Czy opłaty dla mieszkańców są również objęte ulgą podatkową?
Wydatki na usługi rzemieślnicze można odliczyć bezpośrednio od podatku w wysokości 20%, maksymalnie 1.200 Euro rocznie. Dotyczy to prac w mieszkaniu użytkowanym na własne potrzeby lub "w gospodarstwie domowym" oraz na działce. Czy jednak opłaty za modernizację drogi również są objęte ulgą?
W związku z tym administracja skarbowa chce przyznać ulgę podatkową na przyłącza domowe (telewizja, internet), rurociągi (prąd, gaz, woda), czyszczenie rur odpływowych, odprowadzanie ścieków, usuwanie liści, tereny zewnętrzne, prace brukarskie itp. tylko w granicach działki i odmawia jej dla prac poza działką (pismo BMF z 10.1.2014, BStBl. 2014 I s. 75, pkt 15, załącznik 1).
Jednak Federalny Trybunał Finansowy orzekł przeciwko fiskusowi, że ulga podatkowa nie jest ograniczona do usług świadczonych dokładnie w granicach działki. Wymagany związek z gospodarstwem domowym istnieje również wtedy, gdy jest to działanie wykraczające poza granice działki, które służy wyłącznie działce. Zdaniem sędziów BFH, nie tylko usługi rzemieślnicze świadczone "w" gospodarstwie domowym są objęte ulgą, ale także te świadczone "dla" gospodarstwa domowego.
Pojęcie "w gospodarstwie domowym" należy interpretować przestrzennie-funkcjonalnie. Dlatego granice gospodarstwa domowego - wbrew opinii fiskusa - nie są bezwzględnie wyznaczane przez granice działki. Również usługi rzemieślnicze świadczone poza granicami działki na obcym lub publicznym terenie mogą być objęte ulgą. Muszą to być jednak usługi świadczone w bezpośrednim związku przestrzennym z gospodarstwem domowym i służące gospodarstwu domowemu (wyrok BFH z 20.3.2014, VI R 56/12).
Kwestia, czy również opłaty za modernizację drogi gminnej lub rozbudowę chodników i oświetlenia ulicznego mogą być objęte ulgą, nie została jeszcze rozstrzygnięta przez sąd najwyższej instancji. OBECNIE Federalny Trybunał Finansowy niestety orzekł, że opłaty za modernizację drogi publicznej nie stanowią objętych ulgą usług rzemieślniczych i dlatego nie są objęte ulgą podatkową zgodnie z § 35a ust. 3 EStG (wyrok BFH z 28.4.2020, VI R 50/17).
Przypadek: Małżeństwo musiało zapłacić gminie opłatę za modernizację nieutwardzonej drogi piaszczystej przed ich działką i chciało odliczyć część tej kwoty jako objętą ulgą usługę rzemieślniczą od podatku dochodowego. Ponieważ decyzja o przedpłacie gminy zawierała tylko kwotę całkowitą, oszacowali koszty robocizny na 50%. Urząd skarbowy nie uznał wydatków na budowę jezdni. Małżonkowie argumentowali, że zasady ustanowione przez BFH dotyczące uwzględnienia przyłącza do publicznej sieci wodociągowej powinny mieć zastosowanie również do modernizacji drogi gminnej, ponieważ połączenie komunikacyjne, np. do szkoły i miejsca pracy, jest niezbędne do prowadzenia gospodarstwa domowego.
Zdaniem BFH prace na drodze - w przeciwieństwie do prac na indywidualnym dojeździe do działki od skrzyżowania z właściwą drogą - nie są związane z działką, a tym samym z gospodarstwem domowym. Ogólne roboty drogowe nie są już uważane za usługę rzemieślniczą świadczoną w gospodarstwie domowym. Ponadto usługi w zakresie ogólnych robót drogowych nie przynoszą korzyści tylko poszczególnym właścicielom działek, ale wszystkim użytkownikom. Fakt, że budowa drogi jest również "ekonomicznie korzystna" dla poszczególnego właściciela działki, jest w tym przypadku nieistotny.
Rozliczenie na podstawie powierzchni działki i współczynnika użytkowania nie zmienia braku przestrzenno-funkcjonalnego związku z gospodarstwem domowym. Służy to jedynie podziałowi pozostałych kosztów całkowitych po odliczeniu udziału gminy na osoby zobowiązane do wniesienia wkładu i w szczególności nie oznacza, że poszczególny właściciel nieruchomości płaci za odcinek drogi przed swoją działką.
Niedawno BMF zarządziło (pismo BMF z 1.9.2021, IV C 8 - S 2296-b/21/10002 :001):
W przypadku usług rzemieślniczych świadczonych przez sektor publiczny, które przynoszą korzyści nie tylko poszczególnym gospodarstwom domowym, ale wszystkim gospodarstwom domowym uczestniczącym w działaniach sektora publicznego, ulga zgodnie z § 35a EStG jest wykluczona. W takim przypadku brakuje przestrzenno-funkcjonalnego związku usług rzemieślniczych z gospodarstwem domowym poszczególnego właściciela działki. Dotyczy to na przykład rozbudowy ogólnej sieci zaopatrzenia lub budowy drogi. To stanowisko odpowiada wyrokowi BFH z 28.4.2020 (VI R 50/17).
