Państwa życie zawodowe dobiegło końca - ale to nie znaczy, że urząd skarbowy nie chce już nic o Państwu wiedzieć. Jeśli spełnione są pewne warunki, muszą Państwo złożyć zeznanie podatkowe nawet jako emeryt lub rencista. Dzieje się tak dlatego, że od 2005 r. obowiązuje ustawa o dochodach emerytalnych (Alterseinkünftegesetz), która reguluje przejście na odroczone opodatkowanie.
Zasada: Składki na ubezpieczenie emerytalne można wykazać w zeznaniu podatkowym jako wydatki specjalne, ale urząd skarbowy odbiera pieniądze później, gdy wypłacana jest emerytura. Ustawa nie zostanie w pełni wdrożona do 2040 roku, kiedy to osoby przechodzące na emeryturę będą musiały płacić pełny podatek od emerytury. Do tego czasu obowiązują ulgi podatkowe, które zmniejszają się z każdą kohortą emerytów.
Do tej pory tylko około jeden na czterech emerytów złożył zeznanie podatkowe, ale wielu z nich jest obecnie proszonych o to przez urząd skarbowy. Wynika to z lepszej współpracy między organami: Państwowe, prywatne i zawodowe zakłady ubezpieczeń emerytalnych informują urzędy skarbowe, którym wypłacają emerytury. Dzięki numerowi identyfikacji podatkowej dane te można teraz również przypisać.
Jeśli urząd skarbowy będzie miał powody przypuszczać, że Państwa dochody przekraczają podstawową kwotę wolną od podatku, poprosi Państwa o złożenie zeznania podatkowego - w najgorszym wypadku nawet z mocą wsteczną do 2005 r. W każdym przypadku powinieneś zareagować na pismo z urzędu i, jeśli to konieczne, poprosić o przedłużenie terminu. W przeciwnym razie możesz być zobowiązany do zapłacenia wysokich odsetek za zwłokę. Ponadto urzędnicy mogą oszacować wysokość podatku - i jest mało prawdopodobne, abyś wyszedł z tego bez szwanku.
Możliwe jest zwolnienie
Jeśli Państwa całkowity dochód jest niższy od minimum socjalnego, można zostać zwolniony z obowiązku składania zeznania podatkowego. Wiele urzędów skarbowych załatwia to stosunkowo mało biurokratycznie: lista dochodów i odpowiadających im wydatków i ulg związanych z dochodami często wystarcza, by przekonać urzędników.
Jeśli można przewidzieć, że dochody nie wzrosną znacząco w ciągu najbliższych kilku lat, można również złożyć wniosek o wydanie zaświadczenia o nieobliczaniu podatku. Posiadając ten certyfikat, można uniknąć konieczności składania zeznania podatkowego przez okres do trzech lat - oczywiście pod warunkiem, że nie jest się płatnikiem podatku. Zaświadczenie można również przedłożyć w banku, co sprawia, że polecenie zwolnienia z opodatkowania dochodów z tytułu odsetek staje się zbędne.
Obowiązek złożenia zeznania podatkowego
Ale mogą być Państwo również ogólnie zobowiązani do złożenia zeznania podatkowego. Dotyczy to sytuacji, gdy
- posiadają Państwo dochód z tytułu zatrudnienia. Z tego obowiązku wyłączone są jednak miniprace.
- otrzymują świadczenia emerytalne, takie jak emerytura urzędnicza lub renta wdowia
- otrzymują Państwo emeryturę zakładową lub pracowniczą
- zadeklarowali Państwo straty w ciągu ostatniego roku.
- nie zapłacili końcowego podatku u źródła od dochodu z inwestycji.
Specjalne zasady dla emerytów i rencistów
Specjalne zasady dotyczą emerytów i rencistów. Muszą złożyć zeznanie podatkowe, jeśli
- renta lub pensja została już opodatkowana w klasie podatkowej V, IV lub VI
- na karcie podatkowej wpisano ulgę, a dochód wynosił powyżej 10.200 euro (19.400 euro dla małżeństw)
- występował dochód powyżej 410 euro z emerytur, wynajmu i dzierżawy, świadczeń zastępujących pensję (np. zasiłek dla bezrobotnych lub zasiłek chorobowy) lub innych źródeł dochodu.
- nie zapłacono jeszcze końcowego podatku u źródła od dochodu kapitałowego powyżej kwoty wolnej od podatku.
- małżonkowie wybrali oddzielną ocenę.
- stratę ustalono w zeznaniu podatkowym za rok poprzedni.
- zryczałtowana kwota emerytury z tytułu wynagrodzenia urzędnika państwowego była wyższa niż składki ubezpieczeniowe podlegające odliczeniu (dotyczy tylko emerytur do wysokości 10 200 euro).
- odprawa emerytalna została opodatkowana zgodnie z tzw. zasadą jednej piątej etatu
Jak długo mają Państwo czas?
Termin złożenia zeznania podatkowego upływa 31 maja następnego roku, ale na wniosek podatnika może zostać przedłużony. Jeśli skorzystasz z usług doradcy podatkowego lub stowarzyszenia pomocy w zakresie podatku dochodowego, termin ten zostanie automatycznie przesunięty na 31 grudnia. Jeśli składają Państwo zeznanie podatkowe dobrowolnie, np. z nadzieją na zwrot podatku, mają Państwo na to cztery lata. Zeznanie podatkowe za rok 2012 można zatem złożyć do 31 grudnia 2016 r.
Brak podatku mimo złożenia zeznania podatkowego
Jeśli muszą Państwo złożyć zeznanie podatkowe, nie oznacza to automatycznie, że muszą Państwo również płacić podatki. Dodatkowe roszczenia grożą Państwu tylko wtedy, gdy dochód podlegający opodatkowaniu - oprócz ustawowej emerytury są to np. regularne wypłaty z umowy Riester lub Rürup, część zarobków z prywatnych emerytur, dochody z wynajmu oraz dochody z samozatrudnienia - przekracza wyżej wymieniony próg nieopodatkowanego utrzymania.
Ta podstawowa kwota wolna od podatku jest taka sama dla wszystkich, niezależnie od tego, czy są emerytami czy rencistami. W 2012 r. wynosiła ona 8.004 euro dla osób samotnych i 16.008 euro dla osób w związkach małżeńskich. Wydaje się, że to niewiele, ale nie tak trudno jest zejść poniżej tego limitu. W końcu mówimy tylko o dochodzie, który nadal podlega opodatkowaniu, czyli o tym, co pozostaje po odliczeniu dodatku emerytalnego, dodatku na oszczędzanie, wydatków specjalnych i wydatków związanych z dochodem.
Przykład: Otrzymują Państwo 1.000 euro miesięcznie emerytury, czyli 12.000 euro rocznie. Teraz w grę wchodzi dodatek emerytalny. Jeśli przeszli Państwo na emeryturę w 2012 roku, 36% emerytury pozostaje nieopodatkowane, czyli 4.320 euro. Tylko 7.680 euro podlegałoby opodatkowaniu - a to jest kwota podstawowa wolna od podatku. Według "Finanztest", osoby, które przeszły na emeryturę przed 2006 r., mogą otrzymać około 19 100 euro brutto emerytury bez podatku. Podstawowa kwota wolna od podatku zmniejsza się z każdym rokiem życia emeryta lub rencisty. Jeśli są Państwo na emeryturze od 2012 roku, zwolnione z podatku pozostaje tylko około 15.120 euro.
Ważne: Ulga podatkowa w pierwszym roku emerytalnym pozostaje niezmienna przez cały okres emerytalny. W podanym przykładzie kwota ryczałtu wynosi więc zawsze 4.320 euro, nawet jeśli emerytura rośnie z biegiem lat. Jeśli na przykład w pewnym momencie emerytura wzrośnie do 12.480 euro rocznie (1.040 miesięcznie), trzeba będzie zapłacić podatek od 8.160 euro, a tym samym być może przekroczyć próg podstawowej kwoty wolnej od podatku.
Dochód może być "zaniżony"
Oprócz ulgi emerytalnej istnieje szereg innych sposobów na obniżenie dochodu podlegającego opodatkowaniu. Na przykład w załączniku R można ubiegać się o zwrot kosztów związanych z dochodem; kwota ryczałtu dla emerytów wynosi obecnie 102 euro. Jeśli ponieśli Państwo wyższe wydatki, mogą Państwo odliczyć więcej. Na przykład odsetki od kredytu na późniejszą spłatę składek na ubezpieczenie emerytalne, koszty doradztwa emerytalnego i ubezpieczeniowego lub składki na związki zawodowe są uznawane za koszty związane z przychodami.
Można również odliczyć wydatki na emeryturę.
Do tego dochodzą wydatki na świadczenia emerytalne, takie jak składki na ubezpieczenie zdrowotne i długoterminowe, ubezpieczenie od wypadków lub pojazdów mechanicznych. Należą one do załącznika dotyczącego wydatków emerytalnych. W formularzu można wpisać koszty pomocy domowej lub rzemieślników, a także zapłacony podatek kościelny. W pewnych okolicznościach można również ubiegać się o zwrot kosztów nadzwyczajnych, np. w przypadku szczególnie wysokich kosztów leczenia.
