Zasiłek rodzinny: Wliczenie polskiego świadczenia rodzinnego „500+”

Anrechnung polnischer Familienleistung aufs deutsche Kindergeld

Dla dzieci mieszkających za granicą rodzice z pewnością mogą otrzymać zasiłek rodzinny w Niemczech. Nie jest to jednak wypłacane, jeśli „świadczenie na dziecko za granicą jest porównywalne z zasiłkiem na dziecko“ (§ 65, ust. 1, nr 2 niem. ustawy o podatku dochodowym – EStG). To samo dotyczy zasiłku rodzinnego, który jest porównywalny z dodatkiem na dziecko z ustawowego ubezpieczenia wypadkowego lub z zasiłkiem na dziecko z ustawowego ubezpieczenia emerytalnego.

Te „porównywalne świadczenia“, takie jak zasiłek na dziecko, wchodzą w zakres przeglądu najkorzystniejszego systemu podatkowego (niem. Günstigerprüfung) przy naliczaniu podatku dochodowego i – jeśli odliczono zasiłek na dziecko i zasiłek opiekuńczy – są doliczane do podatku dochodowego.

Obecnie Federalny Trybunał Finansowy zdecydował, że świadczenia rodzinne przyznane na podstawie polskiej ustawy z dnia 17 lutego 2016 r. dotyczącej zapomóg państwowych na wychowanie dziecka mają być zaliczane na poczet zasiłku rodzinnego wypłacanego w Niemczech. Decyzją tą naczelni sędziowie podatkowi rozstrzygnęli główną kwestię, która jest istotna dla prawa świadczeń na dzieci dotyczącej obciążeń obywateli polskich zamieszkałych w Niemczech (wyrok FTF z dnia 25.07.2019, III R 34/18).

Przypadek: Skarżący jest obywatelem polskim i ojcem dwóch córek. Został wysłany do Niemiec przez swojego polskiego pracodawcę i miał tam swoje miejsce zamieszkania. Fundusz Rodzinny przyznał skarżącemu zasiłek rodzinny w pełnej wysokości na oboje dzieci od września 2015 roku. We wrześniu 2017 r. polski organ ROPS poinformował Fundusz Rodzinny, że w okresie trwania sporu stronie skarżącej wypłacano 500 zł miesięcznie, zgodnie z ustawą z dnia 17 lutego 2016 r. o zapomodze państwowej w zakresie wychowania dziecka (tzw. „500+“).

W związku z tym Fundusz Rodzinny zmienił sposób ustalania wysokości zasiłku rodzinnego. Za okres od kwietnia 2016 r. do września 2017 r. Fundusz Rodzinny zaliczył na poczet wypłaconego skarżącemu zasiłku rodzinnego polskie świadczenia rodzinne w wysokości 500 PLN miesięcznie, w sumie 2.122,38 EUR, i zażądał zwrotu tej kwoty. Sprzeciw, pozew i odwołanie do decyzji Federalnego Trybunału Finansowego nie poskutkowały.

Zgodnie z orzeczeniem Federalnego Trybunału Finansowego, zasiłek rodzinny „500+“ jest równoważny z zasiłkiem na dziecko. Zarówno niemiecki zasiłek na dziecko, jak i polski zasiłek rodzinny „500+“ są regularnymi świadczeniami pieniężnymi, które przyznawane są wyłącznie w zależności od liczby i wieku dzieci. Polskie świadczenie rodzinne powinno być zatem przyznawane zgodnie z art. 68 ust. 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemu zabezpieczenia społecznego.

Ponadto powiadomienie organu zagranicznego o przyznaniu świadczenia rodzinnego ma skutek wiążący dla Funduszu Rodzinnego. Jeżeli powiadomienie jest dokonywane dopiero po ustaleniu wysokości zasiłku rodzinnego, stanowi to późniejszą zmianę okoliczności, która zgodnie z § 70 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym (EStG) uprawnia Fundusz Rodzinny do zmiany decyzji.

SteuerGo
Obywatele UE, którzy niedawno przeprowadzili się do Niemiec, są wykluczeni z otrzymywania świadczeń, tj. zasiłku rodzinnego, przez pierwsze trzy miesiące, jeśli nie uzyskują żadnych dochodów w Niemczech. W przyszłości Fundusz Rodzinny może również tymczasowo zawiesić wypłatę bieżących świadczeń na dziecko w przypadku uzasadnionych wątpliwości („Ustawa o zwalczaniu nielegalnego zatrudnienia i nadużywania świadczeń socjalnych“).