Które świadczenia zastępujące wynagrodzenie muszę podać?
Świadczenia zastępujące wynagrodzenie otrzymujesz, gdy Twój pracodawca z różnych powodów nie wypłaca Ci pełnego wynagrodzenia. Te świadczenia zastępujące wynagrodzenie są wprawdzie zwolnione z podatku, ale są uwzględniane przy obliczaniu stawki podatkowej (zastrzeżenie progresji). Oznacza to, że są one brane pod uwagę przy obliczaniu stawki podatkowej, co prowadzi do wyższego procentu, według którego opodatkowane są pozostałe dochody. Dlatego w zeznaniu podatkowym musisz podać wszystkie świadczenia zastępujące wynagrodzenie.
Należą do nich między innymi:
- zasiłek dla bezrobotnych I,
- zasiłek za pracę w niepełnym wymiarze godzin i sezonowy zasiłek za pracę w niepełnym wymiarze godzin,
- zasiłek w przypadku niewypłacalności pracodawcy,
- zasiłek rodzicielski zgodnie z federalną ustawą o zasiłku rodzicielskim i urlopie rodzicielskim,
- zasiłek macierzyński i dodatek do zasiłku macierzyńskiego,
- zasiłek chorobowy, zasiłek dla poszkodowanych i zasiłek przejściowy dla osób niepełnosprawnych lub porównywalne świadczenia zastępujące wynagrodzenie,
- dopłaty oraz dodatki do pracy w niepełnym wymiarze godzin zgodnie z ustawą o pracy w niepełnym wymiarze godzin lub prawem urzędniczym,
- świadczenia zabezpieczające wynagrodzenie dla starszych pracowników przez agencję pracy.
Obowiązek złożenia: zeznanie podatkowe
W przypadku otrzymania zwolnionych z podatku świadczeń zastępujących wynagrodzenie w wysokości powyżej 410 Euro rocznie istnieje obowiązek złożenia zeznania podatkowego. Odbiorca otrzymuje zaświadczenie o otrzymanych świadczeniach zastępujących wynagrodzenie, aby móc je wykazać w zeznaniu podatkowym.
Większość świadczeń zastępujących wynagrodzenie jest przyznawana przez instytucje ubezpieczeń społecznych, takie jak agencja pracy i kasa chorych, i zgłaszana za pomocą specjalnego "zaświadczenia dla urzędu skarbowego". Ponadto od 2011 roku podmioty wypłacające świadczenia zgłaszają wypłacone świadczenia zastępujące dochód elektronicznie do urzędu skarbowego, podając odpowiedni numer identyfikacji podatkowej.
Jeśli pracodawca wypłaca świadczenia, potwierdza je w "wydruku elektronicznego zaświadczenia o podatku od wynagrodzenia", np. zasiłek za pracę w niepełnym wymiarze godzin, dodatek do zasiłku macierzyńskiego, dopłata i dodatek do pracy w niepełnym wymiarze godzin.
Uwaga: Na mocy "ustawy o pomocy podatkowej w związku z koronawirusem" dopłaty pracodawcy do zasiłku za pracę w niepełnym wymiarze godzin i sezonowego zasiłku za pracę w niepełnym wymiarze godzin zostały zwolnione z podatku, o ile wraz z zasiłkiem za pracę w niepełnym wymiarze godzin nie przekraczają 80 procent różnicy między wynagrodzeniem należnym a wynagrodzeniem rzeczywistym. Przepis ten obowiązywał początkowo od 1.3.2020 do 31.12.2020. Zwolnienie z podatku dopłat pracodawcy do zasiłku za pracę w niepełnym wymiarze godzin zostało następnie przedłużone do 30.06.2022. Od lipca 2022 dopłata pracodawcy jest jednak ponownie opodatkowana.
Które świadczenia zastępujące wynagrodzenie muszę podać?
Co nie muszę podawać jako świadczenia zastępujące wynagrodzenie w zeznaniu podatkowym?
Istnieją również świadczenia wolne od podatku, które nie są objęte klauzulą progresywną i dlatego nie prowadzą do wyższej stawki podatkowej. Należą do nich w szczególności:
- zasiłek na dziecko, zasiłek wychowawczy, dodatek mieszkaniowy, pomoc społeczna,
- zasiłek dla bezrobotnych II,
- odszkodowanie za dodatkowe koszty w przypadku prac za 1 euro,
- zasiłek dla bezrobotnych otrzymywany z zagranicy,
- zasiłek chorobowy z prywatnego ubezpieczenia zdrowotnego,
- dodatek zimowy i dodatek na dodatkowe koszty zimowe,
- zasiłki strajkowe i zasiłki za blokadę,
- żołd za ochotniczą służbę wojskową,
- kieszonkowe za młodzieżowe służby ochotnicze (od 2011 r.),
- zasiłek na rozpoczęcie działalności gospodarczej (§ 93 SGB III),
- zasiłek pielęgnacyjny od 2015 r. (§ 44a ust. 3 SGB XI).
Co nie muszę podawać jako świadczenia zastępujące wynagrodzenie w zeznaniu podatkowym?
W jaki sposób świadczenia zastępujące wynagrodzenie i dochód wpływają na moją stawkę podatkową?
Świadczenia zastępujące wynagrodzenie są wypłacane bez podatku, jednak wpływają na zastrzeżenie progresji. Oznacza to, że dochody zwolnione z podatku są dodawane do Państwa dochodu w celu ustalenia osobistej stawki podatkowej.
Przykład: Samotna matka ma roczny dochód w wysokości 26.000 Euro brutto. Otrzymuje również 6.000 Euro zasiłku rodzicielskiego. Daje to łączny dochód w wysokości 32.000 Euro. Podatek dochodowy wyniósłby około 5.295 Euro, co odpowiada stawce podatkowej 16,54 procent. Jednak tą stawką opodatkowane jest tylko dochód bez zasiłku rodzicielskiego, więc podatek wynosi 4.300 Euro.
Bez zastrzeżenia progresji podatek od dochodu w wysokości 26.000 Euro wyniósłby tylko 3.556 Euro. Oznacza to, że za faktycznie wolny od podatku zasiłek rodzicielski w wysokości 6.000 Euro trzeba zapłacić dodatkowo 744 Euro podatku. Ponadto mogą wzrosnąć dodatek solidarnościowy (przy bardzo wysokich dochodach) i podatek kościelny.
W ten sposób opodatkowane są również dochody, które faktycznie leżą poniżej kwoty wolnej od podatku i tym samym pozostałyby nieopodatkowane. Jeśli faktyczny dochód wraz ze świadczeniem zastępującym wynagrodzenie przekracza kwotę wolną od podatku, może zostać zastosowana wyższa stawka podatkowa. Jeśli jednak dochód wraz ze świadczeniami zastępującymi wynagrodzenie pozostaje poniżej kwoty wolnej od podatku, nie musi być opodatkowany.
Jeśli w ciągu roku otrzymują Państwo tylko dochody zastępujące wynagrodzenie, wszystko pozostaje wolne od podatku i zastrzeżenie progresji nie ma zastosowania.
Tipp
Jeśli muszą Państwo zwrócić świadczenie zastępujące wynagrodzenie, na przykład dlatego, że wcześniej otrzymali Państwo zbyt wysokie zasiłki dla bezrobotnych, powinni Państwo złożyć zeznanie podatkowe. Powstaje wtedy negatywna progresja, ponieważ zwrócone świadczenie zastępujące wynagrodzenie może obniżyć Państwa stawkę podatkową.
Jeśli jednak w danym roku nie mieli Państwo dochodu podlegającego opodatkowaniu, nie opłaca się zgłaszać zwróconego świadczenia zastępującego wynagrodzenie, ponieważ nie ma to dla Państwa skutków podatkowych.
W jaki sposób świadczenia zastępujące wynagrodzenie i dochód wpływają na moją stawkę podatkową?
Czy zapomoga strajkowa podlega opodatkowaniu?
Świadczenia strajkowe i tzw. zasiłki z tytułu lokautu, które związek zawodowy wypłaca podczas strajku, nie są częścią opodatkowanego wynagrodzenia.
Są całkowicie zwolnione z podatku i nie są uwzględniane w klauzuli progresywnej. Dlatego nie muszą być wykazywane w zeznaniu podatkowym.
Czy zapomoga strajkowa podlega opodatkowaniu?
Dlaczego w przypadku świadczeń zastępujących wynagrodzenie indywidualne rozliczenie dla małżonków może być korzystne?
Jeśli tylko jeden z małżonków otrzymuje świadczenia zastępujące wynagrodzenie lub dochód, a partner ma tylko dochody podlegające opodatkowaniu, może być korzystne wybranie indywidualnego rozliczenia dla małżonków zamiast wspólnego rozliczenia.
Świadczenia zastępujące wynagrodzenie spowodowałyby wzrost stawki podatkowej dla dochodu podlegającego opodatkowaniu przy wspólnym rozliczeniu, co zwiększa kwotę podatku, którą muszą zapłacić oboje małżonkowie.
W przypadku indywidualnego rozliczenia dla małżonków oboje małżonkowie są rozliczani oddzielnie, dzięki czemu zastrzeżenie progresji nie wpływa na małżonka, który nie otrzymuje zwolnionych z podatku świadczeń zastępujących wynagrodzenie. Warto to przeliczyć, nawet jeśli w tym przypadku odpada korzystna stawka podatkowa dla wspólnego rozliczenia.
Dlaczego w przypadku świadczeń zastępujących wynagrodzenie indywidualne rozliczenie dla małżonków może być korzystne?
Czym są świadczenia zastępujące dochód?
Odbiorcy świadczeń socjalnych nie zawsze muszą być pracownikami. Również przedsiębiorcy, osoby prowadzące działalność na własny rachunek, freelancerzy lub rolnicy otrzymują tzw. świadczenia zastępujące dochód, które podlegają klauzuli progresji.
Te świadczenia zastępujące dochód są podobnie jak świadczenia zastępujące wynagrodzenie zwolnione z podatku, ale mają wpływ na wysokość należnego podatku. Świadczenia zastępujące dochód są uwzględniane w klauzuli progresji i mają znaczący wpływ na obliczenie osobistej stawki podatkowej.
Świadczenia zastępujące wynagrodzenie otrzymują Państwo jako osoby niebędące pracownikami, na przykład jako freelancerzy lub przedsiębiorcy:
- Świadczenia na podstawie ustawy o ochronie macierzyństwa (zasiłek macierzyński, zasiłek rodzicielski)
- Świadczenia z ustawowego ubezpieczenia zdrowotnego (zasiłki chorobowe)
- Świadczenia na podstawie ustawy o ubezpieczeniu społecznym dla artystów
Wichtig
Świadczenia zastępujące dochód, które podlegają klauzuli progresji (np. zasiłek dla bezrobotnych, zasiłek rodzicielski, zasiłek z tytułu niewypłacalności, zasiłek chorobowy, zasiłek macierzyński oraz porównywalne świadczenia z państwa UE/EOG lub Szwajcarii) należy wpisać w głównym formularzu podatkowym.
Czym są świadczenia zastępujące dochód?
Których świadczeń zastępujących dochód nie muszę wykazywać w zeznaniu podatkowym?
Następujących świadczeń nie muszą Państwo wskazywać w zeznaniu podatkowym jako zastępcze świadczenia dochodowe. Nie podlegają one zastrzeżeniu progresji:
- Zasiłek chorobowy z prywatnego ubezpieczenia zdrowotnego.
- Dodatek na rozpoczęcie działalności gospodarczej
- Zasiłek dla bezrobotnych II
- Zasiłek wychowawczy, dodatek mieszkaniowy, pomoc społeczna, zasiłek na dziecko
- Zimowy dodatek na pokrycie dodatkowych kosztów
- Świadczenia strajkowe i świadczenia z tytułu lokautu
- Żołd za dobrowolną służbę wojskową, kieszonkowe za młodzieżowe służby wolontariackie
- Kieszonkowe za młodzieżowe służby wolontariackie
- Zasiłek pielęgnacyjny od 2015 r. (§ 44a ust. 3 SGB XI).
Których świadczeń zastępujących dochód nie muszę wykazywać w zeznaniu podatkowym?
Jakie szczególne zasady obowiązują w przypadku zasiłku chorobowego?
W przypadku długotrwałej niezdolności do pracy pracownicy mają po upływie 6-tygodniowego okresu wypłaty wynagrodzenia przez pracodawcę prawo do zasiłku chorobowego z ubezpieczenia zdrowotnego.
Świadczenie to jest różnie traktowane podatkowo:
- Zasiłek chorobowy z ustawowego ubezpieczenia zdrowotnego jest zwolniony z podatku, ale jest uwzględniany przy obliczaniu stawki podatkowej. Oznacza to, że stawka podatkowa stosowana do pozostałego dochodu jest wyższa, co prowadzi do zwiększenia obciążenia podatkowego.
- Zasiłek chorobowy z prywatnego ubezpieczenia zdrowotnego jest zwolniony z podatku i nie jest uwzględniany przy obliczaniu stawki podatkowej.
Takie zróżnicowane traktowanie jest zgodne z orzeczeniem Federalnego Trybunału Finansowego.
Zasiłek chorobowy z ustawowego ubezpieczenia zdrowotnego jest uwzględniany przy obliczaniu stawki podatkowej nie tylko w przypadku osób obowiązkowo ubezpieczonych, ale także dobrowolnie ubezpieczonych.
Natomiast zasiłek chorobowy z prywatnego ubezpieczenia zdrowotnego jest słusznie pomijany. Podczas gdy ustawowe ubezpieczenie zdrowotne jest w dużej mierze oparte na zasadzie solidarności, prywatne ubezpieczenie zdrowotne opiera się na zasadzie ekwiwalencji. Zasiłek chorobowy wynika więc z odpowiednich składek (wyrok BFH z 26.11.2008, BStBl. 2009 II s. 376).
Jakie szczególne zasady obowiązują w przypadku zasiłku chorobowego?
Co to jest klauzula progresywna?
Świadczenia zastępujące wynagrodzenie - dla osób niebędących pracownikami nazywane również świadczeniami zastępującymi dochód - oraz dochody zagraniczne zwolnione z podatku są uwzględniane w klauzuli progresywnej (§ 32b ust. 1 nr 1 EStG).
Klauzula progresywna oznacza, że zwolnione z podatku świadczenia zastępcze są dodawane do dochodu podlegającego opodatkowaniu. Dla tej kwoty obliczana jest teraz szczególna stawka podatkowa. Dochód podlegający opodatkowaniu - bez świadczeń zastępujących wynagrodzenie - jest następnie opodatkowany według szczególnej stawki podatkowej (§ 32b ust. 2 EStG). Ogólnie rzecz biorąc, dochody progresywne prowadzą zatem do wyższego opodatkowania pozostałych dochodów.
Większości świadczeń zastępujących wynagrodzenie nie znajdziesz w zaświadczeniu o podatku dochodowym od pracowników od pracodawcy. Zgodnie z § 32b EStG należą do nich:
- Świadczenie pomostowe
- Kwota wyrównawcza świadczenia pomostowego
- Zasiłek dla bezrobotnych na podstawie ustawy o zaopatrzeniu żołnierzy
- Zasiłek dla bezrobotnych
- Pomoc w integracji na podstawie ustawy o promocji zatrudnienia
- Pomoc w integracji na podstawie kodeksu socjalnego
- Zasiłek rodzicielski na podstawie federalnej ustawy o zasiłku rodzicielskim i urlopie rodzicielskim
- Odszkodowania za utratę zarobków na podstawie ustawy o ochronie przed zakażeniami
- Zasiłek z tytułu niewypłacalności
- Zasiłek chorobowy z ustawowego ubezpieczenia zdrowotnego
- Zasiłek chorobowy na podstawie ustawy o ubezpieczeniu zdrowotnym rolników
- Świadczenia z Europejskiego Funduszu Społecznego na uzupełnienie zasiłku pomostowego
- Świadczenia na podstawie kodeksu socjalnego, które służą utrzymaniu
- Zasiłek macierzyński
- Specjalne wsparcie na podstawie ustawy o ochronie macierzyństwa
- Kwoty uzupełniające lub dodatki zwolnione z podatku na podstawie § 3 nr 28 EStG
- Częściowy zasiłek dla bezrobotnych
- Zasiłek przejściowy
- Zasiłek na utrzymanie
- Odszkodowanie za utratę zarobków na podstawie federalnej ustawy o chorobach zakaźnych
- Zasiłek dla poszkodowanych
- Zasiłek chorobowy na podstawie federalnej ustawy o zaopatrzeniu
- Dodatek na podstawie rozporządzenia w sprawie ochrony macierzyństwa lub odpowiednich przepisów krajowych
- Dodatek do zasiłku macierzyńskiego
ALG II: Kein Progressionsvorbehalt
Wszystkie zwolnione z podatku świadczenia, które nie są wymienione w § 32b EStG, nie podlegają również klauzuli progresywnej i dlatego nie muszą być wykazywane w zeznaniu podatkowym. Należy do nich na przykład zasiłek dla bezrobotnych II (Hartz IV).
Uwaga: Na mocy "ustawy o pomocy podatkowej w związku z koronawirusem" dopłaty pracodawcy do zasiłku z tytułu pracy krótkoterminowej i zasiłku sezonowego zostały zwolnione z podatku, o ile wraz z zasiłkiem z tytułu pracy krótkoterminowej nie przekraczają 80 procent różnicy między wynagrodzeniem należnym a wynagrodzeniem rzeczywistym. Przepis ten obowiązywał początkowo od 1.3.2020 do 31.12.2020. Zwolnienie z podatku dopłat pracodawcy do zasiłku z tytułu pracy krótkoterminowej zostało następnie przedłużone do 30.06.2022. Dopłata pracodawcy jest jednak ponownie opodatkowana od lipca 2022 r.
Co to jest klauzula progresywna?
Jakie szczególne zasady dotyczą zasiłku w przypadku niewypłacalności pracodawcy?
Dla pracowników zakładu, wobec którego majątku wszczęto postępowanie upadłościowe, Federalna Agencja Pracy wypłaca zasiłek z tytułu niewypłacalności, wcześniej nazywany zasiłkiem z tytułu upadłości. Ten zasiłek z tytułu niewypłacalności jest zwolniony z podatku, ale podlega zasadzie progresji.
Jeśli pracownik, przed złożeniem wniosku o zasiłek z tytułu niewypłacalności, przeniósł swoje roszczenie o wynagrodzenie na rzecz osoby trzeciej, np. instytucji kredytowej, zasiłek z tytułu niewypłacalności przysługuje tej osobie trzeciej. Niemniej jednak zasiłek ten jest przypisywany pracownikowi i prowadzi do zwiększenia stawki podatkowej. W takim przypadku pracownik otrzymuje zaświadczenie z agencji pracy, które może dołączyć do swojego zeznania podatkowego.
Szczególna cecha:
Zasadniczo wydatki związane z dochodami zwolnionymi z podatku nie mogą być odliczane jako koszty uzyskania przychodu. Inaczej jest w przypadku dojazdów między domem a miejscem pracy w okresie, za który wypłacany jest zasiłek z tytułu niewypłacalności. Dojazdy nie służą uzyskaniu zasiłku z tytułu niewypłacalności, dlatego nie istnieje bezpośredni związek gospodarczy między kosztami dojazdów a zasiłkiem. Dojazdy są związane z zatrudnieniem, także w okresie, za który wypłacany jest zasiłek. Dlatego koszty dojazdów można odliczyć jako koszty uzyskania przychodu (wyrok BFH z 23.11.2000, BStBl. 2001 II s. 199).
Jakie szczególne zasady dotyczą zasiłku w przypadku niewypłacalności pracodawcy?
