Powody zawodowe występują na przykład, gdy zostałeś przeniesiony do pracy w innym miejscu lub gdy podejmujesz pracę, która znajduje się daleko poza Twoim miejscem zamieszkania. Podwójne gospodarstwo domowe jest również uznawane za spowodowane względami zawodowymi, jeśli z powodów prywatnych przenosisz swoje główne miejsce zamieszkania z dala od miejsca pracy i korzystasz z mieszkania w miejscu pracy jako drugiego gospodarstwa domowego.
Jako drugie mieszkanie uznaje się każde miejsce, w którym masz możliwość noclegu. Jak często korzystasz z tej możliwości, nie ma znaczenia. Zakwaterowanie może obejmować:
Jeśli wielokrotnie w tygodniu wracasz do domu, możesz wybrać, czy chcesz odliczyć koszty podwójnego gospodarstwa domowego czy koszty podróży za wszystkie odbywane powroty do domu. W drugim przypadku koszty podróży można odliczyć ryczałtem za dojazdy. Wtedy jednak nie możesz odliczyć kosztów noclegu i diet w pierwszych trzech miesiącach jako kosztów uzyskania przychodu. Druga opcja jest korzystna, jeśli często wracasz do domu i masz niskie koszty noclegu w drugim miejscu zamieszkania.
(2023): Jakie warunki muszę spełnić, aby móc odliczyć koszty drugiego gospodarstwa domowego?
Co mogę odliczyć w przypadku drugiego gospodarstwa domowego?
Urząd skarbowy nie stawia surowych wymagań dotyczących drugiego miejsca zamieszkania pracownika w miejscu pracy. Może to być mieszkanie, pokój hotelowy lub umeblowany pokój. Częstotliwość użytkowania nie ma znaczenia, zakwaterowanie musi być jedynie dostępne. Drugi dom nie może jednak stać się nowym centrum życia. Wtedy kończą się ulgi podatkowe. Jeśli te warunki są spełnione, można odliczyć różne koszty uzyskania przychodu w związku z podwójnym gospodarstwem domowym.
Dotyczy to już poszukiwania mieszkania. Wydatki związane z poszukiwaniem mieszkania, takie jak koszty podróży na oględziny mieszkania, opłaty telefoniczne lub pocztowe, można odliczyć jako koszty uzyskania przychodu. Urząd skarbowy uznaje również koszty przeprowadzki. Obejmują one między innymi koszty transportu dla firmy przeprowadzkowej lub wynajętego samochodu oraz koszty podróży w dniu przeprowadzki.
W pierwszych trzech miesiącach podwójnego gospodarstwa domowego można nawet rozliczyć ryczałty na wyżywienie. Wysokość ryczałtów zależy od czasu nieobecności w głównym miejscu zamieszkania. Wynoszą one przy nieobecności:
- 24 godziny: 28 Euro
- 8 do 24 godzin: 14 Euro
W przypadku kosztów podróży pierwsza podróż do miejsca pracy i ostatnia podróż powrotna są uznawane w pełnej wysokości, co można udowodnić np. biletem. Alternatywnie, w przypadku korzystania z samochodu, można zastosować ogólną stawkę kilometrową w wysokości 30 centów za kilometr. Cotygodniowe powroty do domu są natomiast uznawane według ryczałtu za odległość wynoszącego 0,30 Euro za kilometr (lub 0,38 Euro od 21. km).
Jako koszty uzyskania przychodu można również odliczyć koszty zakwaterowania lub koszty drugiego miejsca zamieszkania. Uznawane są zawsze tylko udokumentowane koszty, nie ryczałty.
Od 2014 roku kwota podlegająca odliczeniu w Niemczech jest ograniczona do maksymalnie 1.000 Euro miesięcznie. Ten maksymalny limit obejmuje wszystkie koszty związane z zakwaterowaniem lub mieszkaniem, które ponosi pracownik, w szczególności:
- Czynsz wraz z kosztami eksploatacyjnymi, również za umeblowane mieszkanie,
- Koszty zakupu niezbędnych artykułów gospodarstwa domowego i wyposażenia,
- Podatek od drugiego miejsca zamieszkania,
- Remonty itp.
Maksymalna kwota 1.000 Euro obowiązuje miesięcznie i jako średnia roczna. Jeśli wydatki w poszczególnych miesiącach są niższe niż 1.000 Euro, a w innych miesiącach wyższe niż 1.000 Euro, nadwyżki można zrekompensować niewykorzystanymi maksymalnymi kwotami.
Achtung
Obecnie Federalny Trybunał Finansowy orzekł przeciwko fiskusowi, że koszty niezbędnego wyposażenia drugiego miejsca zamieszkania w ramach podwójnego gospodarstwa domowego związanego z pracą nie należą do kosztów zakwaterowania, których odliczenie jest ograniczone do 1.000 Euro miesięcznie. Koszty wyposażenia i artykułów gospodarstwa domowego - o ile są niezbędne - można w pełni odliczyć jako inne niezbędne dodatkowe wydatki z tytułu podwójnego gospodarstwa domowego zgodnie z § 9 ust. 1 zdanie 3 nr 5 EStG (wyrok BFH z 4.4.2019, VI R 18/17).
- Zdaniem BFH wydatki na wyposażenie i artykuły gospodarstwa domowego nie są objęte maksymalną kwotą, ponieważ są ponoszone tylko na ich użytkowanie, a nie na użytkowanie zakwaterowania. Użytkowanie artykułów wyposażenia nie jest tożsame z użytkowaniem samego zakwaterowania. Celem ustawodawcy było ograniczenie kosztów zakwaterowania do 1.000 Euro miesięcznie, a nie innych niezbędnych wydatków.
- Maksymalna kwota odliczenia w wysokości 1.000 Euro miesięcznie obejmuje zgodnie z uzasadnieniem ustawy "wszystkie koszty związane z zakwaterowaniem lub mieszkaniem, np. czynsz wraz z kosztami eksploatacyjnymi, opłaty za wynajem lub dzierżawę miejsc parkingowych, również w garażach podziemnych, wydatki na specjalne użytkowanie (np. ogród itp.), które ponosi pracownik". Ustalona kwota 1.000 Euro opiera się "na średniej wielkości mieszkania o powierzchni ok. 60 m², której lokalizacja i wyposażenie były wcześniej zawsze brane pod uwagę przez orzecznictwo".
Wskazówka: Jeśli drugie miejsce zamieszkania jest własnością pracownika, rzeczywiste wydatki, np. amortyzacja, odsetki od kredytu, koszty eksploatacyjne, koszty napraw, można odliczyć jako koszty uzyskania przychodu do maksymalnej kwoty 1.000 Euro miesięcznie. Również w tym przypadku koszty niezbędnych artykułów wyposażenia i gospodarstwa domowego można odliczyć dodatkowo do maksymalnej kwoty (pismo BMF z 24.10.2014, BStBl. 2014 I s. 1412, pkt 103).
Wskazówka: W przypadku korzystania z mieszkania umeblowanego lub częściowo umeblowanego zazwyczaj trzeba płacić wyższy czynsz. Jeśli umowa najmu nie zawiera podziału czynszu na użytkowanie mieszkania i użytkowanie mebli - co zazwyczaj ma miejsce - zapłacony czynsz można podzielić w drodze oszacowania zgodnie z § 162 AO. Użytkowanie mieszkania można wtedy odliczyć do 1.000 Euro miesięcznie, a użytkowanie mebli można odliczyć powyżej tej kwoty (wyrok BFH z 4.4.2019, VI R 18/17).
Wskazówka: Obecnie Sąd Finansowy Kraju Saary orzekł, że również koszty wynajętego miejsca parkingowego lub garażu nie należą do kosztów zakwaterowania i dlatego nie podlegają limitowi 1.000 Euro. Można je zatem odliczyć, nawet jeśli czynsz za mieszkanie jest już tak wysoki, że przekracza limit (orzeczenie z 20.5.2020, 2 K 1251/17).
Obecnie administracja finansowa ogłosiła korzystne zasady uproszczenia: Jeśli koszty zakupu wyposażenia i wyposażenia drugiego miejsca zamieszkania - bez środków pracy - nie przekraczają łącznie 5.000 Euro z VAT, to ze względów uproszczenia przyjmuje się, że koszty te są uznawane za "niezbędne" lub nieprzesadzone i są uznawane jako koszty uzyskania przychodu bez dalszej weryfikacji (pismo BMF z 25.11.2020, BStBl 2020 I s. 1228, pkt 108).
Wskazówka: Obecnie Sąd Finansowy w Monachium orzekł przeciwko fiskusowi, że wydatki na podatek od drugiego miejsca zamieszkania nie należą do kosztów zakwaterowania, które można uznać za koszty uzyskania przychodu do maksymalnie 1.000 Euro miesięcznie. Podatek od drugiego miejsca zamieszkania można raczej uznać dodatkowo jako "inne wydatki" w ramach podwójnego gospodarstwa domowego (FG Monachium z 26.11.2021, 8 K 2143/21).
Wskazówka: W przypadku podwójnego gospodarstwa domowego w Niemczech rzeczywiste wydatki na zakwaterowanie można odliczyć tylko do maksymalnej kwoty 1.000 Euro miesięcznie (§ 9 ust. 1 nr 5 EStG). Pytanie brzmi, czy również koszty energii, czyli prądu, ogrzewania i ciepłej wody, podlegają limitowi 1.000 Euro. Kwestia ta nie jest całkowicie wyjaśniona. Sąd Finansowy Meklemburgii-Pomorza Przedniego wydał jednak prawomocny wyrok, w którym stwierdza (wyrok z 21.9.2022, 3 K 48/22): "W związku z tym wydaje się zasadne i zgodne z celem ustawy, aby do 'kosztów zakwaterowania' zaliczać tylko te koszty, które zwykle są uwzględniane przy obliczaniu średniego czynszu brutto i które są objęte ryczałtem w wysokości 1.000 Euro, który ma zastąpić obliczanie średniego czynszu. Są to miesięczne kwoty na wodę, kanalizację, sprzątanie ulic, wywóz śmieci, sprzątanie i oświetlenie domu, czyszczenie kominów, dozorca, opłaty publiczne, ubezpieczenie budynku i podłączenie kablowe. Do czynszu brutto nie zalicza się opłat za centralne ogrzewanie, ciepłą wodę, dopłat podnajemnych i dopłat za umeblowanie (Federalny Urząd Statystyczny, http://www.destatis.de/Themen/Gesellschaft und Umwelt/Einkommen, Konsum und Lebensbedingungen/Bruttokaltmiete)." Wniosek: Koszty ogrzewania i ciepłej wody w przypadku podwójnego gospodarstwa domowego można odliczyć bez ograniczeń, jeśli chodzi o FG Meklemburgii-Pomorza Przedniego (sąd nie odnosi się niestety wyraźnie do kosztów energii elektrycznej - z wyjątkiem kosztów oświetlenia domu). Jednakże, czy fiskus i BFH podzielają stanowisko FG Meklemburgii-Pomorza Przedniego, jest wątpliwe.
(2023): Co mogę odliczyć w przypadku drugiego gospodarstwa domowego?
Kiedy mam własne gospodarstwo domowe?
Aby podwójne gospodarstwo domowe w Niemczech zostało uznane podatkowo, muszą być spełnione określone warunki:
- Musisz mieć własne gospodarstwo domowe w miejscu zamieszkania i tam mieć swój ośrodek życia. Własne gospodarstwo domowe oznacza, że posiadasz lub wynajmujesz mieszkanie, które wykorzystujesz na własne potrzeby.
- W przypadku osób samotnych ważne jest, aby finansowo uczestniczyć w głównym gospodarstwie domowym. Oznacza to, że musisz pokrywać ponad dziesięć procent miesięcznych bieżących kosztów gospodarstwa domowego. Udział finansowy w kosztach utrzymania w głównym mieszkaniu jest zazwyczaj ściśle kontrolowany (§ 9 ust. 1 nr 5 EStG).
- Osoby zamężne/żonate mają często mniej trudności z ubieganiem się o podwójne gospodarstwo domowe. Zazwyczaj rodzina nadal mieszka w miejscu zamieszkania i korzysta z własnego zamkniętego mieszkania. Udział finansowy w takich przypadkach rzadko jest kwestionowany.
Sąd finansowy w Dolnej Saksonii orzekł w 2019 roku, że udział finansowy w głównym gospodarstwie domowym - tutaj rodzinnym - może odbywać się na różne sposoby. Może to być poprzez bezpośrednie płatności na rzecz rodziców lub pośrednio poprzez zakup artykułów gospodarstwa domowego, koszty napraw lub remontów, lub udział w kosztach zakupu lub budowy. Regularne płatności nie są konieczne, a także akceptowane są płatności jednorazowe.
Niedawno Federalny Trybunał Finansowy potwierdził to orzeczenie i odrzucił surowe wymagania administracji finansowej.
Przykład:
Pracownik wynajął mieszkanie w miejscu pracy, ale mieszka również w niezależnym pokoju w domu rodziców. Zadeklarował, że w 2015 roku uczestniczył w kosztach gospodarstwa domowego na łączną kwotę 3.160,47 EUR. Obejmowało to zakupy spożywcze oraz płatności za koszty dodatkowe i nowe okna. Urząd skarbowy nie uznał tego za wystarczający dowód na udział finansowy, odrzucił odliczenie kosztów podwójnego gospodarstwa domowego, a pracownik musiał dochodzić swoich praw w sądzie. Sąd orzekł na korzyść pracownika, a wyrok został potwierdzony.
Uzasadnienie:
Aby udowodnić własne gospodarstwo domowe, należy finansowo uczestniczyć w kosztach głównego gospodarstwa domowego. Obejmuje to koszty takie jak czynsz, koszty operacyjne, artykuły gospodarstwa domowego, remonty i inne koszty utrzymania. Inne wydatki, takie jak odzież, wakacje czy zajęcia rekreacyjne, nie są wliczane.
Nie ma ustalonej minimalnej granicy udziału finansowego i nie musi on być dokonywany co miesiąc. Akceptowane są płatności jednorazowe, nawet na koniec roku. Udział finansowy nie powinien być jednak niewystarczający.
Aby ocenić wystarczający udział finansowy, brane są pod uwagę rzeczywiste koszty gospodarstwa domowego i utrzymania w danym roku. Muszą one zostać udokumentowane. Regularne stałe koszty można łatwiej udokumentować, podczas gdy zmienne koszty, takie jak żywność, mogą opierać się na wartościach szacunkowych.
Wysokość wystarczającego udziału finansowego zależy od indywidualnych okoliczności.
Wskazówki:
- Jeśli urząd skarbowy odrzuci podwójne gospodarstwo domowe z powodu braku udziału w kosztach, możesz złożyć odwołanie i powołać się na orzeczenie Federalnego Trybunału Finansowego. Miesięczne przelewy mogą zapobiec konfliktom.
- Przestrzegaj dziesięcioprocentowej granicy administracji finansowej, pokrywając ponad dziesięć procent miesięcznych regularnych bieżących kosztów gospodarstwa domowego, aby uniknąć problemów.
- Pamiętaj, że orzeczenie Federalnego Trybunału Finansowego nie ma zastosowania do przypadków, w których młodsze dzieci wracają do domu na weekend i korzystają tylko z pokoju młodzieżowego.
(2023): Kiedy mam własne gospodarstwo domowe?
