko w ELStAM?

Jak wprowadzić kwoty wolne od podatku lub zmiany w ELStAM?

Podatnicy, którzy chcą wprowadzić kwotę wolną w swoich elektronicznych cechach odliczenia od podatku dochodowego (ELStAM), powinni skontaktować się z urzędem skarbowym. Jeśli chcesz uwzględnić kwotę wolną od podatku dochodowego ze względu na wysokie koszty uzyskania przychodu, możesz złożyć odpowiedni wniosek. To samo dotyczy cech odliczeń wymagających złożenia wniosku, takich jak uwzględnienie pełnoletnich dzieci, dzieci przybranych, klasa podatkowa II dla osób samotnie wychowujących dzieci.

Nawet jeśli w poprzednim roku korzystałeś z takiej kwoty wolnej i sytuacja nie uległa znaczącej zmianie, konieczne jest ponowne złożenie wniosku na nowy rok. Tylko już wprowadzona kwota ryczałtowa dla osób niepełnosprawnych będzie nadal uwzględniana bez ponownego wniosku. To samo dotyczy sytuacji, gdy kwota ryczałtowa dla osób niepełnosprawnych została przeniesiona na rodziców.

Jeśli zapisane ELStAM są nieprawidłowe, musisz złożyć wniosek o ich korektę w odpowiednim urzędzie skarbowym. W tym celu użyj formularza "Korrekturantrag zu den elektronischen Lohnsteuerabzugsmerkmalen", który można otrzymać w urzędzie skarbowym lub przez Internet.

(2023): Jak wprowadzić kwoty wolne od podatku lub zmiany w ELStAM?

Kto otrzymuje premię wyrównawczą z tytułu inflacji?

Jeśli pracodawcy przyznają swoim pracownikom tzw. premię inflacyjną (inflacja, stopa inflacji, wskaźnik wzrostu cen), jest ona wolna od podatku i składek na ubezpieczenie społeczne do kwoty 3.000 Euro. Warunkiem zwolnienia z podatku jest to, że świadczenie jest przyznawane dodatkowo do wynagrodzenia należnego w każdym przypadku. Przepis dotyczy płatności dokonanych od 26.10.2022 do 31.12.2024 (§ 3 nr 11c EStG).

Naturalnie po wprowadzeniu nowych regulacji pojawiają się pytania, m.in. czy wypłata premii inflacyjnej jest obowiązkowa dla pracodawców. I, jeśli jest wypłacana, czy pracodawcy muszą ją wypłacać równomiernie wszystkim pracownikom danej firmy. Odpowiedź na pierwsze pytanie brzmi "Nie, nie ma obowiązku". Na drugie pytanie Sekretarz Stanu Katja Hessel odpowiedziała na zapytanie posła Fritza Güntzlera (CDU/CSU) w następujący sposób:

"Zatwierdzone w § 3 nr 11 EStG zwolnienie z podatku od premii inflacyjnej nie przewiduje regulacji, że premia musi być wypłacona wszystkim pracownikom. Ponadto jest to kwota wolna od podatku, która w okresie objętym ulgą może być wypłacana pracownikom również w ratach" (druk Bundestagu 20/3987 z 14.10.2022).

(2023): Kto otrzymuje premię wyrównawczą z tytułu inflacji?

Własne wypowiedzenie: Czy odprawa podlega zasadzie jednej piątej?

Przedwczesne zakończenie stosunku pracy przez pracodawcę jest dla pracownika zazwyczaj bolesne. W ramach polubownego rozstania pracownik często otrzymuje odprawę. Odszkodowanie za utratę pracy jest uwzględniane przy opodatkowaniu ze zniżką podatkową. Czy dotyczy to również sytuacji, gdy pracownik sam złożył wypowiedzenie?

Odprawa jest odszkodowaniem w rozumieniu § 24 nr 1a EStG i należy do "dochodów nadzwyczajnych". Dla tych dochodów nadzwyczajnych istnieje ulga podatkowa: obniżone opodatkowanie według tzw. zasady jednej piątej (§ 34 EStG). Wymagane jest jednak, aby było to "szczególne zdarzenie". Ma to miejsce, gdy zakończenie lub zmiana umowy nastąpiła z inicjatywy pracodawcy lub gdy pracownik zawarł umowę o rozwiązaniu stosunku pracy pod znacznym naciskiem prawnym, ekonomicznym lub faktycznym lub przynajmniej w sytuacji konfliktowej w celu uniknięcia sporów.

Uwaga: Ulga podatkowa nie jest przyznawana, jeśli rozwiązanie umowy nastąpiło z własnej inicjatywy, czyli bez jakiejkolwiek inicjatywy pracodawcy.

Obecnie Sąd Finansowy w Münster orzekł jednak w pewnym przypadku, że odprawa jest również objęta ulgą podatkową zgodnie z zasadą jednej piątej (§ 34 ust. 2 EStG), jeśli pracownik zawarł umowę o rozwiązaniu stosunku pracy z własnej inicjatywy. Pracownik zawarł umowę o rozwiązaniu stosunku pracy pod znacznym faktycznym naciskiem wymaganym przez orzecznictwo BFH, ponieważ działał w sytuacji konfliktowej w celu uniknięcia sporów dotyczących dalszego trwania stosunku pracy i pożądanego przez niego awansu (FG Münster z 17.3.2017, 1 K 3037/14 E, rewizja IX R 16/17).

Zdaniem sędziów finansowych dla ulgi podatkowej nie ma znaczenia, że pracownik zwrócił się do pracodawcy i zażądał zawarcia umowy o rozwiązaniu stosunku pracy z regulacją odprawy. Do uznania sytuacji konfliktowej wystarczy, że istniała sprzeczna sytuacja interesów między pracodawcą a pracownikiem, obie strony konfliktu przyczyniły się do jego powstania i strony rozwiązały konflikt w drodze konsensusu.

Te warunki zostały spełnione, ponieważ obie strony rozwiązały swoje konflikty interesów dotyczące przedwczesnego odejścia ze służby i awansu poprzez umowę o rozwiązaniu stosunku pracy.

Obecnie BFH podzielił to stanowisko i odrzucił rewizję administracji finansowej. Oznacza to, że jeśli pracodawca wypłaci pracownikowi odprawę w związku z (polubownym) rozwiązaniem stosunku pracy, faktyczne ustalenia dotyczące tego, czy pracownik był pod faktycznym naciskiem, są zazwyczaj zbędne (wyrok BFH z 13.03.2018, IX R 16/17, BStBl 2018 II s. 709):

(2023): Własne wypowiedzenie: Czy odprawa podlega zasadzie jednej piątej?

Ile wynosi podatek kościelny?

Wysokość podatku kościelnego zależy od miejsca zamieszkania. Jeśli mieszkasz w Bawarii lub Badenii-Wirtembergii, członkowie kościoła płacą 8 procent, w pozostałych landach 9 procent. Podstawą jest ustalony podatek dochodowy. Płacisz zatem podatek kościelny w wysokości 8 lub 9 procent od podatku dochodowego.

Uwaga: Podatek kościelny jest również uwzględniany w ramach podatku od zysków kapitałowych w tej samej procentowej wysokości. Jeśli masz dzieci lub masz w swoim dochodzie podlegającym opodatkowaniu (zvE) dochody z działalności gospodarczej i/lub dochody opodatkowane według tzw. procedury częściowego dochodu, zvE do celów podatku kościelnego jest obliczane oddzielnie. Jeśli pracownicy mają w swoich elektronicznych cechach odliczenia od podatku dochodowego (ELStAM) wpisane ulgi podatkowe na dzieci, miesięczny podatek kościelny jest obliczany na podstawie tzw. fikcyjnego podatku dochodowego.

Jeśli więc w ELStAM (Elektronische LohnSteuer Abzugs Merkmale) wpisano "liczbę ulg na dzieci", nie zmniejsza się miesięczny podatek dochodowy, lecz tylko miesięczny podatek kościelny oraz miesięczna składka solidarnościowa. Dotyczy to również sytuacji, gdy w ciągu roku otrzymujesz zasiłek na dziecko.

W rozliczeniu podatku dochodowego ulgi na dzieci obniżają dochód podlegający opodatkowaniu tylko wtedy, gdy zasiłek na dziecko nie jest korzystniejszy niż ulga podatkowa. Jednak do obliczenia podatku kościelnego i składki solidarnościowej ulgi na dzieci są odejmowane "fikcyjnie".

Zaleta: Nawet jeśli dzieci są uwzględniane tylko przez część roku, do obliczenia podatku kościelnego i składki solidarnościowej zawsze odejmuje się pełną ulgę na dziecko i ulgę BEA. Dotyczy to sytuacji zakończenia edukacji zawodowej lub urodzenia dziecka.

(2023): Ile wynosi podatek kościelny?

Jak opodatkowane są zasiłek krótkoterminowy i zasiłek macierzyński?

Chociaż zasiłek z tytułu pracy w niepełnym wymiarze godzin oraz zasiłek macierzyński nie są opodatkowane, podlegają zastrzeżeniu progresji. Oznacza to, że otrzymanie zasiłku może negatywnie wpłynąć na rozliczenie podatkowe pracownika. Zastrzeżenie progresji powoduje, że nieopodatkowane świadczenia zastępujące wynagrodzenie są dodawane do dochodu podlegającego opodatkowaniu. Dla tej kwoty obliczany jest specjalny stopa podatkowa, którą następnie opodatkowywany jest dochód podlegający opodatkowaniu - bez świadczeń zastępujących wynagrodzenie.

W jaki sposób świadczenia zastępujące wynagrodzenie zwiększają mój podatek?
Świadczenia zastępujące wynagrodzenie, takie jak zasiłek z tytułu pracy w niepełnym wymiarze godzin lub dodatek do zasiłku macierzyńskiego, są wypłacane bez podatku. Jednak te świadczenia wpływają na zastrzeżenie progresji. Oznacza to, że nieopodatkowane dochody są dodawane do dochodu w celu obliczenia osobistej stopy podatkowej. Ze względu na wyższy dochód obowiązuje wyższa stopa podatkowa, którą następnie opodatkowywany jest pozostały dochód. Może się więc zdarzyć, że będziesz musiał dopłacić podatek lub otrzymasz mniejszy zwrot niż w poprzednim roku bez świadczenia zastępującego wynagrodzenie.

W ten sposób opodatkowane są również dochody, które są poniżej kwoty wolnej od podatku i dlatego pozostają faktycznie nieopodatkowane. Jeśli faktyczny dochód wraz ze świadczeniem zastępującym wynagrodzenie przekracza kwotę wolną od podatku, może zostać zastosowana wyższa stopa podatkowa. Jeśli jednak dochód wraz ze świadczeniami zastępującymi wynagrodzenie pozostaje poniżej kwoty wolnej od podatku, nie musi być opodatkowany. Jeśli w ciągu roku otrzymujesz tylko dochody zastępujące wynagrodzenie, wszystko pozostaje nieopodatkowane i zastrzeżenie progresji nie ma zastosowania.

Wskazówka: Jeśli musisz zwrócić świadczenie zastępujące wynagrodzenie, na przykład dlatego, że wcześniej otrzymałeś zbyt dużo zasiłku dla bezrobotnych, powinieneś złożyć zeznanie podatkowe. Powstaje wtedy negatywna progresja, ponieważ zwrócone świadczenie zastępujące wynagrodzenie może obniżyć Twoją stawkę podatkową. Jeśli jednak w danym roku nie masz dochodu podlegającego opodatkowaniu, nie opłaca się zgłaszać zwróconego świadczenia zastępującego wynagrodzenie, ponieważ nie ma to dla Ciebie skutków podatkowych.

Wskazówka: Wielu pracodawców uzupełnia zasiłek z tytułu pracy w niepełnym wymiarze godzin do 80, 90 lub nawet 95 procent. Do tej pory kwota uzupełniająca do zasiłku z tytułu pracy w niepełnym wymiarze godzin była opodatkowana jak wynagrodzenie. W prawie ubezpieczeń społecznych takie dodatki do 80 procent ostatniego wynagrodzenia netto nie są uznawane za wynagrodzenie i dlatego są zwolnione z ubezpieczeń społecznych (§ 1 ust. 1 nr 8 SvEV).

Dzięki "ustawie o pomocy podatkowej w związku z koronawirusem" dodatki pracodawcy do zasiłku z tytułu pracy w niepełnym wymiarze godzin i zasiłku sezonowego zostały zwolnione z podatku, o ile wraz z zasiłkiem z tytułu pracy w niepełnym wymiarze godzin nie przekraczają 80 procent różnicy między wynagrodzeniem należnym a wynagrodzeniem rzeczywistym. Przepis ten obowiązywał początkowo od 1.3.2020 do 31.12.2020. Zwolnienie z podatku dodatków pracodawcy do zasiłku z tytułu pracy w niepełnym wymiarze godzin zostało następnie przedłużone do 30.06.2022. Od lipca 2022 r. dodatek pracodawcy jest jednak ponownie opodatkowany.

(2023): Jak opodatkowane są zasiłek krótkoterminowy i zasiłek macierzyński?

Czy istnieją świadczenia zastępujące wynagrodzenie, których nie znajdę na moim zaświadczeniu o podatku dochodowym?

Tak. Świadczenia zastępujące wynagrodzenie, które nie zostały otrzymane od pracodawcy, nie są wykazywane na zaświadczeniu o podatku od wynagrodzenia.

Do świadczeń zastępujących wynagrodzenie należą w szczególności:

• zasiłek dla bezrobotnych I,
• zasiłek postojowy i sezonowy zasiłek postojowy,
• zasiłek z tytułu niewypłacalności pracodawcy,
• zasiłek rodzicielski zgodnie z federalną ustawą o zasiłku rodzicielskim i urlopie rodzicielskim,
• zasiłek macierzyński, dodatek do zasiłku macierzyńskiego,
• zasiłek chorobowy, zasiłek dla poszkodowanych i zasiłek przejściowy dla osób niepełnosprawnych lub podobne świadczenia zastępujące wynagrodzenie,
• dopłaty oraz dodatki do pracy w niepełnym wymiarze godzin zgodnie z ustawą o pracy w niepełnym wymiarze godzin lub prawem urzędniczym,
• dotacje do wynagrodzenia dla starszych pracowników przez agencję pracy.

(2023): Czy istnieją świadczenia zastępujące wynagrodzenie, których nie znajdę na moim zaświadczeniu o podatku dochodowym?

Co mogę odliczyć w przypadku świadczeń mojego pracodawcy na dojazdy do pracy?

Co do zasady obowiązuje: Taki dodatek od pracodawcy jest opodatkowany, ale pracodawca może go opodatkować ryczałtem w wysokości 15 procent (o nowym przepisie dotyczącym opodatkowania ryczałtem w wysokości 25 procent patrz poniżej). Kwota opodatkowana ryczałtem jest zwolniona z ubezpieczeń społecznych. Pracodawca musi zaznaczyć kwotę opodatkowaną ryczałtem w zaświadczeniu o podatku dochodowym od wynagrodzeń, a Państwo muszą wpisać tę kwotę jako zwrot kosztów podróży w zeznaniu podatkowym (załącznik N, strona odwrotna).

Urząd skarbowy odpowiednio zmniejsza odliczalne koszty podróży i uznaje tylko pozostałe koszty podróży jako koszty uzyskania przychodu. Jeśli pracodawca udostępnia Państwu bilet pracowniczy na przejazdy, jest to świadczenie rzeczowe. Jeśli wkład pracodawcy w koszty nie przekracza 50 Euro miesięcznie, kwota ta jest zwolniona z podatku i ubezpieczeń społecznych.

Nowość od 2019 roku:

Od 1.1.2019 świadczenia pracodawcy - dodatki i bilety pracownicze - dla pracowników są zwolnione z podatku i ubezpieczeń społecznych pod następującymi warunkami dla następujących przejazdów:

• Przejazdy między domem a pierwszym miejscem pracy,
• Przejazdy do stałego punktu zbiorczego ustalonego przez pracodawcę (np. stałe miejsce spotkań, określony parking, zajezdnia autobusowa lub kolejowa, port promowy),
• Przejazdy do rozległego obszaru pracy (np. obszar leśny, teren portowy, ale nie teren zakładu) zgodnie z § 9 ust. 1 nr 4a zdanie 3 EStG.

(§ 3 nr 15 EStG 2019, wprowadzony ustawą z dnia 11.12.2018 r. o zapobieganiu utracie dochodów z podatku VAT w handlu towarami w Internecie oraz o zmianie innych przepisów podatkowych).

Jakie środki transportu są objęte ulgą?

• Świadczenia pracodawcy na przejazdy pracownika publicznymi środkami transportu liniowego (1. alternatywa) są objęte ulgą. Dotyczy to pracowników w aktywnym stosunku pracy i pracowników tymczasowych u pracodawcy. Przejazdy prywatne nie są objęte ulgą. Obejmuje to pociągi takie jak ICE, IC, EC Deutsche Bahn, autobusy dalekobieżne na stałych trasach z przystankami i porównywalne pociągi dużych prędkości.
• Świadczenia pracodawcy na te przejazdy oraz przejazdy prywatne w publicznym transporcie lokalnym (2. alternatywa) są również objęte ulgą i dotyczą wszystkich pracowników i pracowników tymczasowych. Dotyczy to niezależnie od rodzaju przejazdów, w tym przejazdów prywatnych. Publiczny transport lokalny obejmuje ogólny przewóz osób w transporcie miejskim, podmiejskim lub regionalnym. Obejmuje to środki transportu publicznego, które nie należą do transportu dalekobieżnego. W niektórych przypadkach mogą to być również taksówki, jeśli spełniają określone warunki.

Uwaga: Taksówka nie jest uznawana za uprzywilejowany środek transportu publicznego (wyrok BFH z 9.6.2022, VI R 26/20).

Dodatki na koszty podróży samochodem prywatnym są od 2019 roku opodatkowane, ale pracodawca może je opodatkować ryczałtem w wysokości 15%. Kwota opodatkowana ryczałtem jest zwolniona z ubezpieczeń społecznych (§ 40 ust. 2 zdanie 2 EStG). Ryczałtowy dodatek na koszty podróży nie zwiększa wynagrodzenia brutto wykazanego w zaświadczeniu o podatku dochodowym od wynagrodzeń. Tylko jeśli dodatek na koszty podróży nie jest opodatkowany ryczałtem, zostanie on doliczony do wynagrodzenia brutto i opodatkowany normalnie.

Opodatkowanie ryczałtowe jest dozwolone tylko wtedy, gdy dodatek jest wypłacany oprócz i tak należnego wynagrodzenia i nie jest przekształcany z wynagrodzenia na dodatek na koszty podróży. Często jednak możliwe jest wypłacenie dodatków na koszty podróży zamiast podwyżki wynagrodzenia.

Następujące środki transportu nie są objęte ulgą:

• specjalnie wynajęte lub czarterowane autobusy lub pociągi na konkretne okazje,
• taksówki w transporcie okazjonalnym, które nie kursują na koncesjonowanych liniach lub trasach,
• transport lotniczy.

Jakie świadczenia pracodawcy są objęte ulgą?

Zwolnienie podatkowe obejmuje

• świadczenia pracodawcy w formie bezpłatnych lub zniżkowych biletów (świadczenia rzeczowe, bilet pracowniczy),
• dodatki (wynagrodzenie pieniężne) pracodawcy do biletów zakupionych przez pracowników.

Objęte ulgą są w szczególności bilety w formie biletów jednorazowych/wielokrotnych, biletów okresowych (np. miesięcznych, rocznych, Bahncard 100), ogólnych uprawnień do bezpłatnych przejazdów, uprawnień do bezpłatnych przejazdów w określone dni (np. w przypadku alarmu smogowego) lub kart rabatowych (np. Bahncard 25).

Zwolnione z podatku są również korzyści cenowe od firm zewnętrznych i przedsiębiorstw grupowych (dodatki i świadczenia rzeczowe), które są przyznawane w związku ze stosunkiem pracy i byłyby traktowane jako wynagrodzenie (zgodnie z pismem BMF z 20.1.2015, BStBl. 2015 I s. 143).

Korzyści cenowe przyznane pracownikom przez osoby trzecie stanowią część opodatkowanego wynagrodzenia, jeśli stanowią dla pracownika owoc jego pracy dla pracodawcy i są związane ze stosunkiem pracy, lub jeśli pracodawca aktywnie uczestniczył w uzyskaniu tych korzyści cenowych.

Takie korzyści cenowe są zwolnione z podatku i ubezpieczeń społecznych, jeśli firma zewnętrzna ma przeważający interes gospodarczy w udzieleniu rabatu, firma zewnętrzna przyznaje korzyść cenową również obcym osobom trzecim w normalnym obrocie handlowym, np. rabaty ilościowe, lub jeśli przyznanie korzyści leży w przeważającym interesie pracodawcy.

Wartość pieniężna biletu pracowniczego nie jest już uwzględniana w limicie zwolnienia 50 Euro na świadczenia rzeczowe. Ta ulga może być teraz wykorzystana w inny sposób (§ 8 ust. 2 zdanie 11 EStG). W przypadku pracowników przedsiębiorstw transportowych zwolnione z podatku uprawnienia do bezpłatnych przejazdów nie są już uwzględniane w kwocie wolnej od rabatu pracowniczego w wysokości 1.080 Euro (§ 8 ust. 3 EStG).

Jeśli otrzymują Państwo od pracodawcy dodatek na przejazdy do pracy własnym samochodem, obowiązuje dotychczasowy przepis, tzn. dodatek może być opodatkowany ryczałtem przez pracodawcę w wysokości 15% (§ 40 ust. 2 zdanie 2 EStG).

Czy otrzymam również ryczałt za dojazdy, jeśli korzystam z samochodu służbowego?

Mogą Państwo ubiegać się o ryczałt za dojazdy również w przypadku korzystania z samochodu służbowego do dojazdów do pracy. Proszę zwrócić uwagę na:

1. Muszą Państwo opodatkować wartość dodatku do wartości prywatnego użytkowania za przejazdy między miejscem zamieszkania a miejscem pracy.
2. Ryczałt za dojazdy wynosi 0,30 Euro za kilometr (od 21. kilometra 0,38 Euro) i jest odliczany jako koszty uzyskania przychodu.
3. Jeśli Państwa pracodawca opodatkowuje wartość użytkowania ryczałtem w wysokości 15 procent, proszę odliczyć tę kwotę od kosztów uzyskania przychodu.

(2023): Co mogę odliczyć w przypadku świadczeń mojego pracodawcy na dojazdy do pracy?

Czym są świadczenia emerytalne?

Zgodnie z definicją zawartą w § 229 kodeksu socjalnego (SGB V), świadczenia emerytalne to dochód porównywalny z emeryturą (świadczenia emerytalne), o ile jest uzyskiwany z powodu ograniczenia zdolności do zwykonywania pracy zarobkowej lub z tytułu emerytury lub renty rodzinnej.

Świadczenia emerytalne obejmują:

• renty z systemów ubezpieczeniowych i emerytalnych ustanowionych dla członków niektórych zawodów (np. lekarzy, architektów, prawników),
• emerytury z zakładowego systemu emerytalnego, w tym z dodatkowego systemu emerytalnego w służbie publicznej oraz z dodatkowego systemu emerytalnego cechu górniczego,
• wynagrodzenie z tytułu emerytur członków parlamentu, parlamentarnych sekretarzy stanu i ministrów,
• emerytura ze stosunku służbowego w służbie publicznej lub ze stosunku pracy uprawniającego do emerytury zgodnie z przepisami lub zasadami służby cywilnej.

(2023): Czym są świadczenia emerytalne?

Czy moje świadczenia emerytalne podlegają opodatkowaniu?

Świadczenia emerytalne (uposażenie emerytalne, wdowie, sieroce, alimentacyjne lub podobne) są zgodnie z ustawą o podatku dochodowym dochodami z pracy najemnej i podlegają procedurze potrącania podatku od wynagrodzeń przy wypłacie.

Zamiast karty podatkowej, od 2013 roku, organ emerytalny może za pomocą Państwa numeru identyfikacji podatkowej oraz daty urodzenia elektronicznie pobrać z bazy danych administracji skarbowej Państwa cechy potrącania podatku od wynagrodzeń za pomocą systemu ELSTAM (Elektronische LohnSteuerAbzugsMerkmale).

Opodatkowanie świadczeń emerytalnych odbywa się zasadniczo tak samo jak w przypadku wynagrodzeń. Jedyną różnicą jest to, że przyznawana jest dodatkowa ulga emerytalna.

Od 01.01.2005 opodatkowanie dochodów emerytalnych (świadczeń emerytalnych i rent) zostało uregulowane na nowo przez ustawę o dochodach emerytalnych – AltEinkG. Głównym elementem ustawy o dochodach emerytalnych jest przejście z opodatkowania składek wpłacanych w fazie aktywności zawodowej („opodatkowanie wstępne”) na opodatkowanie świadczeń w fazie wypłaty („opodatkowanie późniejsze”). Odbywa się to stopniowo w okresie przejściowym przewidzianym do 2040 roku; po tym czasie emerytury urzędnicze i renty będą traktowane podatkowo na równi.

Dotychczas przyznawana ulga emerytalna jest corocznie obniżana, tzn. im później rozpocznie się wypłata świadczeń, tym niższa jest uwzględniana ulga, aż od 2040 roku nie przysługuje już żadna ulga emerytalna. Ryczałt na koszty uzyskania przychodu wynosi, podobnie jak w przypadku dochodów z rent, 102 Euro.

Decydujący dla wysokości (przyznawanej dożywotnio) ulgi i dodatkowego dodatku do ulgi emerytalnej jest rok rozpoczęcia wypłaty świadczeń. Odpowiedni procent, maksymalna kwota ulgi emerytalnej i dodatek do ulgi emerytalnej wynikają z tabeli podanej w § 19 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym (EStG).

Ulga emerytalna i dodatek do ulgi emerytalnej obowiązują przez cały okres trwania świadczenia emerytalnego. Regularne dostosowania świadczenia emerytalnego nie prowadzą do ponownego obliczenia.

Należy jednak dokonać ponownego obliczenia, jeśli świadczenie emerytalne wzrośnie lub zmniejszy się z powodu zastosowania zasad dotyczących rozliczeń, zawieszenia, zwiększenia lub zmniejszenia. W roku kalendarzowym zmiany obowiązują najwyższa ulga emerytalna i dodatek do ulgi emerytalnej.

(2023): Czy moje świadczenia emerytalne podlegają opodatkowaniu?

Odprawa: Najważniejsze informacje o zasadzie jednej piątej

Przedwczesne zakończenie stosunku pracy przez pracodawcę jest dla pracownika zazwyczaj bolesne. W ramach polubownego rozstania pracownik często otrzymuje odprawę. W ramach rekompensaty za utratę pracy wypłacana jest odprawa, która jest również uwzględniana w sposób korzystny podatkowo.

Od jakiej kwoty odprawy należy wyjść?

Zgodnie z § 1a ustawy o ochronie przed wypowiedzeniem (KSchG) wszyscy pracownicy mają prawo do odprawy w przypadku wypowiedzenia z przyczyn ekonomicznych. Dobrowolna oferta odprawy musi zostać przekazana pracownikowi wraz z wypowiedzeniem. Warunkiem otrzymania odprawy jest jednak, aby pracownik nie wniósł pozwu przeciwko wypowiedzeniu. Wysokość odprawy zależy od liczby lat zatrudnienia w firmie.

Za każdy rok zatrudnienia przysługuje zazwyczaj pół miesięcznego wynagrodzenia. W przypadku dziesięcioletniego stażu pracy przysługuje zatem kwota odpowiadająca wynagrodzeniu za pięć miesięcy. Do tego dochodzą roszczenia z tytułu świadczeń rzeczowych pracodawcy. Jeśli więc udostępniono samochód służbowy lub laptop służbowy, wartość użytkowania należy doliczyć do wysokości odprawy. Oczywiście możliwe są również niższe lub wyższe odprawy, ale zazwyczaj nie jest to już wypowiedzenie z przyczyn ekonomicznych, lecz umowa o zakończeniu pracy lub umowa o odprawie.  

Podatkowe traktowanie zasady jednej piątej

Od czasu ustawy o zmianie podatku z 2001 r. uwzględnienie zasady jednej piątej nie musi już być wnioskowane. Urząd skarbowy automatycznie sprawdza, czy dla Państwa korzystniejsze jest normalne opodatkowanie, czy obniżone opodatkowanie według zasady jednej piątej.

Ważne: Jeśli odprawa lub wynagrodzenie za pracę wieloletnią zostały opodatkowane przez pracodawcę według zasady jednej piątej, są Państwo zobowiązani do złożenia zeznania podatkowego.

Tak oblicza się zobowiązanie podatkowe według zasady jednej piątej

• Podlegająca opodatkowaniu część dochodów nadzwyczajnych (odprawa, nagroda jubileuszowa, wynagrodzenie za pracę wieloletnią itp.) jest odejmowana od dochodu podlegającego opodatkowaniu.
• Dla pozostałego dochodu podlegającego opodatkowaniu oblicza się podatek dochodowy według obowiązującej stawki podatkowej.
• Odprawa jest dzielona przez 5, a jedna piąta jest dodawana do pozostałego dochodu podlegającego opodatkowaniu.
• Dla sumy ponownie oblicza się podatek dochodowy według stawki podatkowej.
• Oblicza się różnicę między obiema kwotami podatku i mnoży ją przez 5.
• Wynik to podatek dochodowy od dochodów nadzwyczajnych.

Czy zasada jednej piątej obowiązuje również w przypadku własnego wypowiedzenia?

Sąd Finansowy w Münster orzekł w 2017 r., że odprawa jest również objęta ulgą podatkową zgodnie z zasadą jednej piątej (§ 34 ust. 2 EStG), jeśli pracownik sam zainicjował rozwiązanie umowy. W rozpatrywanej sprawie pracownik przy zawieraniu umowy rozwiązującej znajdował się pod nieznaczną presją faktyczną wymaganą przez orzecznictwo BFH, ponieważ działał w sytuacji konfliktowej, aby uniknąć sporów dotyczących dalszego kontynuowania stosunku pracy i pożądanego przez niego awansu (FG Münster z 17.3.2017, 1 K 3037/14 E).

Obecnie BFH podzielił to stanowisko i oddalił rewizję administracji podatkowej. Oznacza to, że jeśli pracodawca wypłaci pracownikowi odprawę w związku z (polubownym) rozwiązaniem stosunku pracy, ustalenia faktyczne dotyczące tego, czy pracownik znajdował się pod faktyczną presją, są zazwyczaj zbędne (wyrok BFH z 13.03.2018, IX R 16/17, BStBl 2018 II s. 709

(2023): Odprawa: Najważniejsze informacje o zasadzie jednej piątej

Kiedy odprawa jest opodatkowana zgodnie z zasadą jednej piątej?

W przypadku przedwczesnego zakończenia stosunku pracy pracownicy otrzymują zazwyczaj odprawę. Niestety, od 2006 roku takie płatności nie są już objęte ulgą podatkową, ale nadal mogą korzystać z zasady pięcioletniej (zgodnie z § 34 EStG).

Aby skorzystać z obniżonego opodatkowania zgodnie z zasadą pięcioletnią, odprawa musi być wypłacona jednorazowo w jednym roku, a roczny dochód z odprawą musi być wyższy niż dochód w przypadku niezakłóconej kontynuacji zatrudnienia. Wówczas ulga podatkowa ma na celu złagodzenie efektu progresji w taryfie podatku dochodowego.

Obecnie Federalny Trybunał Finansowy orzekł, że w przypadku wynagrodzenia brutto w poprzednim roku w wysokości około 140.000 Euro odprawa w wysokości "tylko" 43.000 Euro nie może być opodatkowana według obniżonej stawki. Dlatego zasada pięcioletnia nie ma zastosowania. Ponieważ porównanie dochodów z poprzedniego roku z dochodami w roku otrzymania odprawy nie wykazuje wyższych dochodów, nie ma efektu zwiększającego progresję, a tym samym nie ma straty podatkowej, którą należałoby zrekompensować (wyrok BFH z 8.4.2014, IX R 33/13).

W ramach obliczeń porównawczych należy zestawić ze sobą dwie wielkości: "rzeczywistą", czyli to, co otrzymali Państwo w danym roku wraz z odprawą, oraz "docelową", czyli dochody, które otrzymaliby Państwo w przypadku niezakłóconej kontynuacji zatrudnienia. Można przy tym uwzględnić dochód z poprzedniego roku. Jeśli odprawa nie przekracza dochodów utraconych do końca roku, można uwzględnić inne dochody, które w przeciwnym razie nie zostałyby uzyskane, np. zasiłek dla bezrobotnych.

(2023): Kiedy odprawa jest opodatkowana zgodnie z zasadą jednej piątej?

Czym są wynagrodzenia z tytułu pracy wieloletniej?

Dopłata lub zaliczka za pracę wieloletnią (np. odprawy) może być w roku wypłaty opodatkowana według obniżonej stawki za pomocą metody pięcioletniej. Decydujące jest, że praca obejmuje dwa lata kalendarzowe.

Dzięki tzw. regule pięcioletniej nadzwyczajne dochody są objęte ulgą w niemieckim prawie podatkowym (§ 34 EStG). Dochody te, zwane "dochodami objętymi ulgą taryfową", to dochody uzyskane w ciągu kilku lat, ale zrealizowane i opodatkowane w jednym roku

(2023): Czym są wynagrodzenia z tytułu pracy wieloletniej?