Alimenty na rzecz krewnych za granicą: przestrzegaj surowych wymogów dotyczących dokumentacji!
Wielu obcokrajowców mieszkających i pracujących w Niemczech wspiera swoich krewnych za granicą. Również osoby, które mają zagranicznego małżonka, udzielają wsparcia finansowego jego krewnym. W przypadku świadczeń alimentacyjnych na rzecz krewnych za granicą urząd skarbowy od 2007 roku zaostrzył wymagania dotyczące dowodu płatności alimentacyjnych oraz potrzeby finansowej odbiorcy.
Obecnie Federalny Trybunał Finansowy odrzucił świadczenia alimentacyjne na rzecz rodziców mieszkających w Indonezji, ponieważ potrzeba finansowa nie została wystarczająco udokumentowana. Zaświadczenia o potrzebie finansowej dorosłych odbiorców alimentów muszą zawierać szczegółowe informacje o dochodach uzyskanych przed rozpoczęciem wsparcia.
W związku z ograniczoną możliwością weryfikacji stanu faktycznego za granicą niezbędne są pełne informacje na ten temat. Zasadniczo można wymagać przedstawienia w pełni wypełnionych zaświadczeń (wyrok BFH z 7.5.2015, VI R 32/14).
Przypadek: Syn mieszkający w Niemczech wspierał swoich rodziców w Indonezji kwotą 5.000 Euro. Przedstawił urzędowi skarbowemu dwa dokumenty z urzędu miejskiego (Indonezja), z których wynikało, że jego rodzice nie otrzymują państwowej emerytury jako urzędnicy lub pracownicy służby cywilnej. Następnie przedstawił kolejne zaświadczenie, z którego wynikało, że ojciec nie pracuje, nie ma własnych dochodów i nie pobiera emerytury. Jednak BFH uznał to za niewystarczający dowód potrzeby finansowej rodziców.
BFH jest tutaj bardzo surowy: Sędziowie skrytykowali, że przedstawione „zaświadczenia alimentacyjne” z urzędu miejskiego (Indonezja) były w istotnych częściach niekompletne. W szczególności brakowało informacji o dochodach rodziców uzyskanych przed rozpoczęciem wsparcia, a tym samym informacji o tym, jak utrzymywali się przed rozpoczęciem świadczeń ze strony syna.
Ponadto przedstawione zaświadczenia z urzędu miejskiego były niekompletne, ponieważ nie zawierały informacji o sytuacji majątkowej rodziców, na przykład o (samodzielnie użytkowanej) nieruchomości. Zaświadczenia te wykluczały jedynie własne dochody i pobieranie emerytury (jako urzędnicy lub pracownicy służby cywilnej), ale nie mówiły nic o innych dochodach, np. z wynajmu. Dlatego na podstawie zawartych w zaświadczeniach informacji nie można było stwierdzić ich potrzeby finansowej.
BFH przyznaje jednak pewne ułatwienia: Wypełnienie obowiązków dotyczących wyjaśnienia stanu faktycznego oraz zabezpieczenia i dostarczenia dowodów musi być możliwe, uzasadnione i proporcjonalne. Na przykład w przypadku wojny domowej mogą być brane pod uwagę ułatwienia dowodowe w zakresie uzyskiwania urzędowych zaświadczeń.
Obecnie Federalne Ministerstwo Finansów zajęło stanowisko w sprawie odliczenia świadczeń alimentacyjnych w dwóch obszernych rozporządzeniach, między innymi w kwestii dowodu świadczeń alimentacyjnych. Zwłaszcza w przypadku płatności na rzecz krewnych mieszkających za granicą należy zwrócić uwagę na kilka kwestii (pismo BMF z 6.4.2022, IV C 8-S 2285/19/10002 :001 i 10003 :001). Zgodnie z nim obowiązuje między innymi:
Przelewy na rzecz krewnych za granicą muszą być zasadniczo udokumentowane za pomocą dowodów pocztowych lub bankowych (potwierdzenia transakcji lub wyciągi bankowe), które wskazują osobę utrzymywaną jako odbiorcę. Jeśli utrzymywane są kilka osób mieszkających we wspólnym gospodarstwie domowym, wystarczy, że dowody przelewów będą wystawione na nazwisko jednej z tych osób. W przypadku przelewów na konto za granicą, które nie jest na nazwisko osoby utrzymywanej, oprócz krajowych dowodów płatności wymagane jest zaświadczenie banku o pełnomocnictwie do konta oraz o czasie, wysokości i odbiorcy wypłaty.
Podatnik może również wybrać inną drogę płatności, jeśli udzielone w ten sposób świadczenie alimentacyjne zostanie wystarczająco udokumentowane. W przypadku płatności gotówkowych oraz wszystkich innych dróg płatności obowiązują zwiększone wymagania dowodowe. Wymagane są dowody wypłat i szczegółowe potwierdzenia odbiorcy. Między wypłatą a przekazaniem pieniędzy musi istnieć wystarczający związek faktyczny (okres nie dłuższy niż dwa tygodnie). Podróż musi być zawsze udokumentowana za pomocą biletów, paragonów za paliwo, pieczątek granicznych, biletów lotniczych, wiz itp.
Ułatwienia dotyczą podróży do domu rodzinnego podatnika do wspieranej przez niego rodziny mieszkającej za granicą. Podróż do domu rodzinnego ma miejsce tylko wtedy, gdy podatnik odwiedza swojego małżonka mieszkającego za granicą, który nadal prowadzi tam gospodarstwo domowe. Jeśli małżonek również mieszka w kraju i podatnik odwiedza tylko swoje dzieci mieszkające za granicą lub własnych rodziców, nie jest to podróż do domu rodzinnego, co oznacza, że ponownie obowiązują zwiększone wymagania dowodowe.
W przypadku pracowników można zasadniczo założyć, że podatnik zabiera ze sobą na każdą podróż do domu rodzinnego miesięczne wynagrodzenie netto na utrzymanie małżonka, dzieci i innych krewnych mieszkających w gospodarstwie domowym małżonka. To ułatwienie dowodowe dotyczy maksymalnie czterech podróży do domu rodzinnego przeprowadzonych w ciągu roku kalendarzowego. W ramach ułatwienia dowodowego można jednak dochodzić maksymalnie kwoty, która wynika z czterokrotnego wynagrodzenia netto pomniejszonego o inne udokumentowane lub wiarygodnie udowodnione płatności. Jeśli podatnik dochodzi wyższych wydatków niż (ryczałtowo) czterokrotne wynagrodzenie netto, wszystkie płatności muszą być udokumentowane zgodnie z ogólnymi zasadami.
Przekazanie pieniędzy przez pośrednika (dotyczy to również neutralnej firmy transportowej) zasadniczo nie może zostać uznane. Nie dotyczy to sytuacji, gdy z powodu szczególnej sytuacji w państwie zamieszkania (np. strefa kryzysowa) nie jest możliwa inna droga płatności. W takim przypadku oprócz tożsamości pośrednika (imię i nazwisko oraz adres) należy przedstawić dokładny przebieg podróży oraz nieprzerwany dowód pochodzenia pieniędzy w kraju i każdego pojedynczego kroku aż do przekazania osobie utrzymywanej. Podróż przez prywatnego pośrednika musi być zawsze udokumentowana za pomocą biletów, paragonów za paliwo, pieczątek granicznych, biletów lotniczych, wiz itp.
Potwierdzenie odbioru musi być wystawione na każdą przekazaną kwotę. Musi zawierać imię i nazwisko oraz adres podatnika i osoby utrzymywanej, datę wystawienia i podpis odbiorcy oraz miejsce i czas przekazania pieniędzy. Aby spełniało swoją funkcję dowodową, musi być wystawione w momencie przekazania pieniędzy. Potwierdzenia odbioru wystawione później lub zbiorczo nie spełniają wymogów dowodowych.
